Στα τέλη Φλεβάρη 2003 στα πολωνικά ΜΜΕ κυκλοφόρησε η είδηση ότι προετοιμάζεται η μεταφορά των αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων από τη Γερμανία στα εδάφη της Πολωνίας, της Τσεχίας και, ίσως, της Ουγγαρίας. Μάλιστα, η πολωνική εβδομαδιαία εφημερίδα «Gazeta Wyborcza», δημοσιεύοντας τις πληροφορίες, επικαλέστηκε καλά πληροφορημένες πηγές στο Πεντάγωνο. Αν και προς το παρόν το υπουργείο Αμυνας της Γερμανίας δήλωσε ότι δε γνωρίζει τίποτα σχετικά με το θέμα της ...«μετακόμισης» των αμερικανικών στρατευμάτων σε άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, η είδηση προκάλεσε έντονες συζητήσεις και αντιδράσεις και στις τρεις χώρες.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ουγγρικού Τύπου, η κυβέρνηση της χώρας δεν έχει λάβει μέχρι στιγμής σχετικό αίτημα από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και ούτε έχει κάνει από τη μεριά της παρόμοια πρόταση προς τις ΗΠΑ. Παρ' όλα αυτά, αρμόδιος εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας της Ουγγαρίας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο, στο προσεχές διάστημα, να τεθεί αυτό το ζήτημα στις συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών. Να σημειώσουμε, πάντως, πως στην Ουγγαρία ήδη υπάρχει μια αμερικανική αεροπορική βάση στην περιοχή Τασζάρ, που είναι και η μεγαλύτερη αμερικανική βάση σε πρώην σοσιαλιστική χώρα της Ευρώπης.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Αμυνας της Τσεχίας, Βλάντιμιρ Πάλαν, δήλωσε ότι δεν έχει στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τις παραπάνω πληροφορίες. Από τη μεριά του, όμως, ο υφυπουργός Εξωτερικών της χώρας, Αλεξάντρ Μπόντρι, δήλωσε πως στις ΗΠΑ αυτό το διάστημα συζητείται έντονα το ζήτημα της παραμονής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία. Αν και ο ίδιος θεωρεί την αμερικανική ...«μετακόμιση» πρόωρη, την ίδια ώρα εκτίμησε ότι η Δημοκρατία της Τσεχίας, για λόγους ...«σταθερότητας», ενδιαφέρεται για την παραμονή των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη.

Πιο απροκάλυπτα είναι τα πράγματα στην Πολωνία. Ο υπουργός Αμυνας της Πολωνίας, Εζι Σμαϊτζίνσκι, δήλωσε: «Αποφασιστικά τάσσομαι υπέρ της εγκατάστασης των αμερικανικών βάσεων στην Πολωνία». «Κάτι τέτοιο - συνέχισε - θα αυξήσει την ασφάλεια της χώρας μας». Δεν είναι, βέβαια, ξεκάθαρο τι εννοούσε ο υπουργός, αλλά να σημειώσουμε ότι αυτά λέγονται τη στιγμή που η πολωνική κυβέρνηση περνά μια νέα κρίση, ενώ στη χώρα ξεσπούν μαζικές κινητοποιήσεις των αγροτών. Υπολογίζεται πως μόνο στο διάστημα του τελευταίου μήνα Πολωνοί αγρότες έστησαν προσωρινά μπλόκα διαμαρτυρίας σε 1.000 περίπου οδικούς άξονες της χώρας, διαμαρτυρόμενοι για την αντιαγροτική πολιτική της κυβέρνησης και για τα χειρότερα που ήδη προβλέπονται από την ένταξη της χώρας στην ΕΕ. Οπως σημειώνουν μια σειρά πολωνικά ΜΜΕ, ήδη υπάρχουν σχέδια για τη μεταφορά από τη Γερμανία στην Πολωνία τουλάχιστον 4 αμερικανικών βάσεων, μεταξύ των άλλων και της μεγαλύτερης αεροπορικής βάσης των ΗΠΑ στην Ευρώπη, που βρίσκεται στη Φρανκφούρτη. Εχουν επιλεγεί και οι σχετικές τοποθεσίες στην Πολωνία. Σε 3 από αυτά τα σημεία υπάρχουν ήδη στρατιωτικά αεροδρόμια. Οι δύο βάσεις θα είναι ανατολικά, πολύ κοντά στα σύνορα με τη Λευκορωσία και την Ουκρανία, η τρίτη βάση στην Κεντρική Πολωνία, ενώ μια ακόμη βάση θα δημιουργηθεί στα νοτιοδυτικά της χώρας. Σύμφωνα με τις δημοσιογραφικές πληροφορίες, εδώ και μεγάλο διάστημα γίνονται σχετικές συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών, αν και οι υπουργοί Αμυνας και Εξωτερικών της χώρας αρνούνται να δώσουν περισσότερες πληροφορίες, κάνοντας λόγο για παραπληροφόρηση από τον Τύπο. Την ίδια ώρα τη σοβαρότητα του θέματος δείχνει η αντίδραση της Ρωσίας.

