Ψηφίστηκε την περασμένη Τρίτη στη Βουλή ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2026, με τις ψήφους της κυβερνητικής πλειοψηφίας - σε κρίσιμες δαπάνες έβαλαν πλάτη επίσης το ΠΑΣΟΚ και η Ελληνική Λύση. Επιβεβαιώνοντας τον ρόλο του ως εργαλείου αναδιανομής προς όφελος του κεφαλαίου, ο κρατικός προϋπολογισμός είναι «ανοιχτοχέρης» απέναντί του, με ειδική μέριμνα ενίσχυσης των τομέων που στο πλαίσιο της πολεμικής οικονομίας διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο.

Σε μια ΕΕ που εξοπλίζεται σαν αστακός, με δισεκατομμύρια να σφυρίζουν στον αέρα για τη μετατροπή της οικονομίας της σε πολεμική, η κυβέρνηση ενισχύει τους ομίλους της πολεμικής βιομηχανίας, των Μεταφορών «διπλής χρήσης» (πολιτικής και πολεμικής), όπως και άλλων κρίσιμων κλάδων στην πολεμική προετοιμασία.

«Κινητήριος μοχλός» είναι η αύξηση της φορολογικής αφαίμαξης των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, μέσω και της αύξησης των «ίδιων πόρων» - φόρων της ΕΕ. Θεσπίζει μάλιστα από το 2026 ειδικό καθεστώς υπερέκπτωσης 100% σε επιχειρήσεις της πολεμικής βιομηχανίας. Το συνολικό όφελος για το 2026 θα φτάσει τα 150 εκατ. ευρώ για τους βιομηχάνους του θανάτου μόνο από αυτό το μέτρο.

«Βγάζουν μάτι» επίσης τα 300 εκατομμύρια ευρώ που προβλέπεται στον προϋπολογισμό να δώσει η κυβέρνηση στους εφοπλιστές, για το «πρασίνισμα» του στόλου τους, ενώ την ίδια ώρα περιορίζεται σε «φιλοδωρήματα» για τους αγρότες κι αυτά κάτω απ' την πίεση του μαζικού αγροτικού ξεσηκωμού.

Τέλος, είναι προκλητική η εντεινόμενη φοροαφαίμαξη των αυτοαπασχολούμενων, για παράδειγμα με τον άθλιο νόμο για τη φορολόγηση επί του τεκμαρτού εισοδήματος, την ώρα που η κυβέρνηση χαρίζει 20 δισ. ευρώ στους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους: 16,7 δισ. από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, 200 εκατ. για εξαγωγικές εταιρείες, 800 εκατ. στα «κοράκια» των πράσινων επενδύσεων, 2,3 δισ. στην πολεμική βιομηχανία, 300 εκατ. στους εφοπλιστές, 50 εκατ. στους φαρμακοβιομήχανους και 200 εκατ. στις ενεργοβόρες βιομηχανίες.

Ο προϋπολογισμός εκτοξεύει τους φόρους που σε ποσοστό 95% πληρώνουν τα νοικοκυριά και μόλις το 5% οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Ετσι, από το σύνολο των 73,5 δισ. ευρώ των εσόδων, τα νοικοκυριά θα επιβαρυνθούν με περίπου 70 δισ., με τα συνολικά φορολογικά έσοδα να αυξάνονται κατά 2,6 δισ. ευρώ. Κύρια πηγή αυτής της αύξησης είναι ο ΦΠΑ, οι κατεξοχήν αντιλαϊκοί έμμεσοι φόροι και βέβαια η τεράστια ακρίβεια, την αύξηση της οποίας ακολουθούν αυτοί οι φόροι.

Οσον αφορά το σκέλος των δαπανών, η κατάσταση είναι κι εδώ αποκαλυπτική. Παγωμένες οι δαπάνες για μισθούς, κοινωνικές παροχές, Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια, με τις όποιες αυξομειώσεις να μην αλλάζουν αυτήν την τάση, που μεγεθύνει το χάσμα με τις λαϊκές ανάγκες και τις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα για την ικανοποίησή τους.

