«Δε χρειαζόμαστε λόγια και ευχολόγια, χρειαζόμαστε συγκεκριμένες πράξεις. Δύο κράτη, για δύο λαούς με άμεσο τερματισμό της κατοχής», μας δήλωνε, λίγες ώρες μετά τη μεγάλη διαδήλωση φιλειρηνιστών στην είσοδο της Ραμάλα, που χτυπήθηκε σκληρά από τον ισραηλινό στρατό, ο Περέτζ Κιντρόν, εκπρόσωπος της ισραηλινής φιλειρηνικής οργάνωσης «Yesh Gvul», που στηρίζει τους αρνητές εφέδρους.

- Ποια είναι, τώρα, η ακριβής κατάσταση στο κίνημα των εφέδρων;

- Τελευταία ενημέρωση είναι ότι 21 έφεδροι που αρνήθηκαν να υπηρετήσουν στα κατεχόμενα εδάφη βρίσκονται, ήδη, φυλακή. Από την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα, 65 έφεδροι έχουν φυλακιστεί κατά διαστήματα. Είναι η πρώτη φορά, που τόσοι πολλοί έφεδροι συγχρόνως βρίσκονται στις φυλακές. Αυτό σημαίνει ότι η στρατιωτική ηγεσία υιοθετεί μια ολοένα σκληρότερη στάση. Μέχρι πρότινος, 500 έφεδροι είχαν αρνηθεί να υπηρετήσουν στα Κατεχόμενα. Είχαν ληφθεί μόνον πειθαρχικά μέτρα. Γινόταν, γενικά, προσπάθεια το ζήτημα να κουκουλωθεί. Τώρα, φαίνεται ότι η ηγεσία του στρατού αποφάσισε να έρθει σε πλήρη ρήξη. Οποιος αρνείται, τις τελευταίες αυτές μέρες, πάει φυλακή, ιδιαίτερα αν είναι αξιωματικός.

Δεν είναι μόνον αυτοί, όμως. Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι υπάρχουν 3 διαφορετικές διακηρύξεις αρνητών: Η μία από μία ομάδα εφέδρων, η δεύτερη που στηρίζεται από τη δική μας οργάνωση και η τελευταία που οργανώθηκε από τελειόφοιτους μαθητές λυκείου, οι οποίοι αρνούνται να καταταγούν σε ένα στρατό κατοχής. Οι δύο τελευταίες διακηρύξεις στηρίζονται, συνολικά, από περίπου 800 αρνητές. Αν προσθέσετε τα νούμερα, θα δείτε ότι οι αρνητές πλησιάζουν τους 1.300 και αυξάνονται καθημερινά, γι' αυτό και δεν μπορώ να σας δώσω ακριβή αριθμό.

Οι τρεις αυτές πρωτοβουλίες βρίσκονται σε διαρκή επαφή και συντονισμό. Την Τρίτη, πραγματοποιήσαμε κοινή διαδήλωση έξω από στρατιωτική φυλακή. Την ώρα της διαμαρτυρίας, άλλοι 3 έφεδροι αρνητές οδηγήθηκαν στις φυλακές.

- Πώς αντιδρά η ισραηλινή κοινή γνώμη στο κίνημα άρνησης των εφέδρων, ιδιαίτερα αυτές τις τελευταίες ημέρες;

- Είναι δύσκολο να σας δώσω μια συνολική εικόνα, γιατί δε μιλάμε πλέον για μια ενιαία ισραηλινή κοινή γνώμη. Ολος ο κόσμος έχει το συναίσθημα της κρίσης, είναι εξαιρετικά ανήσυχος. Πολλαπλασιάστηκαν οι επιθέσεις αυτοκτονίας και τα θύματα από αυτές, και αυτό έσπρωξε μεγάλο μέρος της ισραηλινής κοινής γνώμης στην αγκαλιά του Σαρόν. Ταυτόχρονα, όμως, εντείνεται η αίσθηση ότι η πολιτική του Σαρόν, η πολιτική της στρατιωτικής κλιμάκωσης, της βίας κατά των Παλαιστινίων δεν μπορεί να φέρει κανένα αποτέλεσμα.

Η ισραηλινή κοινωνία βιώνει μια εξαιρετικά ακραία πόλωση, υπάρχουν δύο διαμετρικά αντίθετες απόψεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα, δεν είναι διόλου τυχαίο που δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 25% των Ισραηλινών υποστηρίζει το κίνημα των εφέδρων αρνητών. Είναι πρωτάκουστο για το Ισραήλ αυτό. Αντικατοπτρίζει ότι ένα μεγάλο μέρος του ισραηλινού λαού, πλέον, πιστεύει ότι η κυβέρνηση οδηγεί τη χώρα στην απόλυτη καταστροφή και ότι κάτι δυναμικό πρέπει να γίνει.

Φυσικά, υπάρχουν και οργισμένες ακραίες αντιδράσεις από την άλλη πλευρά. Επιτίθενται στα ΜΜΕ, σε κάθε αντίθετη άποψη, η στρατιωτική ηγεσία ενορχηστρώνει μια άνευ προηγουμένου επίθεση κατά των αρνητών. Μια τόσο έντονη αντίδραση σημαίνει ότι πραγματικά εκτιμούν ότι το φιλειρηνικό κίνημα στο Ισραήλ αρχίζει να απειλεί την πολιτική τους.

