Η κατάθεση του κινεζικού «ειρηνευτικού» σχεδίου 12 σημείων για την «πολιτική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης», στις 24 Φλεβάρη, ήρθε να επιβεβαιώσει ότι το Πεκίνο επιδιώκει να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στην ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση στην Ουκρανία και στην Ανατολική Ευρώπη, με φόντο την όξυνση του ανταγωνισμού Κίνας - ΗΠΑ και την παραπέρα ενίσχυση της συνεργασίας με τη Ρωσία.

Η επιδίωξη «διαμεσολάβησης» από το Πεκίνο δεν αφορά βέβαια κάποιο... «φιλειρηνικό» ρόλο, αλλά υπαγορεύεται από την προσπάθεια να ενισχύσει τη θέση του στον διεθνή γεωπολιτικό ανταγωνισμό και να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των κινεζικών μονοπωλίων.

Σε αυτό το πλαίσιο, συνυπολογίζεται μεταξύ άλλων το γεγονός ότι η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία αντικειμενικά επηρεάζει πολλαπλά τον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων, ενισχύει τη θέση των ΗΠΑ στην Ευρώπη και μέσα στο ευρωατλαντικό μπλοκ, περιορίζει τα περιθώρια ελιγμών και διαφοροποιήσεων κρατών - μελών της ΕΕ ως προς τις σχέσεις τους με την Κίνα, ενώ παράλληλα φθείρει τις δυνάμεις της Ρωσίας, ανοίγοντας δρόμο για μια μελλοντική, ακόμα πιο εστιασμένη αντιπαράθεση των ΗΠΑ με την Κίνα. Επιπροσθέτως, σε συνθήκες ραγδαίας οικονομικής και στρατιωτικής ισχυροποίησης της Κίνας, η συνέχιση της σύγκρουσης στην Ουκρανία διαταράσσει τις εφοδιαστικές αλυσίδες που τροφοδοτούν αυτήν την ισχυροποίηση, «φρενάρει» μια σειρά σχεδιασμούς του Πεκίνου και αξιοποιείται από τις ΗΠΑ για μεγαλύτερη συγκέντρωση δυνάμεων πριν ανατραπεί η πρωτοκαθεδρία τους στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Στις 12 προτάσεις του Πεκίνου περιλαμβάνονται εκκλήσεις για «σεβασμό στην κυριαρχία άλλων χωρών» - χωρίς όμως την παραμικρή αναφορά στην κατάληψη ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία - όπως και για «επανάληψη των ειρηνευτικών συνομιλιών». Μεταξύ άλλων καλείται η διεθνής κοινότητα «να δημιουργήσει συνθήκες και πλατφόρμες για την επανάληψη της διαπραγμάτευσης», ενώ διαμηνύεται ότι «η Κίνα θα συνεχίσει να διαδραματίζει εποικοδομητικό ρόλο από αυτήν την άποψη».

Στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ, το κείμενο καλεί σε «εγκατάλειψη της ψυχροπολεμικής νοοτροπίας» και τάσσεται εμμέσως πλην σαφώς εναντίον της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, αναφέροντας ότι «η ασφάλεια μιας περιοχής δεν θα πρέπει να επιτυγχάνεται με την ενίσχυση ή τη διεύρυνση στρατιωτικών μπλοκ». Αντίστοιχα, καλεί σε «τερματισμό των μονομερών κυρώσεων», αλλά και σε «διατήρηση σταθερών βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων».

Υποδεχόμενη την κινεζική πρόταση, η Ρωσία εκτίμησε «ιδιαίτερα την ειλικρινή επιθυμία των Κινέζων φίλων να συμβάλουν στη διευθέτηση της σύγκρουσης στην Ουκρανία με ειρηνικά μέσα», διευκρινίζοντας πάντως ότι η χρήση πολιτικών και διπλωματικών μέσων προϋποθέτει την «επιστροφή της Ουκρανίας σε ουδέτερο, αδέσμευτο καθεστώς» και την «αναγνώριση των νέων εδαφικών πραγματικοτήτων που αναπτύχθηκαν ως αποτέλεσμα της υλοποίησης του δικαιώματός της στην αυτοδιάθεση».

Να σημειωθεί ότι στη Σύνοδο των ΥΠΕΞ του G20 που πραγματοποιήθηκε αυτήν τη βδομάδα στην Ινδία, Ρωσία και Κίνα εμφανίστηκαν πιο έντονα σε κοινή γραμμή για το θέμα της Ουκρανίας, απορρίπτοντας την απαίτηση των δυτικών χωρών για κοινό ανακοινωθέν που θα ζητούσε την «πλήρη και άνευ όρων αποχώρηση» των ρωσικών στρατευμάτων από την Ουκρανία.

Στην άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ έσπευσαν να επικρίνουν την κινεζική παρέμβαση. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποστήριξε ότι η Κίνα είναι «κάθε άλλο παρά έντιμος μεσολαβητής» στις προσπάθειες για ειρήνη στην Ουκρανία και ότι «πολύ ξεκάθαρα» έχει πάρει το μέρος της Ρωσίας, παρέχοντάς της «διπλωματική, πολιτική, οικονομική, ρητορική υποστήριξη».

Από τη μεριά της ΕΕ, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μ. Σχοινάς δήλωσε ότι «καλωσορίζουμε την εμπλοκή της Κίνας, αρκεί να είναι έντιμη, επιχειρησιακή και σε καμία περίπτωση εις βάρος της Ουκρανίας».

