«Κατέρρευσε» το αλεξίσφαιρο κουβούκλιο, που στήθηκε από την κυβέρνηση στα πρότυπα ανάλογων δικών στη Δυτική Ευρώπη, από την πρώτη ημέρα της δίκης της «17 Νοέμβρη». Το δικαστήριο διέταξε την αφαίρεσή του, ύστερα από αίτημα της υπεράσπισης στο οποίο συμφώνησε και η Πολιτική Αγωγή, ενώ ανάλογη ήταν και η πρόταση του εισαγγελέα της έδρας Χρ. Λάμπρου.

Η δίκη ξεκίνησε λίγο μετά τις 9 π.μ. με τη νομιμοποίηση των διαδίκων (κατηγορουμένων, συνηγόρων υπεράσπισης και πολιτικής αγωγής), κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού. Εκτός από τους 8 δικαστές, στη δίκη θα συμμετάσχουν περί τους 160 δικηγόρους υπεράσπισης και πολιτικής αγωγής, ενώ θα κληθούν να καταθέσουν ως μάρτυρες υπεράσπισης περί τους 100 και ως μάρτυρες κατηγορητηρίου 350. Ανάμεσά τους συμπεριλαμβάνονται 45 ξένοι, μεταξύ των οποίων 29 Αμερικανοί, 7 Τούρκοι και 2 Γερμανοί, καθώς και δύο μάρτυρες που βάσει του τρομονόμου τελούν υπό καθεστώς προστασίας και δεν έχουν γίνει, ούτε θα γίνουν, γνωστά τα στοιχεία τους. Οι 19 κατηγορούμενοι παραπέμπονται για περίπου 2.000 αδικήματα, μεταξύ αυτών 23 φόνοι, δεκάδες τραυματισμοί και σωρεία άλλων αδικημάτων, που διαπράχθηκαν κατά την 27χρονη δράση της οργάνωσης. Το μέγεθος της δικογραφίας ανέρχεται σε 50.000 σελίδες.

Η αφαίρεση του αλεξίσφαιρου κουβουκλίου έγινε ύστερα από ένσταση των συνηγόρων υπεράσπισης στην οποία, σε γενικές γραμμές, συμφώνησε και η πολιτική αγωγή. Η υπεράσπιση υποστήριξε πως το κουβούκλιο αποτελούσε προσβολή προς τους κατηγορούμενους κι ότι ο σκοπός της ύπαρξής του ήταν να σταλεί στην κοινωνία ένα μήνυμα επικοινωνιακού χαρακτήρα ότι στη δίκη δε δικάζονται κοινοί κατηγορούμενοι αλλά «θηρία» όπως είπε, χαρακτηριστικά, ο συνήγορος του Αλ. Γιωτόπουλου, Γιάννης Ραχιώτης. Επίσης, η υπεράσπιση υποστήριξε πως για την ύπαρξη του κουβουκλίου χρειαζόταν υπουργική απόφαση - η οποία να επιβάλλει ειδικό καθεστώς για τους κατηγορούμενους, απ' όσα ορίζει ο οργανισμός οργάνωσης και λειτουργίας των δικαστηρίων - κάτι που φυσικά δεν υπήρχε.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι κατηγορούμενοι δε ζήτησαν να υπάρξουν ειδικά μέτρα προστασίας τους, ενώ ο Δ. Κουφοντίνας παίρνοντας το λόγο υπαινίχθηκε ευθέως πως η ύπαρξη του κουβουκλίου ήταν απαίτηση των ΗΠΑ, πράκτορες των οποίων όπως είπε χαρακτηριστικά, επικαλούμενος δημοσιεύματα του Τύπου, επισκέφθηκαν και επιθεώρησαν την αίθουσα του δικαστηρίου.

Προηγούμενα ο εισαγγελέας στην πρότασή του είχε πει ότι η επικοινωνία κατηγορουμένων με τους συνηγόρους είναι μια κατάκτηση και πως πρέπει το αλεξίσφαιρο κλουβί να αποσυρθεί. «Κι εγώ πιστεύω πως δεν είναι εικόνα αυτή», είπε χαρακτηριστικά.

Τελικά το δικαστήριο, αφού πήρε τη γνώμη των τεχνικών που διαμόρφωσαν την αίθουσα, κατέληξε - κατά πλειοψηφία - στην απόφαση να αφαιρεθεί το κουβούκλιο πλην του πίσω μέρους, το οποίο κατά τους τεχνικούς είναι πακτωμένο και δεν είναι δυνατό να αφαιρεθεί. Η αφαίρεση του κουβουκλίου θα γίνει εντός πέντε ημερών, ενώ αμέσως θα αρχίσει η αφαίρεση των προστατευτικών τζαμιών. Ο δικαστής που μειοψήφησε ήταν της άποψης να μην αφαιρεθεί το κουβούκλιο.

Στο μεταξύ, χτες το πρωί, το χώρο όπου θα διεξαχθεί η δίκη επισκέφθηκε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ, όπου και εξέτασε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες καλούνται οι δημοσιογράφοι να ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Το ΔΣ της Ενωσης είχε επαφή με τον πρόεδρο του δικαστηρίου, από τον οποίο και ζήτησε να επιτραπεί η χρήση του μαγνητοφώνου καθώς και των κινητών τηλεφώνων από τους δημοσιογράφους. Για τη χρήση των μαγνητοφώνων ο πρόεδρος Μ. Μαργαρίτης, εκφράστηκε θετικά, κάτι το οποίο και ανακοίνωσε στην αίθουσα όταν ετέθη το θέμα της κράτησης πρακτικών για τους δημοσιογράφους. «Απ' ό,τι ξέρω - είπε - οι δημοσιογράφοι έχουν τα μαγνητόφωνά τους και κάνουν τη δουλιά τους».

Μετά την ανάγνωση του κατηγορητηρίου αναμένεται να κατατεθούν μια σειρά ενστάσεις από τους συνηγόρους υπεράσπισης, οι σπουδαιότερες εκ των οποίων θα αφορούν την πολιτικοποίηση της υπόθεσης, με το χαρακτηρισμό των αδικημάτων των κατηγορουμένων ως πολιτικά εγκλήματα, και την αναρμοδιότητα του παρόντος δικαστηρίου να εκδικάσει την υπόθεση όπως και την ακυρότητα πράξεων της προδικασίας. Επίσης, θα αμφισβητηθεί η νομιμότητα της σύνθεσης του δικαστηρίου, η επάρκεια του αποδεικτικού υλικού της ανάκρισης. Τέλος, θα τεθεί το θέμα της δημοσιότητας της δίκης.

Η διαδικασία συζήτησης των ενστάσεων φαίνεται ότι θα εξαντλήσει το χρονικό διάστημα της τρέχουσας βδομάδας, δεδομένου ότι το δικαστήριο ζήτησε από τους μάρτυρες να επανέλθουν στη δικαστική αίθουσα την επόμενη Τρίτη.

Το ωράριο λειτουργίας του δικαστηρίου θα είναι 5 ημέρες τη βδομάδα, από τις 9π.μ. ως τις 4μ.μ. εκτός Παρασκευής που η συνεδρίαση θα λήγει στις 3μ.μ.