Ο αστικός Τύπος παρενέβη ανοιχτά στην εσωκομματική κρίση

Οι αιτίες συγκρότησης των δύο οπορτουνιστικών κέντρων που δρούσαν μέσα στο ΚΚΕ τη δεκαετία του 1980 είναι αντικείμενο βαθύτερης συλλογικής ιστορικής μελέτης που είναι σε διαδικασία εξέλιξης για το Κόμμα μας. Σίγουρα όμως δεν μπορεί να αποσπαστεί από τα προβλήματα στρατηγικής του ΚΚΕ, τις αντιφάσεις σε πολιτικές θέσεις και αποφάσεις, την επίδραση των εξελίξεων στην ΕΣΣΔ και το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, ζητήματα που επίσης σχετίζονται με τη λειτουργία του Κόμματος, των Οργάνων του, ζητήματα κοινωνικής σύνθεσης του Κόμματος και της ΚΝΕ κ.λπ.

Και οι δύο ομαδοποιήσεις που δρούσαν ως φράξιες, παρά τις διαφορές τους, αλληλεπικαλύπτονταν και αλληλοσυνεργάζονταν, δεν ασκούσε κριτική η μια στην άλλη, ενώ εμφανίζονταν με εκ διαμέτρου διαφορετικές απόψεις. Στην πραγματικότητα, συνέβαινε το αντίθετο: Είχαν πλήρη σύμπνοια μεταξύ τους όσον αφορά στην πολεμική κατά της πλειοψηφίας της ΚΕ, με στόχο την αλλοίωση του επαναστατικού χαρακτήρα του Κόμματος, την ανοιχτή απομάκρυνσή του από τον μαρξισμό - λενινισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο ομάδες χαρακτήριζαν ως «συντηρητικούς» και «δογματικούς» αυτές τις δυνάμεις του Κόμματος που έδωσαν τη μάχη για την υπεράσπιση της ύπαρξης του Κόμματος και του επαναστατικού του χαρακτήρα.

Στις Θέσεις της ΚΕ για το 21ο Συνέδριο, στο πρώτο Κείμενο Θ.23 σημειώνουμε, συμπυκνώνοντας συμπεράσματα από τη μακρόχρονη ιστορική πείρα: «Χρειάζεται συνεχής επαγρύπνηση για την τήρηση των αρχών λειτουργίας και δράσης του Κόμματος και της ΚΝΕ. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για να μη συγχέονται οι συντροφικές σχέσεις που αναπτύσσονται στην κομματική ζωή, μέσα στον σκληρό αγώνα που δίνουμε, με το πνεύμα φιλικότητας που οδηγεί σε υποβάθμιση της κριτικής, στον υποκειμενισμό, στη δημιουργία προσωπικού κύκλου επιρροής. Η ιδεολογικοπολιτική ενότητα στο Κόμμα είναι κατακτημένη σήμερα περισσότερο από κάθε προηγούμενη περίοδο, όμως δεν πρέπει να εφησυχάζουμε.

Να μην ξεχνάμε ότι αυτό εκτιμούσαμε και άλλες φορές και σε διάφορες φάσεις, όμως αυτό που επιβεβαιώθηκε είναι η εκτίμηση ότι δεν πρέπει να υπάρχει κανένας εφησυχασμός. Η αντιμετώπιση όποιων αρνητικών φαινομένων πρέπει να είναι σταθερή, συγκεκριμένη, με βάση το Καταστατικό μας και φροντίζοντας πάντα να τηρούνται όλες οι συλλογικές κομματικές διαδικασίες, γεγονός που είναι οπωσδήποτε πολύ σημαντικό για την ίδια την καλή και σωστή λειτουργία των Οργάνων και των ΚΟΒ».

Και οι δύο ομάδες στη σύγκρουση και τη ρήξη τους με το Κόμμα είχαν άμεση ή έμμεση στήριξη κέντρων της αστικής τάξης, βρήκαν ζεστή φιλοξενία σε τμήματα του αστικού Τύπου, που έβλεπαν σε αυτήν τη διαδικασία μια νέα «χρυσή ευκαιρία» να ξεμπερδεύουν με το ΚΚΕ, χωρίς σε αυτήν την περίπτωση να είναι υποχρεωμένοι να λάβουν κατασταλτικά απαγορευτικά μέτρα εναντίον του.

Το αλλητροφοδοτούμενο στοιχείο της αντιπαράθεσης βρισκόταν στο ζήτημα ότι και οι δυο αξιοποιούσαν είτε την «αριστερή» είτε τη «δεξιά» συνθηματολογία του άλλου, προκειμένου να αμφισβητήσουν την ίδια την ύπαρξη του Κόμματος, επιδιώκοντας την αναθεώρηση των θεωρητικών αρχών του. Δούλευαν «στρατολογώντας» σε οπορτουνιστικά ιδεολογικοπολιτικά ρεύματα.

Γι' αυτό, ανεξάρτητα από τις «αριστερές» και «δεξιές» παραλλαγές τους επί της ουσίας συνέκλιναν σε ορισμένα βασικά ζητήματα:

-- Στην άρνηση των αρχών συγκρότησης και λειτουργίας του Κομμουνιστικού Κόμματος.

-- Στη μηδενιστική στάση απέναντι στη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα.

-- Στον ιδεολογικό και θεωρητικό πλουραλισμό, στην άρνηση βασικών αρχών της μαρξιστικής - λενινιστικής θεωρίας, στην εκλεκτική υιοθέτηση θέσεων διάφορων αναθεωρητικών ρευμάτων.

-- Στις αντιλήψεις περί αυτονομίας «κοινωνικών κινημάτων» και αναζήτησης «νέων επαναστατικών υποκειμένων» κ.λπ.

Κοινωνικά, εξέφραζαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την επίδραση μικροαστικών δυνάμεων μέσα στο Κόμμα και την ΚΝΕ.

Δεν είναι τυχαίο ότι σε μια πορεία χρόνων τα ρεύματα αυτά συγκροτημένα σε διαφορετικούς πολιτικούς φορείς ΝΑΡ και ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ συνέκλιναν στο πεδίο της πολιτικής και μαζικής δράσης. Τόσο στην αντιπαράθεσή τους με το ΚΚΕ, αναπαράγοντας πανομοιότυπη κριτική (δογματικό, σεχταριστικό κ.λπ.) όσο και στη συμπόρευσή τους στο κίνημα, στη συνεργασία τους σε ψηφοδέλτια στην Τοπική Διοίκηση, στην ανοχή που έδωσαν οι μεν (ΝΑΡ/ΑΝΤΑΡΣΥΑ) στη διακυβέρνηση των δε (ΣΥΡΙΖΑ) αλλά και σήμερα στη συμπόρευση στο «αντινεοφιλελεύθερο, αντιδεξιό μέτωπο απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη».

Είναι καθαρό ότι η κρίση την περίοδο 1989 - 1991 ήταν αποκορύφωμα μιας διαδικασίας που είχε οδηγήσει στο να χαθεί ουσιαστικά η ιδεολογική και πολιτική ενότητα μέσα στο Κόμμα.