Τις διαφορετικές προσεγγίσεις στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο ανέδειξε και η δήλωση του Γάλλου Προέδρου Εμ. Μακρόν, ο οποίος χαρακτήρισε «πολύ θετικό» το ότι «η Κίνα συμμετέχει στις ειρηνευτικές προσπάθειες», έναν μήνα πριν την επίσημη επίσκεψη που προγραμματίζει στην Κίνα. Στη διάρκεια των επαφών του, όπως σημειώνει ήδη το Παρίσι, θα ζητήσει από το Πεκίνο «να βοηθήσει στην άσκηση πίεσης έναντι της Ρωσίας».

Υπενθυμίζεται ότι στο Πεκίνο είχε κάνει επίσημη επίσκεψη τον Νοέμβρη και ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς, δηλώνοντας μεταξύ άλλων πως δεν θέλει να αφήσει εκτός συζήτησης «θέματα στα οποία έχουμε διαφορετική οπτική» και πως - ειδικά στα ζητήματα επιχειρηματικής συνεργασίας - «θα πρέπει να διαμορφωθούν όροι ισότιμου ανταγωνισμού». Η επίσκεψη Σολτς είχε γίνει με φόντο επισημάνσεις γερμανικών ινστιτούτων για τις «τεράστιες απώλειες ΑΕΠ» που θα προκαλούσε μια «αποσύνδεση» της γερμανικής και ευρωενωσιακής οικονομίας από την Κίνα...

Στο μεταξύ, η κινεζική «Θέση» για την ουκρανική κρίση δόθηκε στη δημοσιότητα μόλις τρία 24ωρα μετά τη δημοσίευση (21/2) της κινεζικής «Ιδέας της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια», στην οποία ο Πρόεδρος της χώρας Σι Τζινπίνγκ είχε πρωτοαναφερθεί έναν χρόνο πριν. Σε αυτήν καθορίζονται πιο αποφασιστικά άξονες διαμόρφωσης στενότερων και σταθερότερων συμμαχιών για την «ασφάλεια» - οικονομική, στρατιωτική, ενεργειακή - με βάση τα συμφέροντα του Πεκίνου. Κατά την παρουσίαση της «Ιδέας», ο εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Κιν Γκανγκ, έκλινε σε όλες τις πτώσεις την ανάγκη για «ανάπτυξη διμερούς και πολυμερούς συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας με άλλες χώρες και διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς», για «αμοιβαίο όφελος» και σε αντίθεση με τα «παιχνίδια μηδενικού αθροίσματος». Υπενθυμίζεται ότι τον τελευταίο χρόνο η Κίνα έχει εντείνει μια σειρά σχέδια συνεργασιών για την «ασφάλεια» σε άλλες χώρες, μεταξύ άλλων με εκσυγχρονισμό εξοπλισμών και υποδομών, αλλά και με αναζήτηση περιοχών για να φιλοξενήσουν επίσημες ή άτυπες βάσεις (βλ. τη συμφωνία με τις Νήσους Σολομώντα). Κοινά γυμνάσια όπως αυτά με τη Ρωσία στον Βόρειο Ειρηνικό, ή με τη Ρωσία και τη Νότια Αφρική, είναι επίσης ενδεικτικά αυτών των κινεζικών σχεδιασμών.

Μια μέρα πριν την επίσημη δημοσίευση της «Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας» (20/2), το κινεζικό ΥΠΕΞ είχε δώσει στη δημοσιότητα και άλλο ντοκουμέντο, με τίτλο «Η ηγεμονία των ΗΠΑ και οι κίνδυνοί της», αναλύοντας τις παρεμβάσεις του αμερικανικού μεγάλου κεφαλαίου για τη διαφύλαξη της πρωτοκαθεδρίας του και ξεκαθαρίζοντας ότι η Κίνα θα αξιοποιήσει αντιθέσεις και διεργασίες. «Αυτές οι ηγεμονικές, εγωιστικές και επιθετικές ηγεμονικές πρακτικές έχουν προκαλέσει αυξανόμενη, έντονη κριτική και αντίθεση από τη διεθνή κοινότητα», κατέληγε το πολυσέλιδο κείμενο.

Την ίδια περίοδο, ο επικεφαλής Διεθνών Σχέσεων του κυβερνώντος κινεζικού κόμματος, Γουάνγκ Γι, βρισκόταν σε πολυήμερη περιοδεία στην Ευρώπη, που πριν καταλήξει στη Μόσχα περιλάμβανε επαφές σε Γαλλία, Ιταλία κ.α. Στη διάρκειά της ο Γουάνγκ αντάλλαξε απόψεις (π.χ. στο Παρίσι) «για να βαθύνουν η στρατηγική επικοινωνία και η αμοιβαία πολιτική εμπιστοσύνη (...) να προστεθεί νέα δυναμική στις σχέσεις Κίνας - ΕΕ, να υπάρξει εποικοδομητική συμβολή στην παγκόσμια ειρήνη, σταθερότητα και δικαιοσύνη». Ακόμα, άκουσε (π.χ. στη Ρώμη) ότι ««η Κίνα καλείται να διαδραματίσει θεμελιακό ρόλο στην επίτευξη ειρήνης».

Σημειωτέον, παράλληλα με τις επαφές του Γουάνγκ η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γουέντι Σέρμαν, είχε νέα συνάντηση στην Ουάσιγκτον με τον γγ της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ, Στέφανο Σανίνο, στο πλαίσιο του διμερούς διαλόγου «για την αντιμετώπιση της Κίνας».