...«Στην πραγματικότητα, δύσκολα θα βρούμε κάποια αρχή ή κανόνα στο σκάκι για τον οποίο δεν μπορεί να δειχτεί ότι σε ορισμένες συνθήκες ανατρέπεται και επαληθεύεται ο αντίθετός του. Σε προηγούμενες θέσεις, αλλά και σε άλλες που θα δούμε, η αρχή της ανάπτυξης επιβάλλει να μετακινηθεί ο ίππος που βρίσκεται ακόμα στο αρχικό τετράγωνο και όχι ο ήδη αναπτυγμένος.

Η παρτίδα Τιγκράν Πετροσιάν - Μπόρις Σπάσκι για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 1969 (βλέπε διάγραμμα) μας δίνει ένα παράδειγμα της αντίθετης περίπτωσης, όπου πρέπει να μετακινηθεί ο ανεπτυγμένος ίππος. Ο Σπάσκι συνέχισε με 1... Ιγ6 και σύντομα βρέθηκε σε μειονεκτική θέση μετά από 2. β5 Ιε5 3. Αε2 Βγ7 4. ε4 Πζδ8 5. Βε1 Βγ5+ 6. Βζ2 Βε7 7. Πα3 Ιε8 8. Αζ4, λόγω του καθυστερημένου πιονιού α7 και της περιορισμένης κινητικότητας των ίππων. Επιφανειακά, η κίνηση του Σπάσκι ήταν πολύ λογική: Τα μαύρα έχουν μια υπεροχή στην ανάπτυξη απέναντι στο "ζεύγος αξιωματικών" του λευκού και το 1... Ιγ6 ολοκλήρωση την ανάπτυξή τους. Το ζήτημα είναι ότι η ανάπτυξη ενός κομματιού δεν το φέρνει μόνο στο παιχνίδι, αλλά το κάνει και πιο ευάλωτο σε αντίπαλες απειλές. Αυτό συνέβηκε εδώ, αφού η απάντηση του Πετροσιάν ανάγκασε τον Σπάσκι να φέρει τον ίππο σε επισφαλές τετράγωνο, μονιμοποιώντας ταυτόχρονα την αδυναμία του Στρ. α7.

Σχολιάζοντας την επιλογή του Σπάσκι ο GM Μπονταρέβσκι επισημαίνει τα μειονεκτήματά της, θεωρώντας προτιμότερο το 1... Ιδ5: "Τα μαύρα έχουν υπερεκτιμήσει την καλύτερη ανάπτυξη των κομματιών. Οπως είναι γνωστό, η υπεροχή στην ανάπτυξη είναι προσωρινή και "εξατμίζεται" αν ο αντίπαλος προλάβει να τελειώσει την κινητοποίηση των κομματιών του χωρίς κωλύματα. Αυτό συμβαίνει και σ' αυτή την παρτίδα. Από την άλλη πλευρά στη θέση του Πετροσιάν είναι εύκολο να διαπιστώσουμε την ύπαρξη παραγόντων που ισχύουν μόνιμα: Δύο αξιωματικοί, ανοικτή στήλη "α", καλύτερη θέση στο κέντρο"». Συνέχεια από το βιβλίο του Χρ. Κεφαλή στον επόμενο «Ρ»