Φοροδιαφυγή απροσδιόριστου ποσού, αλλά σίγουρα θα πρέπει να μετράται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δραχμές, συντελείται μέσω των παράκτιων εταιριών, γνωστών και ως Offshore εταιριών, που δραστηριοποιούνται στο εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο της Ελλάδας και στις αγοραπωλησίες ακινήτων στις ακριβές περιοχές της χώρας.

Αυτό προκύπτει από έρευνα του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ), στοιχεία της οποίας δόθηκαν στη δημοσιότητα την προηγούμενη Πέμπτη, με αφορμή τον απολογισμό δράσης του Σώματος και τον προγραμματισμό του έτους 2000.

Αν και είναι αξιοπερίεργο, προκαλεί ορισμένα ερωτηματικά το γεγονός ότι τέτοια στοιχεία, που αποκαλύπτουν μια τεραστίων διαστάσεων φοροδιαφυγή μεγαλοεπιχειρηματιών, μεγαλεμπόρων, εισαγωγέων, ανθρώπων μεγάλης οικονομικής επιφάνειας, που δραστηριοποιούνται στις αγοραπωλησίες ακινήτων στις ακριβές περιοχές, δημοσιοποιούνται λίγες ημέρες πριν τις εκλογές από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Το σίγουρο όμως είναι ένα: η γνωστοποίηση των στοιχείων αυτών, καταρρίπτει το μύθο της αποτελεσματικής καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, μύθο τον οποίο καλλιεργούσαν χρόνια τώρα οι κυβερνήσεις του δικομματισμού. Οι τελευταίες, με το - ψευδές απ' ό,τι αποδεικνύεται σήμερα - επιχείρημα της επιτυχούς καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, επιδίωκαν να δικαιολογήσουν τα άγρια φορολογικά μέτρα που επέβαλαν καθ' όλη τη δεκαετία του '90 στα λαϊκά στρώματα. Οι ίδιοι σήμερα έρχονται να ομολογήσουν ότι με την επίσημη ανοχή των κυβερνήσεων και τη νομιμοποίηση των «φορολογικών παραδείσων», που δημιουργούν σε επιλεγμένα σημεία του πλανήτη, οι πολυεθνικές εταιρίες κατά κύριο λόγο, αλλά και επιχειρηματίες μικρότερης εμβέλειας, τεράστια ποσά που αφορούν εμπορευματικές συναλλαγές, αλλά και άλλες οικονομικές δραστηριότητες, βρίσκονται εκτός φορολογικής εμβέλειας.

Αυτό, βέβαια, δεν εμποδίζει τις κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στα πλαίσια των νεοφιλελεύθερων επιλογών, μείωσης της φορολογικής και ασφαλιστικής επιβάρυνσης του κεφαλαίου, να υιοθετούν τέτοιας μορφής μέτρα (μείωση φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων, μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών, «ενεργητικές» πολιτικές απασχόλησης κλπ.). Και όλα αυτά τα δικαιολογούν με το επιχείρημα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του «εθνικού» κεφαλαίου, στην πάλη που διεξάγει το τελευταίο για τη διατήρηση και ενίσχυση της θέσης του στη διεθνή αγορά.

Οι offshore εταιρίες ανθούν σήμερα σε πολλά σημεία του πλανήτη, όπως στην Κύπρο, το γερμανικό παραλιακό χωριουδάκι Norderfried με 13 αχυροσκεπή καταλύματα και πληθυσμό 50 ανθρώπων που είναι κέντρο 70 offshore εταιριών (στοιχεία ΣΔΟΕ) τα νησιά Isle of Man στις ΗΠΑ, τη Λιβερία κλπ..

Ο μηχανισμός της φοροδιαφυγής είναι αρκετά απλός, αφού μεταξύ του πωλητή και του αγοραστή μεσολαβεί σαν ενδιάμεσος η Offshore εταιρία - «μαϊμού» που έχει εδρεύσει σε φορολογικό παράδεισο.

Αποκαλυπτικά είναι τα δύο ακόλουθα δύο παραδείγματα που παρουσιάζει η έρευνα του ΣΔΟΕ, αρκετά απλά, ώστε... οι αμύητοι να κατανοήσουν τους μηχανισμούς σύγχρονης φοροδιαφυγής!

Το πρώτο παράδειγμα αφορά αγορές αγαθών από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ενδοκοινοτικές συναλλαγές).

Οι αγορές αγαθών ελληνικών εταιριών από χώρες που είναι στην ΕΕ γίνονται μέσω μιας άλλης επιχείρησης που εδρεύει σε φορολογικό παράδεισο (Offshore) και δεν έχει καμία εγκατάσταση στην Ελλάδα. Οι αγορές γίνονται ως εξής:

Η ελληνική εταιρία (Α) αγοράζει από την Offshore εταιρία (Μ) που εδρεύσει σε φορολογικό παράδεισο και ουσιαστικά βρίσκεται υπό τον έλεγχό της, ενώ τα εμπορεύματα παραλαμβάνονται απ' ευθείας από τις επιχειρήσεις που εδρεύουν στην ΕΕ.

Η τιμή αγοράς της ελληνικής εταιρίας (Α) από την Offshore εταιρία θα είναι μεγαλύτερη τις τιμής αγοράς της Offshore εταιρίας (Μ) από τις επιχειρήσεις (Ε) της ΕΕ (φαινόμενο υπερτιμολόγησης). Με τον τρόπο αυτό οι ελληνικές επιχειρήσεις μειώνουν τεχνητά τα κέρδη τους, τα οποία φορολογούνται στη χώρα - «φορολογικός παράδεισος» με ασήμαντους φορολογικούς συντελεστές. Στην Κύπρο πχ φορολογούνται με συντελεστή 0 -4%, ενώ στην Ελλάδα η φορολογία μπορεί να φτάσει μέχρι και 40%.

Η αντίστροφη μέθοδος ακολουθείται όταν οι ελληνικές επιχειρήσεις εξάγουν εμπορεύματα προς χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης (Αλβανία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ρωσία κλπ.). Αντί να πωλήσουν απ' ευθείας προς την τρίτη χώρα, «πωλούν» προς την Offshore εταιρία, την οποία ελέγχουν, με μικρότερο τιμολόγιο (υποτιμολόγηση). Στη συνέχεια η Offshore εταιρία, κόβει τιμολόγιο πώλησης, φυσικά μεγαλύτερο (αυτό που έχει συμφωνήσει η ελληνική επιχείρηση με τον εισαγωγέα της τρίτης χώρας). Ετσι, αν έχουν συμφωνήσει σε πώληση εμπορευμάτων αξίας ενός 1 εκατομμυρίου, η ελληνική επιχειρήσει εκδίδει προς την ελεγχόμενη από αυτήν Offshore εταιρία τιμολόγιο πώλησης 80.000 δραχμών και στη συνέχεια η δεύτερη εκδίδει προς τη χώρα εισαγωγής τιμολόγιο πώλησης 1 εκατ. δραχμών. Αποτέλεσμα: η ελληνική επιχείρηση θα φορολογηθεί για πωλήσεις 800.000 δραχμών και θα αποφύγει να φορολογηθεί για τις 200.000 δραχμές, τις οποίες έβαλε στην τσέπη μέσω της offshore εταιρίας.