Κυριακή 22 Γενάρη 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 5
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
30χρονο το «Θεσσαλικό Θέατρο»

Η πρωτοπόρα πορεία του θεάτρου που τάραξε τα «λιμνάζοντα ύδατα» στη θεατρική περιφέρεια και σήμερα είναι δέσμιο της εμπορευματοποίησης και μιας πολιτικής υποβάθμισης του Πολιτισμού

Από το «Καφενείο» του Γκολντόνι, σε εξαιρετική σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου (1984)
Από το «Καφενείο» του Γκολντόνι, σε εξαιρετική σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου (1984)
Ηταν Νοέμβρης του 1975, όταν το καταστατικό της «Θεσσαλικής Πνευματικής Πορείας» κατατίθεται στο Πρωτοδικείο και γεννιέται το «Θεσσαλικό Θέατρο», το πρώτο θέατρο που ιδρύθηκε στην περιφέρεια, με έδρα τη Λάρισα. Σκοπός του σωματείου, όπως αναφέρεται στην πρώτη παράγραφο του καταστατικού ήταν «η αφύπνησις του ενδιαφέροντος και της υπερηφάνειας των Ελλήνων, ιδία του θεσσαλικού χώρου, διά την κοινήν των καλλιτεχνικήν και πνευματικήν εν γένει κληρονομίαν και την ανάπτυξιν της πολιτιστικής αυτής αξίας».

Και ξεκινά η μεγάλη περιπέτεια ενός θεάτρου που αποτέλεσε σημείο αναφοράς για όλη τη χώρα κι ήταν το δεύτερο που κατάφερε να κατακτήσει το θεατρικό κοινό της υπαίθρου, μετά το ΕΑΜικό «Θέατρο του Βουνού», την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης.

Στα 30 χρόνια που πέρασαν μετά την πρώτη παράσταση του «Θεσσαλικού» (26/12/1975), το «Θεσσαλικό» πέτυχε τόσα πολλά και σημαντικά, που κανείς δεν μπορεί να τα σβήσει. Βεβαίως, τα τελευταία χρόνια η αδιαμφισβήτητα δημιουργική πορεία του έχει ανακοπεί και φαίνεται να έχει χάσει τον προσανατολισμό του, εξελισσόμενο σε θίασο που απλώς εδρεύει στη Λάρισα. Εκεί το οδηγεί η πολιτική απαξίωσης του πολιτισμού που ακολουθούν οι κυβερνήσεις, αλλά και οι δημοτικές αρχές Λάρισας που πρόσκεινται στο ΠΑΣΟΚ και στη ΝΔ, με τη «λογική» της εμπορευματοποίησης, της προχειρότητας και χαμηλής ποιότητας.

Σήμερα, το ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας παραμένει ακόμα χωρίς μεγάλη θεατρική στέγη, ενώ η Δημοτική Αρχή του Κ. Τζανακούλη επιχειρεί την ιδιωτικοποίηση του «Μύλου», σε μικρό αλλά όμορφο χώρο του οποίου στεγάζεται. Ενάντια σ' αυτή την πολιτική συνεχούς υποβάθμισης αντιδρούν οι Λαρισαίοι, δηλώνοντας αποφασισμένοι ν' αγωνιστούν για να ξαναδούν το θέατρό τους να πρωτοπορεί και να καινοτομεί.

Η ίδρυσή του

Ολα, λοιπόν, ξεκίνησαν την άνοιξη του 1975, όταν η Αννα Βαγενά, μαζί με τους Κώστα Τσιάνο και Γιώργο Ζιάκα (όλοι Λαρισαίοι), με το όραμα της θεατρικής αποκέντρωσης - άρχισαν να συζητούν για την ίδρυση ενός θεάτρου που θα μετέφερε από την Αθήνα στην επαρχία ένα μικρό κομμάτι της θεατρική κίνησης. Λίγους μήνες μετά έγινε πραγματικότητα, με τη δημιουργία της «Θεσσαλικής Πνευματικής Πορείας», που, σύμφωνα με το καταστατικό της, προωθούσε:

«α)Την συγκρότησιν θιάσων και την παρουσίασιν παραστάσεων δι' ενηλίκους και παιδιά εις τον θεσσαλικόν κυρίως χώρον (πόλεις, κωμοπόλεις και χωρία), με επιδίωξιν την ανάπτυξιν και καλλιέργειαν της Θεατρικής Παιδείας. β)Την δημιουργίαν παιδικού θεάτρου και πειραματικών ομάδων ερεύνης περί την θεατρικήν τέχνην.γ)Την οργάνωσιν εις τας πόλεις, κωμοπόλεις και χωρία του θεσσαλικού ιδία χώρου, συναυλιών, διαλέξεων επί πνευματικών και καλλιτεχνικών θεμάτων, εκθέσεων εικαστικών τεχνών και βιβλίου, παραγωγήν και προβολήν ταινιών πολιτιστικού επιπέδου, την έκδοσιν βιβλίων, περιοδικών εν γένει εντύπων πνευματικού περιεχομένου, την καθιέρωσιν διαγωνισμών καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας και την ενίσχυσιν πάσης εν γένει δραστηριότητας προσφόρου προς ανάπτυξιν και καλλιέργειαν του μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου των κατοίκων της πόλης και της υπαίθρου».

