Συνήλθε στις 22-26 του Μάη 1996, στην αίθουσα Συνεδρίων της ΚΕ του ΚΚΕ, το 15ο Συνέδριο.

Το Συνέδριο κατέληξε στην παρακάτω Πολιτική Απόφαση:

Οι πολιτικές εξελίξεις επιβεβαίωσαν τις βασικές εκτιμήσεις και προβλέψεις του 14ου Συνεδρίου για την κατάσταση στη χώρα μας, στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη, για τις διεθνείς σχέσεις.

Η ΚΕ, με βάση τις αποφάσεις του 14ου Συνεδρίου, προσανατόλισε σωστά το Κόμμα στα κρίσιμα προβλήματα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Συνέβαλε στην αποκάλυψη του ταξικού χαρακτήρα των πολιτικών επιλογών της άρχουσας τάξης, των κομμάτων του δικομματισμού, καθώς και των άλλων κομμάτων που συγκλίνουν και ταυτίζονται με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ σε επιλογές στρατηγικής σημασίας. Βοήθησε λαϊκές μάζες να αρχίσουν να κατανοούν την ανάγκη να αντισταθούν στις αποφάσεις του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών. Ανοιξε τολμηρά και θαρραλέα ένα επιθετικό μέτωπο στο κύμα εθνικισμού και μεγαλοϊδεατισμού, με αφορμή τις σχέσεις Ελλάδας - Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, που ξέσπασε στη χώρα μας, συνέβαλε αποφασιστικά στην αναχαίτισή του. Προειδοποίησε για τις νέες εντάσεις στο Αιγαίο και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, εξαιτίας της προώθησης των σχεδίων της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων.

Η πολιτική αντίστασης και συσπείρωσης και μια σειρά πρωτοβουλίες του, για ανάπτυξη κοινής δράσης και συνεργασίας των κομμουνιστικών κομμάτων στην περιοχή μας, στην Ευρώπη και ευρύτερα, βοήθησαν το Κόμμα να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ευρύτερων συσπειρώσεων γύρω από αντιιμπεριαλιστικούς, αντιμονοπωλιακούς στόχους και αιτήματα.

Η τετράχρονη πορεία του ΚΚΕ ήταν πορεία ανάκτησης της ενότητάς του και ανάπτυξης πολιτικής, μαζικής δράσης για τα οξυμένα προβλήματα του λαού. Σήμερα βρίσκεται σε πορεία ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής ανάκαμψης.

Αναπτύσσει και δυναμώνει την παρέμβασή του στην πορεία του τόπου, στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες. Αναδείχνεται σε πολιτική δύναμη που εκφράζει τις ανάγκες και τα συμφέροντα των λαϊκών δυνάμεων, τις ιδέες και τους στόχους πάλης των αριστερών, όλων όσοι αντιστέκονται στο συμβιβασμό και τη μοιρολατρία, στη λογική των μονόδρομων. Η στρατηγική επιδίωξη του οικονομικού και πολιτικού κατεστημένου του τόπου μας να θέσει το ΚΚΕ εκτός πολιτικής και κοινωνικής ζωής δεν πέτυχε, χάρη στη σταθερή, αταλάντευτη δράση του για τα λαϊκά συμφέροντα.

Το Συνέδριο εγκρίνει την Εκθεση Δράσης της ΚΕ του ΚΚΕ, αφού πήρε υπόψη τη συζήτηση και την έγκρισή της από τις ΚΟΒ και τις συνδιασκέψεις. Η επιβεβαίωση στη ζωή εκτιμήσεων και προβλέψεων του Κόμματος για τις εξελίξεις στη χώρα μας και διεθνώς, καθώς και οι νέες εμπειρίες που απέκτησε μέσα στους αγώνες αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για να περάσει το ΚΚΕ την επόμενη περίοδο σε αποφασιστική αντεπίθεση και άνοιγμα στην εργατική τάξη, στη νεολαία, στο λαό, να θέσει και να εκπληρώσει νέους πιο υψηλούς πολιτικο-ιδεολογικούς και οργανωτικούς στόχους με το 15ο Συνέδριο.

• Ο δρόμος που υπηρετεί τα συμφέροντα των πολυεθνικών, των καπιταλιστών εις βάρος του λαού, ο δρόμος της προσαρμογής και υποταγής στις επιλογές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ, και
• Ο δρόμος της συγκρότησης του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου πάλης, που μπορεί να δώσει προοπτική για την εργατική τάξη, τα μικρομεσαία λαϊκά στρώματα της πόλης και της υπαίθρου και τη νεολαία.

