H απεξάρτηση των τοξικομανών μέσα απ' τα «στεγνά προγράμματα» των θεραπευτικών κοινοτήτων, εκτός απ' το ότι βγάζει τους νέους «απ' το λούκι» των ναρκωτικών, έχει και ουσιαστική συμβολή στη μείωση της παραβατικότητας, τονίστηκε κατά τις εργασίες της πρώτης μέρας του 10ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου για την «Επανένταξη και την Πολιτική για τα Ναρκωτικά», που διοργανώνει το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Θεραπευτικών Κοινοτήτων (EFTC), στην Κρήτη.

Ο Ν. Παρασκευόπουλος, πρόεδρος του ΚΕΘΕΑ, αναφέρθηκε στην απεξάρτηση και στην αντεγκληματική πολιτική, επισημαίνοντας ότι σειρά αξιολογήσεων για το έργο των θεραπευτικών κοινοτήτων και έρευνες έχουν τεκμηριώσει τη θέση ότι η απεξάρτηση ως ψυχοκοινωνική παρέμβαση συντελεί αποφασιστικά στη μείωση της παραβατικότητας. Ωστόσο, «η ποινική δικαιοσύνη των ευρωπαϊκών χωρών μέχρι σήμερα δεν έχει αξιοποιήσει το συγκεκριμένο εύρημα και οι δικαστές με διστακτικότητα υποκαθιστούν την ποινή με εναλλακτικά θεραπευτικά μέσα».

Ο G. De Leon από το «Centre for Therapeutic Community Research» της Νέας Υόρκης, αναφέρθηκε στην εξέλιξη του μοντέλου της θεραπευτικής κοινότητας υπογραμμίζοντας ότι μετά 40 χρόνια έρευνας δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι το μοντέλο αυτό είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό.

Την εμπειρία των θεραπευτικών κοινοτήτων στην Ελλάδα ανέπτυξε ο Χ. Πουλόπουλος, Διευθυντής του ΚΕΘΕΑ, επισημαίνοντας μεταξύ των άλλων ότι το μοντέλο αυτό προώθησε την άποψη για δωρεάν θεραπεία και την αναγκαιότητα συμμετοχής της κοινωνίας - και όχι μόνο των ειδικών - στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Και ο Χ. Πουλόπουλος τόνισε: «Η νεοφιλελεύθερη κοινωνική πολιτική παραμένει αμήχανη στην κατανόηση των αιτιών ανάλογων προβλημάτων και προσπαθεί να τα περιορίσει δίνοντας έμφαση στα "συμπτώματα" και αποφεύγοντας λύσεις που απαιτούν αναδιάρθρωση. Η φτώχεια, ο ρατσισμός, η κοινωνική περιθωριοποίηση, ο φυσικός και κοινωνικός αποκλεισμός ολοένα και αυξάνονται σε κοινωνίες που αρνούνται να αντιληφθούν τις εσωτερικές αντιθέσεις και συγκρούσεις που από μόνες τους γεννούν. Το κοινωνικό κράτος ολοένα και περιορίζεται και προωθούνται απόψεις και πρακτικές που θεωρούν ότι η αγορά εργασίας και η παγκοσμιοποίηση θα αναλάβουν να ρυθμίσουν τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες».

Σε σχέση με την εξάρτηση από το αλκοόλ ο Μ.Α. Shuckit από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, ανέφερε ότι τουλάχιστον το 40% του κινδύνου για την εξάρτηση από το αλκοόλ αποδίδεται στο περιβάλλον (σπίτι, φίλοι κ.ά.).