Ανισο πόλεμο με αθέμιτα μέσα αποτελεί η ανεξέλεγκτη διείσδυση και ραγδαία εξάπλωση των αλυσίδων σούπερ μάρκετ - ντόπιων και πολυεθνικών - στην ελληνική αγορά σε βάρος των ελληνικών μικρών και μεσαίων μαγαζιών ειδών τροφίμων και ποτών, των παραδοσιακών παντοπωλείων και της εγχώριας μεταποίησης. Πρόκειται για έναν πόλεμο που τα τελευταία χρόνια εντάθηκε σε βάρος των τελευταίων με τις ευλογίες των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που εφαρμόζοντας πιστά τις εντολές του διευθυντηρίου των Βρυξελλών και τις επιταγές της "ελεύθερης αγοράς" και του δήθεν ανταγωνισμού, άνοιξαν διάπλατα τις πόρτες της ελληνικής αγοράς στο πολυεθνικό κεφάλαιο. Τα κάθε λογής "Continent" και αλυσίδες σούπερ μάρκετ απλώνουν απειλητικά τα πλοκάμια τους τώρα και στις μικρότερες πόλεις και στα απομακρυσμένα νησιά αφανίζοντας τα μικρομάγαζα και βγάζοντας στην ανεργία ολόκληρα νοικοκυριά. Μόνο ορισμένοι από τα μέλη αυτών των νοικοκυριών απορροφώνται, στη βάση των "νέων εργασιακών σχέσεων" του ωρομίσθιου και της προσωρινής - εποχιακής απασχόλησης, στο προσωπικό των σούπερ μάρκετ.

Τα σούπερ μάρκετ, δεν τυγχάνουν ευνοϊκής και διακριτικής μεταχείρισης μόνο από τις κυβερνήσεις, που με μια σειρά θεσμικά μέτρα - όπως είναι η απελευθέρωση του ωραρίου και των τιμών - ενισχύονται παντοιοτρόπως. Παράλληλα, έχουν την αμέριστη στήριξη του συνόλου των βιομηχάνων, μέσω της άνισης τιμολογιακής μεταχείρισης, με το σύστημα των "εκπτωτικών τιμών κλίμακας" και όχι μόνο. Οπως καταγγέλλει στο "Ρ" ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Παντοπωλών Ελλάδας Γ. Σίας, η βιομηχανία του κλάδου τροφίμων και ποτών προμηθεύει πολύ φτηνότερα τα είδη αυτά στα σούπερ μάρκετ απ' ό,τι τα μικρά και μεσαία καταστήματα. Επίσης, πολιτική των βιομηχάνων είναι να προμηθεύουν τα πολυκαταστήματα και τις "αλυσίδες" με πίστωση και διακανονισμό αρκετών μηνών, ενώ από τα μικρότερα καταστήματα απαιτούν πληρωμές τοις μετρητοίς, προκαλώντας, όπως είναι φυσικό και λόγω περιορισμένης ρευστότητας στην αγορά, προβλήματα επιβίωσης για τα μικρά καταστήματα.

Το άμεσο αποτέλεσμα της πολιτικής της "ελεύθερης αγοράς" και των διαφόρων"τρικ" που χρησιμοποιούν οι μεγαλοεπιχειρηματίες των μεγάλων σούπερ μάρκετ, είναι η απόσπαση, εκ μέρους τους, όλο και μεγαλύτερου μέρους της συνολικής πίτας του τζίρου του κλάδου τροφίμων - ποτών. Και βέβαια δεν είναι μόνο αυτό. Ολοι οι αρμόδιοι εκτιμούν ότι η τάση αυτή,η παραπέρα δηλαδή αναδιανομή της λαϊκής κατανάλωσης υπέρ των μεγάλων πολυκαταστημάτων στον τομέα των τροφίμων και ποτών, θα συνεχιστεί τα αμέσως επόμενα χρόνια, στο βαθμό που θα συνεχιστεί και θα διατηρηθεί το πλαίσιο για ανεξέλεγκτη εξάπλωση των αλυσίδων,ενώ ακόμα πιο έντονο είναι το πρόβλημα στις μικρές πόλεις όπου λόγω περιορισμένου πληθυσμού οι επιπτώσεις στα τοπικά παντοπωλεία, είναι πολύ πιο αισθητές.

