Eurokinissi

Στο επίκεντρο των εργασιών τίθεται ο εφοδιασμός των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με φυσικό αέριο, έπειτα από τις αποφάσεις της ΕΕ για σταδιακή απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ έως το τέλος του 2027, στο φόντο των ανταγωνισμών με Ρωσία, Κίνα και άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα για τις αγορές και τους διαύλους.

Στο συνέδριο συμμετέχει πολυμελής αποστολή κυβερνητικών στελεχών των ΗΠΑ, με προεξάρχοντες τους Κρις Ράιτ, υπουργό Ενέργειας, και Νταγκ Μπέργκαμ, υπουργό Εσωτερικών και επικεφαλής του «Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας».

Στις εργασίες παίρνουν μέρος μεταξύ άλλων οι Αμερικανοί υφυπουργοί Εξωτερικών Μάικλ Ρίγκας και Τζέικομπ Χέλμπεργκ και η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα Κίμπερλι Γκιλφόιλ. Επίσης, εκπρόσωποι εταιρειών όπως «Chevron», «ExxonMobil», «Cheniere», «Google», DTEK, «Westinghouse», «Venture Global LNG», «Excelerate Energy», «Baker Hughes», «Woodside Energy», «Global Vision», «Concelex», «Italgas», «Amazon», E-INFRA, «ConocoPhillips», «LNG Allies» και EQT, και από ελληνικής πλευράς ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΣΦΑ, «Gastrade», «Energean» και «HelleniQ Energy».

Την πρώτη μέρα παρακολούθησαν επίσης πολλά ονόματα της ελληνικής ναυτιλίας, όπως η Μαρία Αγγελικούση, ο Γιάννης Αλαφούζος, ο Νίκος Τσάκος και ο Γιώργος Προκοπίου.

Στις εργασίες συμμετέχουν ακόμα 25 υπουργοί και εκπρόσωποι ευρωπαϊκών χωρών, και πολλά στελέχη επιχειρηματικών ομίλων της Ενέργειας, της Ναυτιλίας, του τραπεζικού και άλλων κλάδων.

Κατά την έναρξη του συνεδρίου υπογράφηκε συμφωνία μεταξύ «ExxonMobil», «Energean» και «HelleniQ Energy» με σκοπό τις γεωτρήσεις στο Ιόνιο. Πρόκειται για συμφωνία παραχώρησης ποσοστών συμμετοχής στο «Block 2» στο Βορειοδυτικό Ιόνιο, που συνοδεύεται από την πρόθεση έρευνας και υπεράκτιας γεώτρησης στο εν λόγω «οικόπεδο». Το «Block 2» παραχωρήθηκε αρχικά στην κοινοπραξία των εταιρειών «Total» (50%), «Edison» (25%) και ΕΛΠΕ (25%) τον Μάρτη του 2018, ενώ τον Φλεβάρη του 2021 η «Energean Hellas» απέκτησε το μερίδιο 50% που κατείχε η «Τotal».

Η συμφωνία προβλέπει την απόκτηση του 60% της παραχώρησης από την «ExxonMobil», και έτσι τα ποσοστά της κοινοπραξίας διαμορφώνονται ως εξής: «ExxonMobil» 60%, «Energean Hellas» 30%, «HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα» 10%. Η «Energean» παραμένει Διαχειριστής (Operator) στη διάρκεια της ερευνητικής περιόδου, ενώ σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος υδρογονανθράκων, για την ανάπτυξή του τη διαχείριση θα αναλάβει η «ExxonMobil».

«Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με την ελληνική κυβέρνηση και τους εταίρους μας για να αξιολογήσουμε το ερευνητικό δυναμικό του Block 2 (...). Αυτή η σημαντική ερευνητική συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για πιθανές μελλοντικές επενδύσεις σε ερευνητικές γεωτρήσεις στο χρονικό πλαίσιο του 2027», τόνισε ο Τζον Αρντιλ, αντιπρόεδρος Παγκόσμιας Ερευνας της «ExxonMobil». Πρόσθεσε δε ότι η «ExxonMobil» έχει έντονο «ερευνητικό αποτύπωμα» στη Βόρεια Αφρική και στην Ανατολική Μεσόγειο, με δύο ανακαλύψεις κοιτασμάτων στην Κύπρο και άλλες στην Αίγυπτο, πριν επεκταθεί και στην Ελλάδα.

