Εντονο είναι το διπλωματικό παρασκήνιο γύρω από την ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία, παρά τη διακηρυγμένη «μερική αποχώρηση» των ΗΠΑ από τις διαπραγματεύσεις, με το ευρωατλαντικό στρατόπεδο - ενώ παραμένουν οι αντιθέσεις στο εσωτερικό του - να συντάσσεται πίσω από το αίτημα για «εκεχειρία 30 ημερών χωρίς προϋποθέσεις».

Η Ρωσία, που έχει στρατιωτικό πλεονέκτημα έναντι του Κιέβου, απορρίπτει μια εκεχειρία διαρκείας χωρίς να έχει εξασφαλίσει δεσμεύσεις για ικανοποίηση των βασικών στόχων της, όπως το εδαφικό ζήτημα, η αποστρατιωτικοποίηση και η μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Η ρωσική ηγεσία γνωρίζει ότι αν κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με «εν λευκώ» κατάπαυση του πυρός, θα είναι πιο δύσκολο να ξαναρχίσει τις μάχες σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν οι όροι της. Στο πλαίσιο αυτό, θέτει και μια σειρά ζητήματα όπως το πώς και από ποιον θα επιτηρείται η εκεχειρία.

Παράλληλα οι ΗΠΑ, αφού υπέγραψαν τη συμφωνία για τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας και συμφώνησαν να πουλήσουν όπλα στο Κίεβο, με στόχο να αποκομίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα κέρδη από τη σύγκρουση, συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για τυχόν οικονομικές - επενδυτικές συμφωνίες στην Ουκρανία και αλλού.

Το Σάββατο συνέρχεται στην Ουκρανία ο λεγόμενος «συνασπισμός των προθύμων», για την παραπέρα στρατιωτική στήριξη του Κιέβου, ακόμα και με αποστολή «δυτικών» στρατευμάτων.

Το Κίεβο είναι έτοιμο να συμμετάσχει σε «οποιοδήποτε σχήμα» διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου, δήλωσε ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντ. Τραμπ, κατά την οποία συζήτησαν «την ανάγκη να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης».

Την Πέμπτη ο Τραμπ είχε μια σειρά τηλεφωνικές επαφές, με τον Ζελένσκι και άλλους ηγέτες ευρωπαϊκών κρατών, σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία και τη γραμμή που θα ακολουθηθεί.

Αφού ενημέρωσε τον Τραμπ για την κατάσταση στα μέτωπα, ο Ζελένσκι τον διαβεβαίωσε ότι «η Ουκρανία είναι έτοιμη για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός, ακόμα και από σήμερα» και ότι διατίθεται να συμμετάσχει σε οποιοδήποτε σχήμα διαπραγματεύσεων, «αλλά για να συμβεί αυτό η Ρωσία πρέπει να δείξει ότι το εννοεί σοβαρά» για τερματισμό του πολέμου, «αρχίζοντας με μια πλήρη και άνευ όρων εκεχειρία».

«Ο Πρόεδρος Τραμπ επιβεβαίωσε ότι θέλει να τελειώσει αυτός ο πόλεμος, είναι έτοιμος να βοηθήσει και συμμερίζεται την ανάγκη για κατάπαυση του πυρός», συμπλήρωσε ο Ζελένσκι.

Πάντως δεν είναι ξεκάθαρο με ποιον τρόπο θα πιεστεί η Ρωσία για να δεχτεί μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, δεδομένου ότι έχει στρατιωτικό πλεονέκτημα στο πεδίο.

Η κατάσταση στο πεδίο της μάχης δεν είναι υπέρ του Κιέβου, δήλωσε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς στο «Fox News», σχολιάζοντας τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις.

«Φυσικά, οι Ουκρανοί θα ήθελαν να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός, εν μέρει καθώς τους τελευταίους μήνες τα πράγματα δεν πάνε και τόσο καλά γι' αυτούς».

Ο ίδιος είπε και ότι η Μόσχα «ζητά πάρα πολλά» στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. «Η Ρωσία δεν μπορεί να περιμένει να της δοθεί έδαφος που δεν έχει καν κατακτήσει ακόμα», δήλωσε.

Σε μια κίνηση που υπογραμμίζει τη γεωπολιτική βαρύτητα της Βαλτικής και των σκανδιναβικών κρατών, ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε επίσης ξεχωριστές τηλεφωνικές συνομιλίες την Πέμπτη με τους ηγέτες του Κοινού Εκστρατευτικού Σώματος (JEF), «συμμαχίας» στην οποί α ηγείται η Βρετανία και περιλαμβάνει τα κράτη της Σκανδιναβίας, της Βαλτικής και την Ολλανδία.

Η Βρετανία και οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης υποστηρίζουν την πρόταση άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός για 30 μέρες στην Ουκρανία, του Τραμπ, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Γιόνας Γκαρ Στέρε.