- Πιστεύετε ότι όσο εντείνεται η πόλωση και η βία, τόσο η στρατιωτική ηγεσία θα λαμβάνει σκληρότερα μέτρα για τους αρνητές;

- Δε νομίζω. Οπως όλοι οι στρατοί, και ο ισραηλινός έχει δύο συστήματα κρίσεων: Τις πειθαρχικές ποινές (το ανεπίσημο σύστημα) και τη Στρατιωτική Δικαιοσύνη (το επίσημο). Οι πειθαρχικές ποινές επιβάλλονται από τον διοικητή της εκάστοτε μονάδας και δεν μπορούν να ξεπερνούν ορισμένες ημέρες. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατιωτικό νόμο, ένας στρατιώτης οφείλει να αρνηθεί να εκτελέσει εντολές, αν είναι παράνομες (το μέτρο που έχει γίνει γνωστό ως «μαύρη σημαία», και προκύπτει από την απόφαση ισραηλινού στρατοδικείου πριν από 45 χρόνια μετά από σφαγές σε παλαιστινιακά χωριά).

Υπό τη «μαύρη σημαία», ο στρατιώτης, όταν φτάσει στη δίκη και υποστηρίξει ότι ήταν παράνομες οι εντολές που δέχτηκε, αυτομάτως θέτει τη στρατιωτική ηγεσία στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Πιστεύουμε ότι εξαιτίας αυτού του μέτρου, δεν ακολουθείται ο δρόμος των στρατοδικείων. Οπως, άλλωστε, δεν ακολουθήθηκε όλα αυτά τα 45 χρόνια. Αρνητές έχουμε χιλιάδες όλα αυτά τα χρόνια. Ακόμη και όταν ζητούσαν επίμονα να δικαστούν από στρατοδικείο, ρισκάροντας μεγαλύτερες ποινές, ο στρατός δεν το δέχτηκε.

Μακάρι, να πήγαιναν τους αρνητές σε δίκη, γιατί τότε θα ήταν πολιτική δίκη με απρόβλεπτες συνέπειες για το στρατό. Μπορεί και να το κάνουν, αν η στρατιωτική ηγεσία τρελαθεί. Αλλά, όπως ξέρουμε, η στρατιωτική ηγεσία δεν τρελαίνεται.

- Ποια η εκτίμησή σας για την επόμενη ημέρα;

- Θα έλεγα ότι έχουμε ένα «αντίστροφο» πρόγραμμα ειρήνης. Πιστεύουμε ότι τις σχέσεις του Ισραήλ με τους γείτονές του δεν πρέπει να τις διαμορφώνει ο στρατός. Ζητάμε άμεσο τερματισμό της κατοχής. Ο ισραηλινός στρατός δεν υπάρχει για να καταπιέζει έναν άλλο λαό, αλλά για να υπερασπίζει τα σύνορα της χώρας. Αν και μπορεί να ακούγεται απλουστευτικό, νομίζουμε ότι είναι η πιο αποτελεσματική λύση: Τη στιγμή που ο στρατός θα τερματίσει την κατοχή, η πολιτική λύση είναι εφικτή, δίκαιη και για τους δύο λαούς.

Οι σημαντικές, όντως, λεπτομέρειες μπορούν να λυθούν ανάμεσα στους δύο λαούς. Αρκεί να φύγει τώρα ο ισραηλινός στρατός από τα παλαιστινιακά εδάφη και να μην ξαναβρεθεί ποτέ εκεί. Η δική μας πρόταση συνοψίζεται σε δύο φράσεις: «Μιλήστε με την εκλεγμένη παλαιστινιακή ηγεσία» και «δύο βιώσιμα κράτη για δύο λαούς».

- Από τη διεθνή κοινή γνώμη, τι περιμένετε;

- Πίεση, αγώνα, διαμαρτυρίες, συμπαράσταση. Ο ισραηλινός στρατός καταστρέφεται ώρα με την ώρα μ' αυτήν την κατάσταση. Εχει μετατραπεί σε ένα στρατό κτηνωδίας, που μάχεται απέναντι σε πολίτες, σε αμάχους, σε γυναίκες, σε παιδιά. Είναι ανεπίτρεπτο. Από όλους τους λαούς, περιμένουμε αυτό: Συμπαράσταση και πίεση. Η ΕΕ πού είναι; Δεν έχει τίποτε να πει, να κάνει, να πιέσει; Μια έκρηξη εδώ, θα παρασύρει την Ευρώπη. Τι κάνει;

Δε θέλουμε χαμόγελα και λόγια, θέλουμε πράξεις. Και ο Κλίντον χαμογελούσε ακατάπαυστα, αλλά, τελικά, φτάσαμε εδώ και όχι στην ειρήνη. Θέλουμε συγκεκριμένες πράξεις για την ειρήνη, όχι χαμόγελα και ευχολόγια. Θέλουμε, από παντού, μια μεγάλη ηχηρή κραυγή, που θα λέει «αρκετά» και θα το κάνει πράξη.