Τα αρχικά 152 ιδρυτικά μέλη του Σωματείου αργότερα έγιναν 300. Ανάμεσά τους οι Μάνος Χατζηδάκις, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Θόδωρος Αγγελόπουλος, Νίκος Γκάτσος, Δημήτρης Κεχαΐδης, Λουκιανός Κελαηδόνης, Δήμητρα Γαλάνη, Αννυ Κολτσιδοπούλου, Γιάννης Νεγρεπόντης, Βασίλης Τενίδης, Μποστ, Μαρούλα Κλιάφα, Αλίκη Αλεξανδράκη, Διαγόρας Χρονόπουλος και πολλοί Λαρισαίοι, οι οποίοι εκφράζανε τη βούληση και την προσπάθεια μιας πόλης και της ευρύτερης περιοχής της ν' αποκτήσει δικό της θέατρο.

Σε κάμπους και βουνά!

Η αυλαία του «Θεσσαλικού» ανοίγει τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων του 1975. Στη μικρή σκηνή του Δημοτικού Ωδείου παρουσιάζεται η «Αυλή των Θαυμάτων» Ιάκωβου Καμπανέλη, σε σκηνοθεσία Διαγόρα Χρονόπουλου, μουσική Λουκιανού Κελαηδόνη, σκηνικά - κουστούμια Γιώργου Ζιάκα.

Οι Λαρισαίοι, από κάθε γειτονιά της πόλης, έσπευσαν στο καινούριο θέατρο, δίνοντας ώθηση στους «πιονέρους» να προχωρήσουν. Κι ακολουθεί το «έπος» των παραστάσεων στα χωριά του κάμπου και των βουνών της Θεσσαλίας.

Για το πώς οργανώνονταν αυτές οι παραστάσεις αντιγράφουμε μια από τις πολλές περιγραφές που υπάρχουν στο «ημερολόγιο» της Αννας Βαγενά κι αναφέρεται στην παράσταση που στήθηκε σ' ένα από τα χωριά του κάμπου. «Ενύδριο, χωριό των Φαρσάλων, 12 Φεβρουαρίου. Κάτοικοι 800 περίπου, κυρίως βαμβακοπαραγωγοί. Ο χώρος της παράστασης μια αποθήκη βαμβακιού. Σε επίσκεψη του οργανωτή μας που προηγήθηκε στο χωριό, ο πρόεδρος της Κοινότητας ζήτησε να το επισκεφτούμε οπωσδήποτε. Οταν του είπαμε ότι διστάζουμε γιατί δεν υπάρχει αίθουσα, μας υποσχέθηκε πως την ημέρα που θα πάμε εκεί θα τα βρούμε όλα έτοιμα».

Πράγματι, η βαμβακαποθήκη αναμορφώθηκε. «Οι ίδιοι οι χωρικοί την καθάρισαν και έφτιαξαν και δυο σόμπες από βαρέλια και κάπως ζεστάθηκε ο χώρος. Εξω βρέχει και ρίχνει χιονόνερο. Στήθηκε ένα πρόχειρο πατάρι από τους οικοδόμους του χωριού με πολύ γούστο. Πολύ όμορφα φτιαγμένο. Η παράσταση είχε μεγάλη επιτυχία και την παρακολούθησαν περίπου 250 θεατές».

Στην πρώτη του περίοδο, το «Θεσσαλικό» παρουσίασε 18 θεατρικά έργα, πραγματοποίησε 5 συναυλίες - Θεοδωράκης, Μερκούρη, Σαββόπουλου, «Νέο Κύμα», Νταλάρας - ταξίδεψε σε 14 πόλεις και χωριά από την Κομοτηνή μέχρι το Ζαρό Κρήτης, έδωσε 1.264 παραστάσεις, με κοινό 249.000. Ανέβηκε σε βουνά, πήγε σε χωριά που έβλεπαν για πρώτη φορά θέατρο, πέρασε θάλασσες.