Ο πρώτος δρόμος είναι αυτός που ακολουθείται μέχρι σήμερα από τις κυβερνήσεις του δικομματισμού, που διαδέχονται η μια την άλλη, συνεπείς στο μονόδρομο της ΕΕ, της αποδοχής και υλοποίησης των εντολών και κατευθύνσεων των διεθνών ιμπεριαλιστικών κέντρων, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ. Είναι ο δρόμος ο οποίος όχι μόνο δε λύνει προβλήματα προς το συμφέρον του λαού, αλλά δημιουργεί συνεχώς και νέα προβλήματα για την εργατική τάξη και το λαό. Είναι δρόμος οπισθοδρόμησης, δρόμος του μεγάλου κεφαλαίου, δρόμος μεγαλύτερων αρνητικών συνεπειών για το λαό και τη χώρα.

Ο δεύτερος δρόμος είναι ο δρόμος της αντίστασης και ρήξης με αυτή την πολιτική, της σχεδιασμένης ανάπτυξης, δρόμος που οδηγεί στο σοσιαλισμό. Είναι ο δρόμος των συμφερόντων της εργατικής τάξης, των πιο πλατιών λαϊκών στρωμάτων, ο δρόμος υπηρέτησης της πλειοψηφίας του λαού μας.

Στο ερώτημα "Με τον ιμπεριαλισμό και τα μονοπώλια ή με το λαό" ο κάθε συνεπής αγωνιστής πρέπει να απαντήσει. Ενδιάμεσες λύσεις δεν υπάρχουν. Η θα ζούμε σε μια Ελλάδα βορά του πολυεθνικού κεφαλαίου, στο ζυγό των καπιταλιστικών κερδών ή σε μια Ελλάδα για τον εργαζόμενο. Η θα ζούμε σε μια Ελλάδα υπηρέτη των ιμπεριαλιστικών σχεδίων ή σε μια Ελλάδα ανεξάρτητη, που παλεύει, μαζί με τους λαούς και τις αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις, για την κοινωνική πρόοδο, την αλλαγή, το σοσιαλισμό, για μια νέα διεθνή τάξη πραγμάτων που να ηγεμονεύεται από τις εργατικές λαϊκές δυνάμεις.

Στις ηγετικές ομάδες των μεγάλων κομμάτων, στο πολιτικό σύστημα, κυοφορούνται διεργασίες που στοχεύουν στην αλλαγή της μορφής του δικομματικού πολιτικού συστήματος, με διάφορα σενάρια κυβερνητικής ή γενικότερης συνεργασίας αναπαραγωγής του διπολισμού με το σχήμα "κεντροδεξιά - κεντροαριστερά".

Οι διεργασίες αντανακλούν τη δυσφορία του ελληνικού λαού για τη σημερινή πολύπλευρη κρίση, εκφράζουν διαφορετικές αντιλήψεις και πρακτικές σε θέματα τακτικής. Αντανακλούν τον ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό, τη διαπάλη μερίδων της άρχουσας τάξης, στο πλαίσιο του γενικότερου πολυεθνικού ανταγωνισμού. Εκφράζουν σενάρια παγίδευσης ριζοσπαστικών δυνάμεων, ώστε αυτές να μη δρασκελίσουν το κατώφλι προς το δρόμο του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού αγώνα.

Ο ρόλος των πολιτικών κομμάτων, στην προσπάθεια αναπροσαρμογών και διαχείρισης του συστήματος, δεν είναι ακριβώς όμοιος. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ αποτελούν τα βασικά στηρίγματα της προσπάθειας ανασυγκρότησης του καπιταλιστικού συστήματος στις σύγχρονες συνθήκες, λόγω του ρόλου που παίζουν στη διακυβέρνηση της χώρας, του μεγέθους τους και της στενής τους σχέσης με τα κέντρα του ιμπεριαλισμού και το μεγάλο κεφάλαιο.

Τα υπάρχοντα μικρότερα κόμματα διαδραματίζουν το ρόλο της εφεδρείας και του αναχώματος, αντικειμενικά παίζουν το ρόλο του σωτήρα του πολιτικού συστήματος, ώστε να μην υποστεί ρωγμές εξαιτίας διεργασιών και ανακατατάξεων μέσα στο λαό. Η κριτική που ασκούν στη σημερινή κατάσταση αφορά θέματα τακτικής, χειρισμών, διαδικασιών, δε θίγουν την ουσία των προβλημάτων, δε συνιστούν συνολικά άλλη πολιτική προς όφελος των εργαζομένων σε αντίθεση με τα συμφέροντα του μονοπωλιακού κεφαλαίου και τις επιλογές των διεθνών ιμπεριαλιστικών οργανισμών.

