Μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση με πρώην εργαζόμενους που για μια ολόκληρη ζωή εργάζονταν στην περιοχή του Θριασίου, εκεί που «δένεται το ατσάλι», δημοσιεύει σήμερα ο «Ριζοσπάστης», ενόψει της εκδήλωσης για τα Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Εκτασης (ΒΑΜΕ) που οργανώνουν οι Τομεακές Οργανώσεις Βιομηχανίας και Βορειοδυτικής Αττικής του ΚΚΕ αυτήν την Κυριακή στην πλατεία Ηρώων στην Ελευσίνα.

Ο Νίκος Αγγελόπουλος, πρώην εργαζόμενος στη «Χαλυβουργική», και οι Αντώνης Χοροζάνης και Βασίλης Πλεξίδας, πρώην εργαζόμενοι στα Ναυπηγεία Ελευσίνας, μιλούν στον «Ριζοσπάστη» για όσα έχουν ζήσει και τα οποία δείχνουν πώς «χτίζεται» η καπιταλιστική ανάπτυξη, πώς οι εργαζόμενοι και ο λαός της Αττικής είναι τα θύματα αυτής της ανάπτυξης.

«Είναι χαρακτηριστικό» - μας λέει ο Νίκος Αγγελόπουλος- «ότι στην περιοχή του Θριασίου από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα είναι συγκεντρωμένες πολλές επιχειρήσεις υψηλής επικινδυνότητας, οι οποίες μάλιστα είναι η μία δίπλα στην άλλη, αυξάνοντας τις πιθανότητες ενός ΒΑΜΕ. Σε όμορα εδάφη είναι τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, οι εγκαταστάσεις της "Πετρόλα" (πλέον ΕΛΠΕ Ελευσίνας), το εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ με τις αναγομώσεις πυρομαχικών, το οποίο, να σημειωθεί, τότε λειτουργούσε κανονικά αλλά ακόμα και σήμερα φιλοξενεί επικίνδυνες πρώτες ύλες και απόβλητα, ενώ υπάρχει και το Στρατιωτικό Αεροδρόμιο. Καταλαβαίνει κανείς ότι μία από τις προϋποθέσεις των ΒΑΜΕ, που είναι η γρήγορη επέκταση του περιστατικού και η ευρύτερη μόλυνση, ισχύει πλήρως».

Ο Αντώνης Χοροζάνης προσθέτει: «Σε όλες αυτές τις εγκαταστάσεις προστίθενται και εκατοντάδες μικρότερες που επεξεργάζονται εξίσου επικίνδυνες και εύφλεκτες χημικές ουσίες. Εμείς που θυμόμαστε την περιοχή για πολλά χρόνια, έχουμε πιο καθαρή την εικόνα για την εξέλιξή της, ότι δηλαδή από τη δικτατορία και όλα τα επόμενα χρόνια, ιδιαίτερα στις φάσεις της λεγόμενης καπιταλιστικής ανάπτυξης, άρχισαν να ξεφυτρώνουν επιχειρήσεις χωρίς κανένα σχέδιο, συγκεκριμένη οριοθέτηση προς τον οικιστικό ιστό, χωρίς να συνυπολογίζονται οι επιπτώσεις τους. Ταυτόχρονα, οι δρόμοι διαφυγής είναι ελάχιστοι. Παλιότερα, φανταστείτε, υπήρχε μόνο η παλιά Εθνική οδός, η οποία περνάει μέσα από τις εγκαταστάσεις της "Πετρόλα", ενώ και με τη νέα Εθνική οδό δεν έχει αποφευχθεί ο κίνδυνος εγκλωβισμού, αφού δίπλα της είναι τα ΕΛΠΕ Ασπροπύργου. Ολα αυτά είναι άλλη μια απόδειξη ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη είναι εχθρική προς τα λαϊκά συμφέροντα. Να αναφέρουμε άλλωστε, μιας και μιλάμε για βιομηχανικά ατυχήματα, ότι σε αυτήν την περιοχή της βαριάς βιομηχανίας της Ελλάδας έχουμε θρηνήσει εκατοντάδες εργαζόμενους από μικρότερα και μεγαλύτερα εργατικά "ατυχήματα", που με το αίμα τους έχει στρωθεί ο δρόμος της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της κερδοφορίας. Μόνο στις δύο χαλυβουργίες στην περιοχή του Ασπροπύργου οι νεκροί εργάτες ξεπερνάνε τους 100».

«Η αλήθεια είναι» - συνεχίζει ο Νίκος Αγγελόπουλος - «ότι δεν υπάρχει εργαζόμενος του Θριασίου ο οποίος να μην έχει αναφωνήσει κάποια στιγμή "από τύχη ζούμε ακόμα", που να μην έχει στην ανάμνησή του κάποιο δυσάρεστο περιστατικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η έκρηξη στην ΠΥΡΚΑΛ στις 4/12/1980, όπου μετά από έναν εκκωφαντικό θόρυβο έσπασαν όλα τα τζάμια στην ευρύτερη περιοχή και μόνο από τύχη δεν θρηνήσαμε θύματα. Θυμάμαι μάλιστα ότι ως εκλεγμένος του ΕΚ Ελευσίνας εκείνη την περίοδο συμμετείχα σε αντιπροσωπεία που επισκέφτηκε τον χώρο της ΠΥΡΚΑΛ, όπου καταφέραμε να μπούμε μετά από πολλή πίεση και αφού αρχικά μας είχαν απαγορεύσει την είσοδο. Δυστυχώς, όμως, μερικά χρόνια μετά επαναλήφθηκε η έκρηξη και είχε και νεκρούς».