Οι τοποθετήσεις όλων των άλλων κομμάτων επιβεβαίωσαν τη στρατηγική τους σύμπλευση στον στόχο της καπιταλιστικής ανάπτυξης, καταλογίζοντας στη ΝΔ ότι τον υπηρετεί ...λειψά ή και με λάθος τρόπο! Εστίασαν όλοι στην «απόκλιση» από την ΕΕ, «βγάζοντας λάδι» την ιμπεριαλιστική Ενωση, που με τις Οδηγίες και τις κατευθύνσεις της βαθαίνει την εκμετάλλευση και την πολεμική προετοιμασία.

Πρότειναν τέλος χρεοκοπημένες συνταγές δημοσιονομικής και οικονομικής διαχείρισης, που στον πυρήνα τους έχουν τη στήριξη των επενδύσεων για τα κέρδη του κεφαλαίου, σε μια προσπάθεια να πείσουν ότι υπάρχει εναλλακτική κυβερνητική πρόταση, που μπορεί τάχα να συγκεράσει τα κέρδη με μια καλύτερη ζωή για τον λαό.

Η κοινή διαπίστωση πάντως - που δεν την αμφισβητεί ούτε η κυβέρνηση - ότι το επενδυτικό κενό παραμένει, παρά τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι και μια έμμεση αναγνώριση των αδιεξόδων από την υπερσυσσώρευση κεφαλαίου, που στρώνει το έδαφος στην επόμενη καπιταλιστική κρίση, ταΐζοντας ταυτόχρονα το θηρίο της πολεμικής οικονομίας. Ακολουθούν ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία από τις ομιλίες των εισηγητών τους...

• Από το ΠΑΣΟΚ, ο Π. Κουκουλόπουλος μίλησε για «απόκλιση» της Ελλάδας από τον μέσο όρο της ΕΕ σε βασικά οικονομικά μεγέθη, δίνοντας την εξήγηση ότι «οι τελικές επιδόσεις της κυβέρνησης κινούνται μονίμως κάτω από τις προβλέψεις της». Παρότρυνε δηλαδή την ΝΔ να κάνει ...καλύτερα την (αντιλαϊκή) δουλειά της, για να καλύψει το κενό ανάμεσα σε προβλέψεις και τελικές επιδόσεις! Μάλλον γι' αυτό το ΠΑΣΟΚ ψηφίζει τα μισά σχεδόν νομοσχέδια της ΝΔ, για να την κάνει αποδοτικότερη.

Πού «χωλαίνει» ο προϋπολογισμός σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ; «Η πρόβλεψη (σ.σ. της ανάπτυξης) για το επόμενο έτος βασίζεται σε μια ανεδαφική θα έλεγα απορρόφηση του Ταμείου Ανάκαμψης με τη μέχρι τώρα ιστορία του (...) οι ρυθμοί ανάπτυξης υπολείπονται τα μάλα από τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας με βάση τους διαθέσιμους πόρους (...) έχουμε στα χέρια μας το μεγαλύτερο με διαφορά μεταπολεμικό πακέτο πόρων».

Ο καβγάς τους γίνεται για το πάπλωμα του Ταμείου Ανάκαμψης και για τα κονδύλια που μοιράζει στους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, με εκατοντάδες αντιλαϊκά προαπαιτούμενα, πολλά από τα οποία ψήφισε το ΠΑΣΟΚ, μαζί με την κυβέρνηση.

Η «διαφορά» τους βρίσκεται στο ποιος καλύτερα μπορεί να αξιοποιήσει τα ευρωπαϊκά και κρατικά κονδύλια για τη στήριξη του κεφαλαίου, χωρίς να λείπουν και τα πιο ιδιαίτερα επιχειρηματικά συμφέροντα με τα οποία συνδέονται και αποτυπώνονται στην αντιπαράθεση για την κατανομή του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το ίδιο και για τον λεγόμενο «δημοσιονομικό χώρο» που προκύπτει από την καταλήστευση του λαού: Το ΠΑΣΟΚ αμφισβήτησε ότι αυτός θα φτάσει τα 800 εκατ. το 2026, καταγγέλλοντας την κυβέρνηση ότι «βγάζει λαγούς από το καπέλο»! «Οσο για το νέο εθνικό αφήγημα του ενεργειακού κόμβου, προφανώς είμαστε θετικοί», είπε ο Κουκουλόπουλος, δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στην ενεργότερη εμπλοκή της χώρας στα επικίνδυνα ιμπεριαλιστικά σχέδια και τους ανταγωνισμούς που πάνε πακέτο.

