Οπως είπε ο επιμελητής, ο μικρού σχήματος τόμος, ενώ μοιάζει συλλεκτικός είναι χρηστικός, όπως ήθελε ο ποιητής να είναι τα βιβλία του. Οι 700 σελίδες του στοιχειοθετήθηκαν και σελιδοποιήθηκαν πάνω από δέκα φορές η κάθε μία, από τη «μαστόρισσα» Ελένη Στεφανοπούλου. Ο επιμελητής από το 1989 πρότεινε στον Ελύτη μια συγκεντρωτική έκδοση του έργου του. Η λέξη «άπαντα», όμως, «απωθούσε» τον ποιητή. Το 1998, δύο χρόνια μετά το θάνατό του κυκλοφόρησε η τελευταία συλλογή του «Εκ του πλησίον». Τώρα πλέον μπορούσε να πραγματοποιηθεί μια συγκεντρωτική έκδοση του έργου του, με μια «κατά το δυνατόν ενιαία παρουσίαση τόσο διαφορετικών συλλογών», με οδηγό την πάντα «καινοτόμο αισθητική» που καθιέρωσε στα βιβλία του ο ίδιος ο Ελύτης.
Συμβολισμό «μιας κρυμμένης αναγγελίας» και «χρηστικό εγχειρίδιο μελέτης για το παρόν και κυρίως το μέλλον», το οποίο «ολοκληρώνει τη φυσιογνωμία του ποιητή» και «προτείνει την έναρξη μιας συνολικής θεώρησης της σκέψης, της γλωσσικής τόλμης, της ευαισθησίας, της ποίησης του Ελύτη», χαρακτήρισε την έκδοση η Ιουλίτα Ηλιοπούλου.
Ο αναγνώστης με τον τόμο αυτό «μετακινείται σε μια ακτίνα εξήντα ετών, στην ατμόσφαιρα ενός ζωντανού προσωπικού μύθου, ενός λυρικού στοχασμού». Ο Ελύτης έγραφε «για να υπερασπιστεί τη σιωπή ενός κόσμου ταπεινού και γενναίου». Γιατί «διεκδικεί το δικαίωμα στην ελευθερία, στην ηδονή, στη γνώση ενός κόσμου υπεραισθητού που μας διαφεύγει». Γιατί, ο Ελύτης πίστευε και έγραφε ότι «η αληθινή γενναιότητα πρέπει να βαφτιστεί στο πέλαγος... να αναπτυχθεί στον έρωτα και στα βιβλία», τόνισε μεταξύ άλλων η Ι. Ηλιοπούλου.