Η γέννηση του ΔΗΠΕΘΕ

Ο πρώτος κύκλος κλείνει το 1983 με «Το σόι» του Γιώργου Αρμένη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Αρμένη - Κώστα Τσιάνου. Χωρίς ουσιαστική κρατική στήριξη, με δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη, δεν μπορούσε να συνεχιστεί η λειτουργία του με την ίδια μορφή. Τότε ο Δήμος της Λάρισας, με δήμαρχο τον αείμνηστο κομμουνιστή Αριστείδη Λαμπρούλη, κάνει ένα μεγάλο ποιοτικό άλμα. Δημιουργεί το «Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Λάρισας».

Το Δημοτικό Θέατρο, κρατώντας τον τίτλο «Θεσσαλικό», ξεκινάει με πολύ καλύτερες οικονομικές προϋποθέσεις, αφού επιχορηγείται από το Δήμο Λάρισας, με αρτιότερη υλικοτεχνική υποδομή και θέτει ακόμα πιο δημιουργικούς και προωθημένους στόχους. Διεκδικεί και καταφέρνει να επιχορηγείται και από το υπουργείο Πολιτισμού. Υπογράφει, αργότερα, και προγραμματική σύμβαση. Η σοβαρότερη πηγή εσόδων, όμως, παραμένει το ταμείο, αφού αποτελεί, ίσως, το μοναδικό επιχορηγούμενο θέατρο που καλύπτει τις περισσότερες παραγωγές του, έως το 50%, από τα εισιτήρια. Ο κομμουνιστής δήμαρχος δηλώνει παντού και πάντα ότι «ο Δήμος Λάρισας θα στέκει συμπαραστάτης στην πορεία και στα προβλήματα του θεάτρου μας. Θα βρίσκεται πάντα δίπλα στις αγωνίες των καλλιτεχνών μας, αλλά και στη δίψα του κοινού της πόλης για ακόμα πιο ανεβασμένη δημιουργία, για μια άλλη, ανώτερη ποιότητα ζωής».

Στις 2/12/1983 γίνεται νέο ξεκίνημα με τον μπρεχτικό «Κύκλο με την κιμωλία», σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα, που παίζεται στο κινηματοθέατρο «Γαλαξίας», επί τρεις μήνες και πραγματοποιεί 102 συνολικά παραστάσεις. Μέχρι το τέλος του 1990 ανεβαίνουν συνολικά 23 έργα. Κάθε παράσταση είναι γεγονός και αποπνέει σεβασμό πρώτα και κύρια απέναντι στο θεατή. Η στήριξη του δήμου επιτρέπει το ανέβασμα αρκετών κλασικών έργων, των οποίων το κόστος ήταν απαγορευτικό για την πρώτη περίοδο. Δημιουργείται η «Παιδική Σκηνή», που κάθε χρόνο δημιουργεί νέους θεατρόφιλους, ενώ σημαντική είναι η προσφορά και της «Ερασιτεχνικής Σκηνής». Και το 1991 αποκτά την πρώτη δική του στέγη στο «Μύλο του Παπά», που ήταν στα «χέρια» του Δήμου.

Η «εκπόρθηση» της Επιδαύρου

Η μεγάλη προσφορά του αφορά, κυρίως, στην επιθεώρηση και στο αρχαίο δράμα. Ο θρίαμβος σημειώνεται το 1988, με την «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου και πρωταγωνίστρια την Λυδία Κονιόρδου. Το «Θεσσαλικό» εισέρχεται στα Επιδαύρια, παρουσιάζοντας την παράστασή του, στις 8/9/1989, κάνοντας αρκετούς να λένε ότι «το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας είναι στη Λάρισα». Δύο χρόνια μετά έρχεται η «Ιφιγένεια εν Ταύροις» για να επιβεβαιώσει πως τίποτα δεν είναι τυχαίο.

Σημαντικοί σταθμοί στην 30χρονη πορεία του είναι κι άλλες παραστάσεις, όπως «Το πανηγύρι», «Της Λαρίσης το ποτάμι», «Η Διαθήκη», «Κάτι τρέχει στα γύφτικα», «Οι προστάτες», «Φον Δημητράκης», «Το καφενείο», «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας», «Χοηφόρες», «Φοιτητές», «Μαρία Πενταγιώτισσα», «Ο γάμος», «Φιλάργυρος», «Το μάθημα». Τελευταία μεγάλη παράσταση ήταν ο αισχυλικός «Προμηθέας Δεσμώτης», σε σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου - Σοφοκλή Πέππα, ενώ το έργο που παρουσιάζει αυτό το διάστημα είναι «Το σώσε», του Μάικλ Κρέιν.


Ελένη ΤΖΗΚΑ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