Η Πολιτική Ανοιξη αποτελεί τμήμα και προέκταση της κλασικής, ιστορικής συντηρητικής παράταξης της χώρας. Ο "Συνασπισμός" υιοθετεί ένα μείγμα κλασικών, ουτοπικών, δημαγωγικών σοσιαλδημοκρατικών και νεοφιλελεύθερων απόψεων. Ο ιδιαίτερος ρόλος του συνίσταται στο ότι αποτελεί το όχημα συκοφάντησης των αγωνιστικών παραδόσεων του λαού, μήτρα των ιδεών του συμβιβασμού και της πολιτικής ουράς στα κόμματα του μεγάλου κεφαλαίου. Το πρόγραμμα που ψήφισε στο πρόσφατο συνέδριό του, δείχνει ακόμα μεγαλύτερη προγραμματική ταύτισή του με το ΠΑΣΟΚ. Στο χώρο των άλλων πολιτικών δυνάμεων και ομάδων το Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα αναπτύσσει κριτική σε επιλογές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εμφανίζεται με φιλολαϊκή γλώσσα, περιχαρακώνει όμως το προγραμματικό του πλαίσιο στην υπεράσπιση της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ του '81-'89, δηλαδή μιας πολιτικής που χρησιμοποίησε τα αριστερά και ριζοσπαστικά συνθήματα για να διαβρώσει και να ποδηγετήσει το λαϊκό κίνημα. Προβάλλει την αναγκαιότητα της ταξικής συνεργασίας, υιοθετεί αντιλήψεις μικροαστικού εθνικισμού.

Η πολιτική συνεργασία με αυτά τα κόμματα δεν είναι δυνατή, καθώς τα προγράμματα και η πολιτική τους κινούνται μέσα στη λογική της διαχείρισης του συστήματος. Στις γραμμές των κομμάτων, στην εκλογική τους βάση, υπάρχουν λαϊκές δυνάμεις και κοινωνικοί παράγοντες που προβληματίζονται έντονα από την ίδια τους την πείρα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Γίνονται και στην πορεία θα γίνονται πιο έντονες διεργασίες, διαφοροποιήσεις στην πολιτική τους σκέψη και στη στάση τους στο λαϊκό κίνημα. Με αυτές τις δυνάμεις, το ΚΚΕ είναι διατεθειμένο και αποφασισμένο να δράσει από κοινού, πριν απ' όλα στα μέτωπα και τις συσπειρώσεις που θέτουν αντιιμπεριαλιστικούς, αντιμονοπωλιακούς στόχους.

Γι' αυτό και πρέπει να εντείνει και να οξύνει την πολιτική του κριτική στα άλλα κόμματα, ώστε να συμβάλει να γίνουν ταχύτερες διεργασίες, θετικές και να αποκαλυφθούν τα πολιτικά σενάρια που μαγειρεύονται με τη μορφή κυβερνήσεων συνεργασίας ή σχημάτων πολιτικής συνεργασίας για τη διατήρηση και διαιώνιση της σημερινής τάξης πραγμάτων. Ενταση και όξυνση της κριτικής σημαίνει:

α) Πιο ουσιαστική, αποκαλυπτική και επιχειρηματολογημένη κριτική απέναντι στην πολιτική και τακτική των άλλων κομμάτων και των ηγεσιών τους μέσα από την ίδια τη ζωντανή πραγματικότητα, που περιέχει πλούσιο αποδεικτικό υλικό.

Η ένταση της κριτικής είναι αναγκαία και υποχρεωτική, ώστε οι γνήσιες λαϊκές δυνάμεις, που είναι εγκλωβισμένες σ' αυτά τα κόμματα, να αποφασίσουν να τα εγκαταλείψουν και να διαλέξουν το δρόμο της χειραφέτησης και του αγώνα.

β) Το ΚΚΕ στο επόμενο διάστημα πρέπει να ανοίξει νέους διαύλους επικοινωνίας και συσπείρωσης με τις λαϊκές δυνάμεις που ακολουθούν τα άλλα κόμματα, με όλους εκείνους που αναζητούν ένα διαφορετικό δρόμο από αυτόν που ως τώρα έχουν ακολουθήσει. Πεδίο συνάντησης και κοινής δράσης είναι οι κοινωνικοί και πολιτικοί αγώνες, οι οργανώσεις του μαζικού κινήματος, νέες συσπειρώσεις και μέτωπα πάλης, που η ζωή αναδείχνει γύρω από τα μεγάλα προβλήματα της οικονομίας, τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα, την εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις.