Παίρνοντας τον λόγο ο Βασίλης Πλεξίδας περιγράφει τις δικές του εμπειρίες: «Τη Μεγάλη Πέμπτη του 1972 γινόταν η εγκατάσταση μιας μεγάλης γερανογέφυρας στα Ναυπηγεία, η οποία κατέρρευσε παρασέρνοντας στον θάνατο 9 εργάτες. Ακριβώς κάτω από τη γέφυρα, μισή ώρα πριν, είχαμε συγκεντρωθεί οι μαθητευόμενοι για να πάρουμε τα πούλμαν και να φύγουμε για τα σπίτια μας για το Πάσχα. Υπάρχουν όμως και άλλα ΒΑΜΕ - ή τουλάχιστον που θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί ως τέτοια. Το 1971 είχαμε έκρηξη σε αμπάρι γκαζάδικου με 4 νεκρούς, όπως και το 1981 σε πλοίο μεταφοράς LPG, όπου ξέσπασε φωτιά στο αμπάρι και στη μοναδική διέξοδο, με αποτέλεσμα τον χαμό 6 εργαζομένων. Ενώ όλοι θυμόμαστε τη μεγάλη έκρηξη στην "Πετρόλα" το 1992, με τους 15 νεκρούς».

Ολα αυτά βέβαια, προσθέτει ο Α. Χοροζάνης, «δεν ήταν απλά μια "κακιά στιγμή" χωρίς λόγο και αιτία. Για παράδειγμα, οι εκρήξεις στα αμπάρια πολλές φορές ήταν αποτέλεσμα του πρόχειρου καθαρισμού από εύφλεκτα αέρια και υπολείμματα, κάτω από την πίεση της γρήγορης παράδοσης του έργου. Αντίστοιχα της εντατικοποίησης μαζί με τις πολλές υπερωρίες - εργαζόμενοι μπορεί και για μια βδομάδα να μην είχανε βγει από τον χώρο δουλειάς, αυξάνανε τις πιθανότητες για εργατικά "ατυχήματα", μαζί με τις εκπτώσεις σε μέτρα ασφάλειας και προστασίας, διότι αποτελούν "κόστος"».

Ολοκληρώνοντας τη συζήτησή μας, ο Β. Πλεξίδας τονίζει:

«Το ζήτημα της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων και των κατοίκων ήταν διαχρονικά στην προμετωπίδα του εργατικού κινήματος. Δηλαδή, απέναντι σε όλα τα παραπάνω που αναφέραμε, υπήρχαν σημαντική πάλη και διεκδικήσεις από σωματεία και άλλους φορείς. Ακόμα και η ανέγερση του νοσοκομείου στο Θριάσιο έγινε μετά από αγώνες των κατοίκων και εργαζομένων τη δεκαετία του 1970, και αφού αρχικά η κυβέρνηση της ΝΔ τούς περιγελούσε λέγοντας "τι χρειάζεται το νοσοκομείο στα βουστάσια". Βέβαια, μέχρι και σήμερα η πολιτική της υποχρηματοδότησης και των ελλείψεων στο ίδιο νοσοκομείο, που συνεχίζεται από όλες της κυβερνήσεις, δείχνει ότι η λαϊκή υγεία δεν είναι προτεραιότητα.

Ακόμα, έχουν σημειωθεί μεγαλειώδεις αγώνες, όπως το 1998 ενάντια στην επέκταση των εγκαταστάσεων της "Πετρόλα", οι οποίοι αγκαλιάστηκαν από τους εργαζόμενους, τους κατοίκους αλλά και μαθητές από τα σχολεία της περιοχής. Τέλος, και μέσα στους ίδιους τους χώρους δουλειάς είναι σημαντική η ύπαρξη σωματείου με έγνοια για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Στα ναυπηγεία εγώ δούλευα στο Τμήμα Πρόληψης Ατυχημάτων, το όποιο δημιουργήθηκε κάτω από την πίεση των εργαζομένων μετά από ένα μεγάλο ατύχημα τη δεκαετία του 1990, με φωτιά σε πλοίο και εγκλωβισμό 28 ατόμων, με το πλοίο όχι σωστά καθαρισμένο και χωρίς διέξοδο διαφυγής. Επίσης, στις συλλογικές διαπραγματεύσεις αλλά και στις διεκδικήσεις πάντα πρώτο θέμα ήταν τα ζητήματα ασφάλειας και υγείας, στη δε πλειοψηφία των "ατυχημάτων" δινόταν απεργιακή απάντηση με απαιτήσεις για πρόσθετα μέτρα».