• Η παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ υπηρέτησε το «αφήγημα» της κυβερνητικής εναλλακτικής, που θα αποκαταστήσει (όπως προηγούμενα και το ΠΑΣΟΚ) την ευρωπαϊκή «κανονικότητα» στη χώρα. «Φορολογείστε τα μερίσματα στο επίπεδο που ισχύει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Φορολογείστε τα υπερκέρδη, όπως κάνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αναμορφώστε τους φορολογικούς συντελεστές, εφαρμόστε τις ευρωπαϊκές Οδηγίες για τον ΦΠΑ σε τρόφιμα και φάρμακα», έλεγε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Παππάς, παίζοντας κι αυτός το χαρτί της «καλής» ιμπεριαλιστικής ΕΕ, που η πολιτική της υλοποιείται «λάθος» από την κυβέρνηση.

Μέσα σ' αυτό το παραλήρημα, ο ΣΥΡΙΖΑ αποθέωσε μέχρι και τον «δημοσιονομικό κανόνα» που λέει ότι «δεν μπορείς να κάνεις μόνιμες δαπάνες από πρόσκαιρα έσοδα». «Σημασία έχει ότι αυτός ο κανόνας επιτρέπει τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου. Αν μία κυβέρνηση, λοιπόν, νομοθετήσει και έχει μόνιμα έσοδα, μπορεί να ασκήσει μόνιμη πολιτική. Και αυτό είναι ένα βήμα νομίζω που το κάναμε όλοι μαζί στη συζήτηση που έγινε στις επιτροπές» είπε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκοντας «κοινό τόπο» στη «μονιμοποίηση» εσόδων που δεν μπορούν να προέλθουν από αλλού, πέρα από την ένταση της εκμετάλλευσης και της φοροληστείας του λαού.

Σε άλλο σημείο κατηγόρησε κι αυτός την κυβέρνηση ότι είναι «στάσιμη στις επενδύσεις» και ότι το «μείγμα» της οικονομικής πολιτικής της «δεν είναι ισορροπημένο, είναι μία συνταγή λιτότητας», ζητώντας αύξηση των δημόσιων δαπανών, βασική πηγή χρηματοδότησης και στήριξης του κεφαλαίου. Εκεί ακριβώς βλέπει ο ΣΥΡΙΖΑ και τον αναβαθμισμένο ρόλο του κράτους, κατηγορώντας τη ΝΔ ότι θέλει «μικρότερο κοινωνικό κράτος, λιγότερες υπηρεσίες, περισσότερη πίεση στην κοινωνία, περισσότερο χώρο στην αγορά χωρίς κανόνες».

• Την αγωνία του για την «απόκλιση» της ελληνικής οικονομίας από την ΕΕ εξέφρασε και ο εισηγητής της Νέας Αριστεράς Ευ. Τσακαλώτος, λέγοντας πως αν συνεχιστεί η πολιτική της ΝΔ, παρά τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με την υπόλοιπη ΕΕ, η Ελλάδα θα φτάσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2064. Ενώ κατηγόρησε κι αυτός την κυβέρνηση ότι «έχετε λιγότερες επενδύσεις από ό,τι προβλέπεται» κι ότι η χώρα είναι προτελευταία σε συμμετοχή των επενδύσεων στο ΑΕΠ και έχει τη χαμηλότερη παραγωγικότητα στον ΟΟΣΑ.
• Ξεκινώντας από το ότι «η Ελλάδα παραμένει προτελευταία στις επενδύσεις (...) παρά τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ, της ΚΑΠ και το τεράστιο επενδυτικό κενό που δημιουργήθηκε μετά το 2009», ο Β. Βιλιάρδος από την Ελληνική Λύση ζήτησε «να αλλάξει το αποτυχημένο οικονομικό, τουριστικό και φορολογικό μοντέλο».