Είναι και δική μας ευθύνη να ανοίξουμε διάλογο και δρόμους επικοινωνίας με τα λαϊκά στρώματα που ακολουθούν ή επηρεάζονται από τα άλλα κόμματα ή διατηρούν αυταπάτες για την πολιτική τους.

Πιο συγκεκριμένα:

α. Η επόμενη τετραετία να αποτελέσει περίοδο που θα μπουν οι ρίζες, οι βάσεις για το χτίσιμο του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού, δημοκρατικού, κοινωνικοπολιτικού μετώπου πάλης.

• Να υπάρξει αποφασιστική προώθηση της συσπείρωσης και πάλης της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων, σε αντιιμπεριαλιστική - αντιμονοπωλιακή - δημοκρατική κατεύθυνση.
• Να βάλουμε, μαζί με τα πιο πρωτοπόρα αγωνιστικά τμήματα του λαού, τα θεμέλια του Αντιιμπεριαλιστικού - Αντιμονοπωλιακού - Δημοκρατικού Μετώπου πάλης, με αφετηρία τα πιο καυτά και οξυμένα προβλήματα, μέσα από πολλαπλές συσπειρώσεις και μέτωπα πάλης, που να συγκλίνουν σε ένα ενιαίο παλλαϊκό ρεύμα αντίστασης, αγώνα, προοπτικής.

β. Η ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση του Κόμματος και της επιρροής του αποτελούν βασικό στόχο κατά τη διάρκεια της επόμενης τετραετίας.

• Να μπει νέο αίμα στις γραμμές του ΚΚΕ από νέους και νέες εργατοϋπαλλήλους, νέες ηλικίες γενικά. Να οικοδομηθούν γερές ΚΟΒ σε εργοστάσια, επιχειρήσεις και άλλους τόπους δουλιάς και νέες ΚΟΒ όπου δεν υπάρχουν.
• Να αυξηθούν η επιρροή και οι θέσεις του Κόμματος στο μαζικό κίνημα, πριν απ' όλα στο συνδικαλιστικό κίνημα των εργατοϋπαλλήλων. Να διευρυνθεί ο κύκλος δράσης στα άλλα στρώματα του λαού μας, στην αγροτιά, στους ΕΒΕ, στη μισθωτή διανόηση, στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού.
• Να ενισχυθούν και επανακτηθούν πλήρως από μέλη και στελέχη, συνολικά τις ΚΟΒ και τα καθοδηγητικά όργανα, τα κομμουνιστικά χαρακτηριστικά που διαμορφώθηκαν στη σχεδόν 80χρονη ηρωική πορεία του Κόμματός μας. Είναι το θεμέλιο και η προϋπόθεση για να γίνει το Κόμμα δυνατό και ισχυρό, ικανό να αντέχει στις θύελλες, ικανό να ανταποκρίνεται στην ιστορική του αποστολή κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
• Με όλες μας τις δυνάμεις να σταθούμε στο πλευρό της ΚΝΕ, να τη στηρίξουμε στη μάχη για την ανάπτυξη του νεολαιίστικου κινήματος. Να γίνει η ΚΝΕ σημαντική δύναμη στην οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού -Αντιμονοπωλιακού - Δημοκρατικού Μετώπου πάλης.

γ. Η οργάνωση του ιδεολογικού μετώπου του Κόμματος στο επόμενο διάστημα είναι κρίσιμο ζήτημα.

• Να οργανωθεί πλατιά η εκλαϊκευση του Προγράμματος του Κόμματος, με προτεραιότητα στην εργατική τάξη.
• Να διαδώσουμε τα συνθήματα και τις προτάσεις μας στο μεγαλύτερο μέρος της εργατικής τάξης και της νεολαίας.
• Να εκλαϊκεύσουμε τις θέσεις μας για την αναγκαιότητα της κοινωνικής συμμαχίας της εργατικής τάξης με την αγροτιά και τα άλλα λαϊκά μικροαστικά στρώματα. Να αντιμετωπιστεί ο αντικομμουνισμός και οι διάφορες θεωρίες που έχουν στόχο τον εγκλωβισμό και την καθυπόταξη του λαϊκού κινήματος.

Οι παραπάνω βασικοί στόχοι, όσο και αν έχουν την αυτοτέλειά τους, είναι αλληλοεξαρτώμενοι, στενά δεμένοι μεταξύ τους, βασικός μοχλός και θεμέλιο, για την απεμπλοκή της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της χώρας από τη μέγκενη των νεοφιλελεύθερων επιλογών και παραλλαγών.