Στο πρόσφατο ταξίδι του στα τέλη Φλεβάρη 2003 στη Βαρσοβία ο πρωθυπουργός της Ρωσίας, Μιχαήλ Κασιάνοφ, τάχθηκε δημόσια ενάντια στην εγκατάσταση στην Πολωνία αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων. Ο εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Α. Γιακοβένκο, απαντώντας σε σχετική ερώτηση για το ενδεχόμενο μετακίνησης των αμερικανικών βάσεων από τη Γερμανία στην Πολωνία ή σε άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, σημείωσε ότι τόσο στη «Θεμελιώδη Πράξη», που ρυθμίζει πλέον τις σχέσεις Ρωσίας-ΝΑΤΟ, όσο και στη Διακήρυξη της Ρώμης, για τη «νέα ποιότητα των σχέσεων Ρωσίας-ΝΑΤΟ», στη φόρμουλα «19+1», οι χώρες του ΝΑΤΟ ανέλαβαν την υποχρέωση να μην προχωρήσουν σε μετακίνηση των σημερινών βάσεων στις νέες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Υποστήριξε επίσης ότι αντίστοιχη υπόσχεση δόθηκε στη Ρωσία στη Σύνοδο του Συμβουλίου Ρωσίας-ΝΑΤΟ στις 22/11/2002 στην Πράγα. Ο ίδιος Ρώσος αξιωματούχος υπογράμμισε μάλιστα ότι η εμφάνιση τέτοιων βάσεων σε Πολωνία, Ουγγαρία και Τσεχία έρχεται επίσης σε αντίθεση με τη Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης του 1999, δηλαδή της «Συμφωνίας για τις συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Ευρώπη». Να σημειωθεί επίσης ότι το ΝΑΤΟ χρηματοδοτεί την εγκατάσταση, μέσα στο 2003, των 6 κατασκοπευτικών βάσεων ραντάρ στα σύνορα της Πολωνίας με Ρωσία (Καλίνινγκραντ), Λευκορωσία, Ουκρανία! Πρόσφατα ο Ανατόλι Λόμπσκι, διοικητής του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού της Βαλτικής, που σταθμεύει στο Καλίνινγκραντ, χαρακτήρισε την απόφαση αυτή του ΝΑΤΟ «αβάσιμη και ενέργεια που έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές της καλής γειτονίας». Ανάλογες ΝΑΤΟικές βάσεις σχεδιάζεται να δημιουργηθούν στις πρώην Βαλτικές Σοβιετικές Δημοκρατίες.

Γίνεται λοιπόν φανερό πως οι συζητήσεις για την αποχώρηση των αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων από τη Γερμανία και η μετεγκατάστασή τους στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη δεν είναι απλώς μια απόρροια της τελευταίας όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, αλλά και ένα ακόμα κομμάτι του παζλ της επιθετικής πολιτικής «περικύκλωσης» της Ρωσίας, άλλων κρατών που προέκυψαν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ, αλλά και της Κίνας, της ΛΔ της Κορέας, που ακολουθούν οι ΗΠΑ ιδιαίτερα τα δύο τελευταία χρόνια.