Κατήγγειλε ότι «από τα 3,5 δισ. πραγματικής αύξησης των επενδύσεων στη διετία 2023 και 2024, σχεδόν τα 3 δισ. ή 87% αφορούσαν τις κατασκευές (...) το 39% των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης οδηγήθηκε στις ΑΠΕ, σε φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες αντί σε παραγωγικές επενδύσεις». Αντανακλώνται και εδώ οι γνωστοί ανταγωνισμοί και αντιθέσεις στο εσωτερικό της αστικής τάξης για τον προσανατολισμό των ευρωπαϊκών και κρατικών κονδυλίων στη στήριξη κλάδων και επιχειρήσεων. Στο ίδιο πνεύμα ζήτησε μείωση του ενεργειακού κόστους για τη μεταποίηση, για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά της.

• Με τις αποκλίσεις από τους μέσους όρους της ΕΕ «έπαιξε» και ο εισηγητής της Νίκης Α. Βορύλλας, ο οποίος προσπάθησε να εμφανίσει το κόμμα του ως προστάτη της μικρής επιχειρηματικότητας. Αποκαλυπτική ήταν όμως η αναφορά στον αγροτικό τομέα, όπου πρότεινε «τη δημιουργία τοπικών γεωργικών και κτηνοτροφικών Ανωνύμων Εταιρειών (!!!) που θα αποτελούν σχήματα σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (...) με στόχο τη δημιουργία κλίμακας παραγωγής και την εφαρμογή της βέλτιστης τεχνολογίας παραγωγής (...) την τυποποίηση και μεταποίηση των παραγόμενων προϊόντων και την προώθησή τους στις αγορές του εσωτερικού και του εξωτερικού». Μιλάνε δηλαδή για μεγάλες καθετοποιημένες καπιταλιστικές επιχειρήσεις του αγροτοδιατροφικού τομέα. Αυτά προτείνουν στους αγωνιζόμενους βιοπαλαιστές αγρότες, που στενάζουν από τα μονοπώλια και το κράτος τους!
• Τέλος, ο Αλ. Καζαμίας από την Πλεύση Ελευθερίας διαπίστωσε κι αυτός ότι «τα τεράστια κονδύλια που λαμβάνουμε από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, η ανάπτυξη στην τριετία 2023 - 2025 ακόμη κυμαίνεται στο 2,1% ετησίως, δηλαδή, στα ίδια χαμηλά επίπεδα του 2018».

Απέναντι στην κυβέρνηση παρατάχθηκε μόνο η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ, που με τις παρεμβάσεις της αποκάλυψε τον ταξικό χαρακτήρα του προϋπολογισμού ως εργαλείου αναδιανομής υπέρ του κεφαλαίου, τις επιπτώσεις των προβλέψεών του σε κάθε κρίσιμο για τη ζωή του λαού τομέα, αλλά κυρίως πως η διέξοδος για τα λαϊκά στρώματα βρίσκεται στη σύγκρουση με τη στρατηγική του κεφαλαίου, στον δρόμο της ανατροπής του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος.

«Δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά στον λαό. Ποιοι είναι αυτοί οι δρόμοι; `Η θα συνεχίσει να κάνει θυσίες, για να αυγαταίνουν τα κέρδη των λίγων, ακόμα και θυσίες με την ίδια του τη ζωή, ή θα βαδίσει στον δρόμο της ανατροπής, δηλαδή στον δρόμο του σοσιαλισμού», τόνισε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Ν. Καραθανασόπουλος, σε μια από τις παρεμβάσεις του.

Οι κομμουνιστές βουλευτές και ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ σκιαγράφησαν με τις παρεμβάσεις τους εκείνο τον δρόμο ανάπτυξης που στο επίκεντρο θα έχει τις λαϊκές ανάγκες και κάλεσαν τον λαό να τον ανοίξει με τον αγώνα του, αφήνοντας πίσω του όσα στέκονται εμπόδιο στην ικανοποίησή τους: Το καπιταλιστικό κέρδος, τις δεσμεύσεις στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Και φέρνοντας στο προσκήνιο μια εξουσία και μια διακυβέρνηση πραγματικά εργατική - λαϊκή, όπου ο εργαζόμενος άνθρωπος θα συμμετέχει αποφασιστικά, θα αποφασίζει συλλογικά γι' αυτά που τον αφορούν.