Κυριακή 10 Απρίλη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ
ΒΙΒΛΙΟ
Μπαλζάκ ... ο σύγχρονός μας

Η στήλη αυτή κάμποσες φορές στο παρελθόν - με αναφορά σχετικών επαινετικών κρίσεων των Μαρξ και Λένιν - υπογράμμισε το ανυπέρβλητο μεγαλείο της μπαλζακικής λογοτεχνίας. Τον ανθρωπολογικό και κοινωνιολογικό ρεαλισμό της, την οικουμενικότητα, διαχρονικότητα και επικαιρότητα της «Ανθρώπινης Κωμωδίας», όπως τιτλοφόρησε, ο ίδιος ο Μπαλζάκ, το σύνολο των έργων. Μείζονος σημασίας τμήμα της «Ανθρώπινης Κωμωδίας» αποτελεί ένα μυθιστορηματικό δίπτυχο. Το πρώτο σκέλος του διπτύχου είναι το μυθιστόρημα «Χαμένα Ονειρα», σε έξοχη μετάφραση του σκηνοθέτη Κώστα Σφήκα (Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2000) και πρόλογο του καθηγητή Γιάνγκου Ανδρεάδη (το παρουσίασε η στήλη όταν κυκλοφόρησε). Το δεύτερο μυθιστορηματικό σκέλος τιτλοφορείται «Λαμπρότητες και Αθλιότητες Εταιρών» (Α`, Β` τόμος), το οποίο μόλις κυκλοφόρησε («Πολύτροπον», 210-3634648), επίσης σε μετάφραση του Κώστα Σφήκα, εμπλουτισμένο με σημειώσεις και «ένα ακόμα βιβλίο μέσα στο βιβλίο». Πρόκειται για ένα εκτενές επίμετρο του Γιάγκου Ανδρεάδη με τίτλο «Εγχειρίδιον εγκληματολογίας», το οποίο αναδεικνύει τις «συγγένειες» της - αντλημένης από την κοινωνική πραγματικότητα που διαμόρφωσε η αδυσώπητη διεφθαρμένη αστική τάξη κατά τον 19ο αιώνα - μπαλζακικής μυθοπλασίας με την τραγωδία, και το αστυνομικό μυθιστόρημα και κινηματογράφο. Τις «συγγένειες» αυτές υπογραμμίζει η εικονογράφηση (και των δύο τόμων) με φωτογραφίες χαρακτηριστικών εικαστικών και κινηματογραφικών έργων (λ.χ. γυναικών - θυμάτων της μπουρζουαζίας, ανθρώπων του «καλού κόσμου» και «υποκόσμου», το πορτρέτο του υπαρκτού γκάνγκστερ - αστυνομικού Βιντόκ, ο οποίος αποτέλεσε πρότυπο των ηθικά αθλίων «ηρώων» του Μπαλζάκ, του Ουγκώ και άλλων συγκαιρινών τους δημιουργών).

Μέγας αναλυτής των κοινωνικών φαινομένων και ηθών και δαιμόνιος «ρεπόρτερ», λόγω και της δημοσιογραφικής πείρας του, ο Μπαλζάκ και σ' αυτό το μυθιστόρημα στήνει έναν τεράστιο «καθρέφτη» μπροστά στην ταξική κοινωνία, αποκαλύπτοντας τον απανθρωπισμό, την αθλιότητα, τη σήψη, τον εκτροχιασμό, τον παραλογισμό της «λάμπουσας» άρχουσας τάξης και των οργάνων της και, παράλληλα, την ψυχολογική οδύνη, κατάπτωση και ολοκληρωτική συντριβή των αδύναμων θυμάτων της. Στο κέντρο αυτού του κοινωνιολογικού «καθρέφτη», ο Μπαλζάκ τοποθετεί ένα ιστορικό πρόσωπο, μια μεγάλη «λέρα». Τον Βωτρέν. Δραπέτης από φυλακή, αρχιγκάγκστερ του υποκόσμου, συνεργάτης της αστυνομίας, ο διαβόητος Βωτρέν εξελίσσεται σε αρχηγό των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών, ορίζει τη «μοίρα» πορνών, συγκαλύπτει και συμπράττει σε λογής λογής βρώμικα, έως και εγκληματικά, «παιχνίδια» πολιτικών της άρχουσας τάξης, τραπεζιτών, μεγαλοαστών, μεγαλοαπατεώνων και μεγαλοεκδοτών, εξαγοράζει και ελέγχει δημοσιογράφους, ορίζει τη «μοίρα» πορνών, καταξιώνει ή απαξιώνει διανοούμενους, συγγραφείς, καλλιτέχνες.


Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