Ηταν περίπου δώδεκα χρόνια πριν, όταν κοιτώντας τον παγκόσμιο χάρτη στο Διεθνές Τμήμα του «Ριζοσπάστη», είπα στο σύντροφο: «Κάθε φορά που η μεγαλοαστική τάξη των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών απειλείται από την άνοδο του εργατικού κινήματος και τη συγκρότηση της επαναστατικής διανόησης, έχει τη δυνατότητα να τα χτυπά με την ανεξέλεγκτη εισροή κι εκμετάλλευση εξαθλιωμένων μαζών από πλείστες καθυστερημένες χώρες».

Το έργο αυτό συνεχίζουμε να το βλέπουμε σαν ανατριχιαστικό σενάριο ανάστασης βρικολάκων. Μόνο που στην ανεπτυγμένη δυτικοκαπιταλιστική Ευρώπη χρειάστηκε ως προϋπόθεση η ανατροπή και διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης. Η αρχή της νέας λεηλασίας δεν ξεκίνησε από την υποταγή μιας καπιταλιστικής δύναμης σε μια άλλη (πχ. Α΄ και Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) αλλά από την ανατροπή της σοσιαλιστικής απάντησης στην οικονομία. Το γεγονός αυτό από μόνο του δίνει απάντηση στη θετική λύση του παγκόσμιου προβλήματος με τη δυνατότητα αντιστροφής της εξέλιξης στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση δηλ. ανατροπή και διάλυση της εξουσίας του κεφαλαίου. Πολιτικοί και οικονομολόγοι αναρωτιούνται καλοπροαίρετα γιατί ο ανεπτυγμένος διεθνής καπιταλισμός δεν επενδύει οικονομικά με τον κλασικό τρόπο σε τεράστιες καθυστερημένες περιοχές του πλανήτη. Η απορία τους αυτή γίνεται εντονότερη όταν είναι γνωστό ότι η κλασική επένδυση κεφαλαίων θα αναπτύξει καπιταλιστικά κράτη και μάλιστα σε περιοχές που ήδη ελέγχονται από τον ιμπεριαλισμό.

Η λογική αυτή σκέψη διέπεται από το ελάττωμα να είναι... λογική. Η ιστορική εξέλιξη του κεφαλαίου, από τα γεννοφάσκια της πρωταρχικής συσσώρευσης του δέκατου έβδομου αιώνα, ξεσκίζεται από μια βασική αξεπέραστη αντίθεση. Από τη μια χαρακτηρίζεται από την αδηφάγο εξάπλωση για την κατάκτηση αγορών και την προσάρτηση γεωγραφικών χωρών ενώ ταυτόχρονα δε θέλει τις ανταγωνιστικές μορφές που γεννά αυτή η ίδια αδηφάγος του πολιτική.

Ο καπιταλισμός δεν προέκυψε ούτε αναπτύχθηκε ως ένα ενιαίο παγκόσμιο οικονομικο-πολιτικό σύστημα. Είναι προϊόν πολέμων. Με την έλευσή του στο ιμπεριαλιστικό στάδιο τον εικοστό αιώνα, υποχρεώθηκε σε δυο παγκόσμιους πολέμους για να αντιμετωπίσει την οικονομική κυρίως στασιμότητα και κατάρρευση που γεννούσε ο άκρατος ανταγωνισμός των διάφορων πλευρών του. Το να ζητά, επομένως, κανείς από τον καπιταλισμό κλασικές επενδύσεις κεφαλαίων μεγάλης κλίμακας σε καθυστερημένες περιοχές του πλανήτη με το επιχείρημα ότι απ' αυτές θα προκύψει πάλι καπιταλισμός, είναι σαν να του ζητά να αναιρέσει τις βασικές σταθερές του. Να αναιρέσει δηλαδή όλους εκείνους τους βασικούς κανόνες που αποτέλεσαν κι αποτελούν τη βάση της λειτουργικής του ύπαρξης. Αυτό φαίνεται καθαρά μετά την ανατροπή της ΕΣΣΔ που του «λύθηκαν σχετικά τα χέρια». Η επεμβατική του πολιτική αποβλέπει στην υποταγή χωρών και λαών και στη λεηλασία του φυσικού τους πλούτου (π.χ. Μέση Ανατολή). Ετσι κατακτά και στην πράξη κομμάτι - κομμάτι τον κόσμο χωρίς ουσιαστικές προηγούμενες κεφαλαιουχικές επενδύσεις που θα επέκτειναν τον εσωτερικό ανταγωνισμό. Αλλωστε ο υπάρχον εσωτερικός ανταγωνισμός των κρατών - μελών του (ΝΑΤΟ, ΕΕ, επταμερείς κλπ.) γίνεται ήδη τροχοπέδη σε ορισμένες από τις επιδιώξεις του. Στην εποχή της σήψης του, ο εναπομείνας για τον καπιταλισμό δρόμος είναι αυτός που ήδη ακολουθεί.