Παράλληλα, από κοντά με την εξάπλωση των μεγάλων σούπερ μάρκετ ήρθε και η απελευθέρωση του ωραρίου. Ετσι, σήμερα οι παραδοσιακοί παντοπώλες είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν σε συνθήκες "δουλείας", όπως χαρακτηριστικά καταγγέλλει ο Γ. Σίας,προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον οξυμένο ανταγωνισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδίας Παντοπωλών το 30% του εβδομαδιαίου τζίρου των καταστημάτων του κλάδου προέρχεται από τη Δευτέρα, την Τετάρτη και το Σάββατο. Τις ημέρες, δηλαδή, κατά τις οποίες τα απογεύματα είναι ανοιχτά κατά κύριο λόγο τα σούπερ μάρκετ και τα παντοπωλεία είναι κλειστά καθώς αδυνατούν με το ελάχιστο ή καθόλου προσωπικό που διαθέτουν (συνήθως πρόκειται για οικογενειακές επιχειρήσεις) να αντεπεξέλθουν στο εξοντωτικό "απελευθερωμένο" ωράριο εργασίας.

Ενα άλλο θέμα είναι η τακτική των τρόπων προώθησης των προϊόντων που εμπορεύονται οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι οποίες έχουν καθόλα "και τα γένια και τα χτένια". Είναι οι γνωστές μέθοδοι "πληρώνοντας δύο κομμάτια από το ίδιο είδος παίρνεις και τρίτο δωρεάν" ή με αγορές αξίας από κάποιο ποσό και πάνω παίρνει κανείς κάποιο δώρο κ. ο. κ. Στην πραγματικότητα, βέβαια, αμφισβητείται τόσο η ποιότητα των "προσφορών" που κάνουν τα μεγάλα καταστήματα, όσο και το κατά πόσο είναι πραγματικές προσφορές, αφού αυτά που με την πρώτη εντύπωση κερδίζει κανείς, τελικά τα χάνει με το πολλαπλάσιο από το σύνολο των προϊόντων που αγοράζει μπαίνοντας στο σούπερ μάρκετ. Και το βέβαιο είναι ότι όσο περισσότερο κυριαρχούν στην ελληνική αγορά οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ τόσο θα περιορίζονται οι "προσφορές" και οι "ευκαιρίες" γιατί ούτως ή άλλως οι καταναλωτές δε θα έχουν άλλες επιλογές. Θα έχουν πιαστεί στη "φάκα" για τα καλά και τα παντοπωλεία θα έχουν αφανιστεί.

Τι θα μπορούσαν να κάνουν, όμως, από τη μεριά τους οι ιδιοκτήτες παντοπωλείων για να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση που απειλεί την επαγγελματική τους υπόσταση; Η συνεταιριστικοποίηση θα μπορούσε να αποτελέσει λύση. Ομως, οι τελευταίες κυβερνήσεις έχουν "φροντίσει" ώστε να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη με την πολιτική που εφαρμόζουν απέναντι στους συνεταιρισμούς. Ο συντελεστής φορολογίας 35% που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση της ΝΔ και διατηρεί μέχρι σήμερα η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ για τη φορολόγηση των συνεταιρισμών, "τσακίζει" στην κυριολεξία κάθε προσπάθεια συνεταιριστικοποίησης. Από την άλλη, κάτω από τις σημερινές συνθήκες ο περίφημος "εκσυγχρονισμός" των ΜΜΕ για τον οποίο κάνει λόγο η κυβέρνηση, δεν είναι τίποτα άλλο από μια καθαρή υποκρισία, αφού η χωρίς προσχήματα εφαρμοζόμενη πολιτική οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο κλείσιμο όλο και περισσοτέρων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Μοναδική διέξοδος για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που μπορούν να λειτουργήσουν μέσα σ' ένα σύστημα εξασφάλισης αξιοπρεπούς αμοιβής και κέρδους για τους εκατοντάδες χιλιάδες εκπροσώπους τους και πραγματικού οφέλους για τα εκατομμύρια των εργαζόμενων καταναλωτών που σήμερα βρίσκονται σε ομηρία από τις πολυεθνικές που αλωνίζουν τις αγορές, είναι η συσπείρωση για τη διεκδίκηση μιας αντιμονοπωλιακής πολιτικής που στο κέντρο της θα έχει τον εργαζόμενο. Μιας πολιτικής βεβαίως που τίποτα κοινό δεν έχει μεαυτή που σήμερα επιβάλλει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αναπτύσσοντας παραπέρα τις επιλογές της προκατόχου της, της ΝΔ.