«Σταδιακά τα τελευταία χρόνια ο όμιλός μας απέκτησε και αναπτύσσει ένα υποσχόμενο χαρτοφυλάκιο ερευνητικών παραχωρήσεων. Ανάμεσά τους το "Block 2", που είναι ώριμο για ερευνητική γεώτρηση, και αυτή η συνεργασία με την "ExxonMobil" θα βοηθήσει στην ταχύτερη και πιο αποτελεσματική ανάπτυξή του», υπογράμμισε ο Ανδρέας Σιάμισιης, διευθύνων σύμβουλος της «HelleniQ Energy».

Τέλος, ο Μαθιός Ρήγας, διευθύνων σύμβουλος της «Energean», δήλωσε μετά την υπογραφή της συμφωνίας πως «η συνεργασία με την "ExxonMobil" στο "Block 2" δεν είναι απλώς μια νέα επιχειρηματική συμφωνία. Είναι μια εθνική ευκαιρία να αποδείξουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει ενεργειακή ανεξαρτησία, αξιοποιώντας υπεύθυνα τους εγχώριους ενεργειακούς πόρους της (...). Οπως έχω τονίσει πολλές φορές, μόνο μέσω γεώτρησης θα μάθουμε αν πράγματι υπάρχει φυσικό αέριο στη χώρα μας», προσπερνώντας βέβαια ότι καμία «ενεργειακή ανεξαρτησία» για τον λαό δεν διασφαλίζει η εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου από τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης σε μήνυμα του για την υπογραφή της συμφωνίας έκανε λόγο για ένα «νέο κεφάλαιο στην ενεργειακή Ιστορία της Ελλάδας» και για «ιστορική στιγμή». Ακόμη πιο προκλητικά, ισχυρίστηκε πως «κάνουμε πράξη τη δέσμευσή μας: Αξιοποιούμε με σχέδιο και όραμα τον εθνικό μας πλούτο», ο οποίος παραχωρείται βορά στους ενεργειακούς ομίλους, που για το κυνήγι του μέγιστου κέρδους τους οξύνουν ανταγωνισμούς, αναπροσαρμόζουν συμμαχίες και προτεραιότητες κατά το δοκούν.

Παράλληλα αναμένεται να υπογραφούν δύο νέες «στρατηγικές» συμφωνίες που υπηρετούν τον στόχο της μετατροπής της Ελλάδας σε κόμβο για την προώθηση του πανάκριβου αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) σε όλη την Ευρώπη.

Η πρώτη αφορά την εισαγωγή αμερικανικού LNG ύψους 4 δισ. κ.μ. ετησίως από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα και την πώλησή του σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουκρανία, είτε μέσω χρηματοδότησης είτε με την απόκτηση μετοχών των εμπλεκόμενων εταιρειών. Στη συμφωνία συμμετέχει η αμερικανική κρατική τράπεζα, στο εταιρικό σχήμα που συγκρότησαν ο όμιλος «ΑΚΤΩΡ» και η ΔΕΠΑ Εμπορίας.

Η δεύτερη συμφωνία αφορά τη δέσμευση των εθνικών διαχειριστών δικτύων φυσικού αερίου σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουκρανία για την ενδυνάμωση των υποδομών του λεγόμενου «Κάθετου Αξονα», από τον οποίο το αμερικανικό LNG θα διοχετεύεται στις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ξεκαθάρισαν στις ομιλίες και στις παρεμβάσεις τους την πρόθεση των ΗΠΑ να αντικαταστήσουν πλήρως το ρωσικό φυσικό αέριο στις αγορές της Ευρώπης και της Ουκρανίας με το LNG από το σχιστολιθικό φυσικό αέριο που εξορύσσεται στις ΗΠΑ. Υποστήριξαν πως η εξασφάλιση ενεργειακής κυριαρχίας αποτελεί βασικό ζητούμενο για την επικράτηση απέναντι στους ανταγωνιστές των ΗΠΑ, ιδιαίτερα έναντι της Κίνας, με αιχμή την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ arms race against China). Τάχθηκαν όλοι ανεξαιρέτως ενάντια στην πολιτική της ΕΕ για την «πράσινη μετάβαση», και δήλωσαν έτοιμοι να στηρίξουν περισσότερες επενδύσεις αμερικανικών ομίλων στις ενεργειακές υποδομές της Ανατολικής Ευρώπης.

Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, μιλώντας στη Σύνοδο τόνισε ότι «στις ΗΠΑ έχουμε μεγάλα αποθέματα και την ευκαιρία να υποκαταστήσουμε κάθε κυβικό μέτρο αερίου από τη Ρωσία στη Δυτική Ευρώπη, με ασφάλεια εφοδιασμού και μειωμένο κόστος, προς αμοιβαίο όφελος. Κάθε κυβικό ρωσικού αερίου που δεν θα διοχετευτεί στην Ευρώπη θα μείνει στο έδαφος και δεν θα χρηματοδοτήσει την πολεμική μηχανή του Πούτιν. Η Ελλάδα είναι το τέλειο σημείο εισόδου, με τις κατάλληλες υποδομές. Η Ελλάδα είναι το κατάλληλο σημείο για την εξαγωγή αμερικανικού αερίου προς τον Βορρά, και βρισκόμαστε μπροστά σε μια ευκαιρία που "δημιουργήθηκε στον παράδεισο"».

Από την πλευρά του ο Ελληνας υπουργός Ενέργειας Σ. Παπασταύρου ανέφερε ότι στόχος είναι «να υποστηρίξουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή», εμπλέκοντας όλο και βαθύτερα τη χώρα στα ιμπεριαλιστικά παζάρια, ενώ επιβεβαίωσε την επιδίωξη της ελληνικής αστικής τάξης για την αναβάθμιση του ρόλου και της θέσης της στην περιοχή, λέγοντας ότι «η παρουσία πετρελαϊκών εταιρειών όπως οι "ExxonMobil" και "Chevron" ενισχύουν τις ελληνικές θέσεις». Υπενθύμισε δε ότι το πρόγραμμα παραχωρήσεων της Λιβύης προσαρμόζεται στη «μέση γραμμή», αποκρύπτοντας ότι ο βασικός λόγος που επενδύουν είναι η δημιουργία «οικονομιών κλίμακας», που διαμορφώνει όρους μεγαλύτερης κερδοφορίας, άρα με αυτό ως βασικό κριτήριο οι «γραμμές» αλλάζουν κατά το δοκούν. Εκανε λόγο για ισχυρή σχέση Ελλάδας - ΗΠΑ και αναφέρθηκε στις υποδομές LNG, σε αγωγούς και φυσικά στον «Κάθετο Διάδρομο» φυσικού αερίου.

Στη δική του ομιλία ο Νταγκ Μπέργκαμ ανέδειξε την αντιπαράθεση στο εσωτερικό του ευρωατλαντικού στρατοπέδου, καθώς στάθηκε στο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ, τονίζοντας: «Η ροή της Ενέργειας δεν πρέπει να σταματάει με ρυθμίσεις και κανονισμούς. Οι ΗΠΑ ανησυχούν για το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ, διότι ενδέχεται να ανακόψει τις επενδύσεις. Στην Ιστορία δεν υπάρχουν σπουδαίοι ρυθμιστές, αλλά σπουδαίοι εφευρέτες. Οι ρυθμίσεις κρατάνε πίσω την ανάπτυξη».

Και πρόσθεσε: «Δεν υπάρχει ενεργειακή μετάβαση. Δεν είμαστε στην εποχή της ενεργειακής μετάβασης. Είμαστε στην εποχή της ενεργειακής προσθήκης (...) Οι ΗΠΑ είναι πλήρως δεσμευμένες να στηρίξουν τον Κάθετο Διάδρομο, έχουν αυξήσει τις εξαγωγές LNG κατά 25% μέσα σε έναν χρόνο. Στον Κόλπο του Μεξικού πραγματοποιούνται σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές που μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τις εξαγωγές LNG (...) Οι ΗΠΑ είναι μέρος της λύσης και η Ευρώπη έχει δρόμο μπροστά της για να εξασφαλίσει την ενεργειακή της ανεξαρτησία».

Στο μεταξύ σε κοινή δήλωση - «μπαρούτι» που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας στο πλαίσιο του χτεσινού συνεδρίου ΗΠΑ, Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ επιβεβαιώνουν τη στήριξή τους σε έργα περιφερειακής διασυνδεσιμότητας στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης. Επιβεβαιώνουν ακόμα τη δέσμευσή τους «για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο», υπογραμμίζοντας τον ρόλο του Κέντρου Ενέργειας Ανατολικής Μεσογείου, ενώ δεσμεύονται να αξιοποιήσουν το σχήμα 3+1 για τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και την προστασία των υποδομών, καταδικάζοντας παράλληλα τις ρωσικές προσπάθειες παράκαμψης των κυρώσεων. Η επόμενη συνάντηση προγραμματίστηκε για το δεύτερο τρίμηνο του 2026 στην Ουάσιγκτον.