«Χρειαζόμαστε μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, η οποία θα πρέπει πρωτίστως να επιβλέπεται και να γίνει σεβαστή προτού μπορέσουμε να περάσουμε στις διαπραγματεύσεις για τα μεγάλα ζητήματα, προκειμένου να καταλήξουμε σε μια διαρκή ειρήνη», δήλωσε ο Νορβηγός ηγέτης από τη σύνοδο των χωρών - μελών του JEF.

«Αυτό είναι αποδεκτό και κατανοητό, όπως και η ανάγκη να ασκηθεί πίεση στη Ρωσία για να σεβαστεί αυτήν την εκεχειρία», διαφορετικά «θα μπορούσαν να επιβληθούν κυρώσεις».

Η Ρωσία αλλά και η Ουκρανία «οφείλουν να λογοδοτήσουν» και «αν δεν γίνει σεβαστή η κατάπαυση του πυρός, οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους θα επιβάλουν άλλες κυρώσεις», απείλησε επίσης ο Τραμπ.

«Ως προς αυτό, πρόκειται για μια συντονισμένη προσέγγιση, η οποία έχει υιοθετηθεί σήμερα από τις ΗΠΑ, τους Ευρωπαίους και την Ουκρανία», υπογράμμισε από την πλευρά του ο Νορβηγός πρωθυπουργός.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι ηγέτες του JEF προσκάλεσαν την Ουκρανία να συμμετάσχει σε στρατιωτικές ασκήσεις μαζί με τις χώρες τους.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι εμπορικές διαφορές μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας που είχαν, επίσης την Πέμπτη, ο νέος καγκελάριος της Γερμανίας Φρ. Μερτς και ο Τραμπ.

Οι δύο ηγέτες «συμφώνησαν να συνεργαστούν στενά για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία».

«Η Ρωσία πρέπει τώρα να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για διαπραγματεύσεις», υπογράμμισε ο Μερτς, ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος - αναφέρει η ίδια ανακοίνωση - συμφώνησε «να υποστηρίξει σθεναρά» τις γερμανικές προσπάθειες, από κοινού με τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Πολωνία και άλλους Ευρωπαίους «εταίρους», για «διαρκή ειρήνη».

Σύμφωνα με τον Γερμανό καγκελάριο, η συνομιλία του με τον Τραμπ τον έκανε να αναμένει ότι οι ΗΠΑ θα εντείνουν την «πίεση στη Ρωσία» και ότι «μετά από αυτό το Σαββατοκύριακο θα μπορούσαν να λάβουν χώρα σοβαρές διαπραγματεύσεις».

Ο δε Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν χαιρέτισε την πρωτοβουλία του Τραμπ να ζητήσει άνευ όρων κατάπαυση του πυρός 30 ημερών στην Ουκρανία.

Πάντως το «δυτικό» στρατόπεδο ενόψει των όποιων διαπραγματεύσεων σφίγγει τον κλοιό γύρω από τη Ρωσία, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά, σκληραίνοντας τις κυρώσεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ανταλλάγματα σε ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις.

Η Βρετανία επιβάλλει νέες κυρώσεις σε έως και 100 πλοία που κατηγορούνται ότι μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της, Κιρ Στάρμερ.

Το Λονδίνο δήλωσε ότι τα δεξαμενόπλοια του «σκιώδους στόλου» έχουν μεταφέρει πάνω από 18 δισ. λίρες ρωσικού πετρελαίου από τις αρχές του 2024, αψηφώντας τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στη Μόσχα μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Η δέσμη μέτρων θα στοχεύει επίσης σε πλοία που κατηγορούνται ότι καταστρέφουν κρίσιμες υποθαλάσσιες υποδομές.

Μιλώντας πριν τη συνάντηση του JEF στο Οσλο, ο Στάρμερ δήλωσε ότι η κίνηση αυτή θα αυξήσει την πίεση στη Μόσχα.

«Η απειλή από τη Ρωσία για την εθνική μας ασφάλεια δεν μπορεί να υποτιμηθεί», δήλωσε. «Θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να καταστρέψουμε την επιχείρηση του σκιώδους στόλου, να στερήσουμε από την πολεμική μηχανή τα έσοδα από το πετρέλαιο και να προστατεύσουμε τις υποθαλάσσιες υποδομές».

Στο μεταξύ, την Παρασκευή η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι «σύμμαχοί» της συνεδρίασαν στην πόλη Λβιβ, με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών από 35 ευρωπαϊκές χώρες, για να εγκρίνουν τη σύσταση ενός ειδικού δικαστηρίου αρμόδιου να κρίνει τα «εγκλήματα επίθεσης» που έχει διαπράξει η Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.

Το ειδικό δικαστήριο για τα «εγκλήματα επίθεσης» - εισβολή, στρατιωτική κατοχή ή προσάρτηση με τη χρήση βίας και αποκλεισμός λιμανιών ή ακτών - θα εργάζεται παράλληλα με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), το οποίο έχει ήδη εκδώσει διεθνή εντάλματα σύλληψης του Πούτιν και άλλων Ρώσων αξιωματούχων.

Ωστόσο το ΔΠΔ δεν μπορεί να δικάσει τη Ρωσία για «εγκλήματα επίθεσης», γι' αυτό και συστήνεται το ειδικό δικαστήριο.