«

Η εξέλιξη του πολιτισμού πρέπει να ιδωθεί ως εξέλιξη του debating, της δημόσιας αντιπαράθεσης απόψεων γύρω από βασικά θέματα, δηλαδή». Αυτό σημειώνει μια αμερικάνικη εγκυκλοπαίδεια και παραπέμπει στον κατάλογο των πανεπιστημίων, όπου λειτουργούν προγράμματα για την οργάνωση και την πραγματοποίηση των Debates. Σημειώνει, επίσης, η ίδια εγκυκλοπαίδεια ότι το «debating» είναι βασική αρχή της αμερικάνικης εκπαίδευσης και πως άλλο «διάλογος» και άλλο «debate». Να, λοιπόν, από πού μας προέκυψε το «debate», από την αμερικάνικη εκπαιδευτική κουλτούρα. Η ελληνική λέξη «διάλογος» πάει στην άκρη, γιατί δεν εκφράζει αυτό που εκφράζει το «debate» και, φυσικά, το «debate» δεν οργανώνεται επιστημονικά. Απλώς θυσιάζεται κι αυτό στους κανόνες της ακροαματικότητας. Παίρνει τη μορφή της τελετουργίας. Περιγράφεται και προεξαγγέλλεται ως διαδικασία. Περιγράφονται τα στάδια της εξέλιξής του και ξεσπάει μια ακατάσχετη φλυαρία σχετική με τους δημοσιογράφους που θα συντονίσουν το «debate». Τη θέση που θα πάρουν οι πολιτικοί αρχηγοί, που συμμετέχουν σ' αυτό. Τι ώρα θα 'ρθουν. Από ποια πόρτα θα μπουν. Ποιος ποιον και πώς τον χαιρέτησε. Και, προ παντός, τι δήλωσαν ο καθένας χωριστά για το γεγονός.

Και καλά όλ' αυτά. Ο Ελληνας γι' αυτό ενδιαφέρεται πιο πολύ, για το θέαμα. Ο μέσος θεατής και ο, επίσης, μέσος ακροατής αδιαφορεί για την ουσία. Δεν τον ενδιαφέρουν τα παιχνίδια, οι δηλώσεις των προπονητών και των λαχανιασμένων ποδοσφαιριστών τον ενδιαφέρουν. Χαίρεται με το παρασκήνιο, την αποκάλυψη, το σκάνδαλο, με τα περιεχόμενα της ροζ ατζέντας. Γιατί αυτό του δίνουν. Αυτό του υπογραμμίζουν. Το τι θα έχει το «debate», ποιος προετοίμασε το περιεχόμενό του, ποιες απόψεις θα αντιπαρατεθούν κατά την ανάπτυξή του, είναι επουσιώδης λεπτομέρεια για τους οργανωτές. Το ζητούμενο είναι να προκληθεί ο κοινώς λεγόμενος «χαβαλές». Να ανάψουν οι μεγάλοι πολυέλαιοι, να προβληθούν επαρκώς τα φρεσκοραμμένα κοστούμια με τις κόκκινες (απαραιτήτως) γραβάτες, γιατί όλοι λίγο ως πολύ προέρχονται από «αριστερές» οικογένειες και είχαν ένα μακρινό θείο, που έκανε κι αυτός μαζί με τους άλλους στη Μακρόνησο. Να ειπωθούν όσο το δυνατό με τον πιο ασαφή τρόπο αυτά που θα ειπωθούν. Και στο τέλος να απλωθεί ένα μαύρο, εφιαλτικό σκοτάδι πάνω από τις «Απόψεις». Κανένα «φως». Καμιά ανάλυση. Νέες λέξεις πολλές. Περιγραφές απροσδιόριστων παραδείσων. Καλοδουλεμένη σπέκουλα ονείρων και προσμονών. Αριθμοί χυδαίοι και χωρίς αντίκρισμα. Αμεση και βροντώδης δήλωση από τους δυο «μονομάχους» ότι αυτοί είναι οι μόνοι που διαθέτουν απόψεις. Αυτοί είναι οι μόνοι πουν γνωρίζουν την τέχνη της δημόσιας αντιπαράθεσης. Αυτοί, τέλος πάντων, είναι οι μόνοι που γνωρίζουν την τέχνη του δημόσιου «χαβαλέ». Αυτούς θέλει ν' ακούει ο λαός, αυτούς να χειροκροτεί, αυτούς να ψηφίζει, σ' αυτούς μπροστά να υποκλίνεται και, όπως οι αρχαίοι Ρωμαίοι, να φωνάζει «Caesar morituri salutant» ( Καίσαρα οι μελλοθάνατοι σε χαιρετούν).

Εμείς, όμως, εδώ στο ΚΚΕ, ούτε τις καινούριες γραβάτες ανεμίζουμε, ούτε τους μεγάλους πολυέλαιους αναζητούμε. Την ουσία των λόγων ψάχνουμε να βρούμε. Αυτό το βασανιστικό «από κάτω» θέλουμε να αποκαλύψουμε, για να βγάλουμε μπροστά τα ψεύδη των μονομάχων του στημένου «debate». Να υπογραμμίσουμε την προσπάθειά τους να φανούν διαφορετικοί, ενώ δεν είναι. Να φανούν ευρηματικοί, ενώ δεν είναι. Να φανούν φιλολαϊκοί, ενώ δεν είναι. Λογοπλόκοι είναι. Ηδονίζονται με τις άδειες λέξεις. Κατασκευάζουν καινούρια ρήματα που δε λένε τίποτα. Μιλούνε για συνθέσεις, επιδιώκοντας τη διάλυση. Ευαγγελίζονται τη συμμετοχή και απεργάζονται τη σιωπή του παρασκηνίου. Εμένα μου θυμίζουν τον El Sind: Στημένοι νεκροί πάνω στα άλογά τους για να φοβίζουν τον αντίπαλο. Ως πότε όμως;