Είναι βέβαιο ότι δεν κομίζει κανείς "γλαύκαν ες Αθήνας" αν πει ότι τηλεφωνικές υποκλοπές γίνονταν και γίνονται. Αλλωστε, ουδείς εχέφρων πολίτης αυτής της χώρας έχει την ψευδαίσθηση ότι το απόρρητο μιας τηλεφωνικής του συνομιλίας είναι εξασφαλισμένο. Με το θέμα έχει ασχοληθεί κατ' επανάληψη το Ελληνικό Κοινοβούλιο με μία Εξεταστική Επιτροπή το 1985 και δύο Προανακριτικές Επιτροπές το 1989 και το 1994, τα αποτελέσματα των οποίων αν και ήταν βεβαιωτικά του οργίου των τηλεφωνικών υποκλοπών, τελικά σε κανένα ουσιαστικό μέτρο δεν κατέληξαν, ούτε κάποιος δικάστηκε για τα αδικήματα που διαπιστώθηκαν.

Ετσι, αφού τίποτα δεν έχει αλλάξει, επόμενο ήταν ότι και η Εθνική Επιτροπή Προστασίας του Απορρήτου των Επικοινωνιών της Βουλής (τίτλος όντως βαρύγδουπος, αλλά χωρίς πραγματικό περιεχόμενο) στο πόρισμά της του 1996 να καταλήξει μεν στο συμπέρασμα ότι "παραβίαση της προστασίας του απορρήτου δεν μπορεί να αποκλειστεί" και ότι πρέπει να αναμορφωθεί η νομοθεσία για τη διασφάλιση του απορρήτου. Πέραν τούτων όμως ουδέν.

Εστω και έτσι όμως, είναι ενδιαφέρον να δούμε τι αναφέρεται στο πόρισμα της επιτροπής που έχει κοινοποιηθεί στον πρόεδρο της Βουλής, στους αρχηγούς των κομμάτων και τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Ενα πόρισμα που ακόμα δεν έχει συζητηθεί στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου. Ενδεχομένως να υπάρξει ο ισχυρισμός ότι η συζήτηση πορισμάτων των επιτροπών δεν είναι υποχρεωτική. Ουδείς όμως μπορεί να υποστηρίξει με σοβαρότητα ότι η παράλειψη της συζήτησης του συγκεκριμένου πορίσματος (όπως και των αντίστοιχων περασμένων ετών) είναι τυχαία.

Στο πόρισμα του 1996 η Επιτροπή κατ' αρχάς σημειώνει ότι δε διαπιστώθηκαν παράνομες παραβιάσεις του απορρήτου από τους κρατικούς οργανισμούς ΟΤΕ και ΕΥΠ, καθώς και από τους ιδιωτικούς φορείς της κινητής τηλεφωνίας PANAFON και TELESTET. Η διαπίστωση βέβαια αυτή προκύπτει όχι από προσωπική γνώση του αντικειμένου από τα μέλη της επιτροπής, αλλά από τα όσα τους είπαν οι υπεύθυνοι των προαναφερόμενων οργανισμών. Πέρα όμως από το κατά πόσον κρατικοί ή ιδιωτικοί οργανισμοί της τηλεφωνίας πραγματοποιούν οι ίδιοι παράνομες υποκλοπές, είναι βέβαιο ότι τέτοιες πραγματοποιούνται από διάφορα ιδιωτικά γραφεία παρακολουθήσεων. Από τις παρακολουθήσεις αυτές οι υπεύθυνοι του ΟΤΕ το μόνο που ήταν σε θέση να διαβεβαιώσουν τα μέλη της επιτροπής ήταν ότι δεν κινδυνεύουν τα κρατικά τριψήφια τηλέφωνα. Τα τηλέφωνα δηλαδή των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου και των άλλων στελεχών του κυβερνητικού μηχανισμού. Από κει και πέρα τα πάντα είναι δυνατά.

Εντονη είναι η φήμη ότι η συνομιλία με κινητά τηλέφωνα είναι ασφαλής. Αν τούτο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, θα το δούμε στη συνέχεια. Αυτό που πρέπει ούτως ή άλλως να γνωρίζουν τόσο οι κάτοχοι κινητών τηλεφώνων όσο και οι συνδρομητές του ΟΤΕ που διαθέτουν ψηφιακά τηλέφωνα είναι ότι κρατούνται στο αρχείο για δύο χρόνια οι αριθμοί κλήσεως. Συνεπώς είναι ευκολότατο για όποιον ενδιαφέρεται (πέραν του νόμιμου κατόχου της τηλεφωνικής συσκευής) να μάθει αν όχι το περιεχόμενο της τηλεφωνικής συνομιλίας, τουλάχιστον ποιος μίλησε με ποιον.

Αλλά και αυτό καθαυτό το απόρρητο της συνομιλίας δεν είναι εξασφαλισμένο. Πρώτη δυνατότητα υποκλοπής παρέχεται αν η συνδιάλεξη γίνει μεταξύ κινητού τηλεφώνου και τηλεφώνου του δικτύου του ΟΤΕ. Η δεύτερη αν και δυσκολότερη δυνατότητα είναι να υποκλαπεί η συνομιλία μεταξύ δύο κινητών τηλεφώνων. Τη δυνατότητα αυτή εμμέσως παραδέχεται το πόρισμα της επιτροπής, όταν αναφέρει μεν την τεχνική αδυναμία αποκωδικοποίησης του περιεχομένου συνδιαλέξεων μεταξύ κινητών λόγω των ιδιαίτερα ισχυρών τεχνικών κωδικοποίησης, δεν την αποκλείει όμως ρητά. Απλώς αναφέρει: "Το σύστημα ψηφιακής κινητής τηλεφωνίας το οποίο λειτουργεί στην Ελλάδα παρέχει αυτόματα ισχυρές μεθόδους κρυπτογράφησης, που καθιστούν εξαιρετικά δύσκολή (σ.σ. άρα όχι αδύνατη) την ανίχνευση και αποκρυπτογράφηση συνδιαλέξεων μεταξύ συνδρομητών της ίδιας εταιρίας (PANAFON και TELESTET)". Και αν η συνομιλία γίνει μεταξύ συνδρομητών διαφορετικών εταιριών; Στο ερώτημα αυτό το πόρισμα δε δίνει καμία απάντηση.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και μία άλλη διαπίστωση της επιτροπής σχετικά με τις διάφορες κασέτες τηλεφωνικών συνομιλιών διαφόρων προσώπων που κατά καιρούς απασχολούν τη δημόσια ζωή. Σύμφωνα με το πόρισμα οι μαγνητοφωνήσεις αυτές είναι "αμφιβόλου γνησιότητας".

Το πόρισμα της επιτροπής καταλήγει παρατηρώντας: "Με την τρομακτική ανάπτυξη στον τομέα των τηλεπικοινωνιών τίθεται σε κίνδυνο το ιερότερο δικαίωμα του πολίτη. Το δικαίωμα της τηλεπικοινωνιακής έκφρασης κατά τρόπο ασφαλή σε ελεύθερα επιλεγμένο αποδέκτη. Το περιεχόμενο αυτού του δικαιώματος του πολίτη κινδυνεύει να περιέλθει στη γνώση και την εξουσία τρίτων, με στόχο την "αξιοποίησή" του χάριν άλλων επιδιώξεων και συμφερόντων".

Μετά από αυτά μπορεί να είναι κανείς ήσυχος ότι όταν μιλά στο τηλέφωνο με οποιονδήποτε δεν έχει και λαθρακουστές; Μάλλον όχι.

Γιάννης ΚΩΣΤΑΚΗΣ