Στην ιστορία της κοινωνικής εξέλιξης ορισμένες χρονολογίες και ημερομηνίες δίκαια θεωρούνται ως σταθμοί γεγονότων. Πρόκειται για γεγονότα που συμπυκνώνουν τέτοια πολυπλοκότητα, ταχύτητα και οξύτητα της κοινωνικής δράσης, κυρίως της ταξικής πάλης, που επομένως προσφέρονται για την εξαγωγή γενικότερων συμπερασμάτων διαχρονικής αξίας στη διαμόρφωση της ιστορικής μνήμης, στην ανάπτυξη της κοινωνικής και ειδικότερα της ταξικής συνείδησης.

Οι μήνες Οκτώβρης, Νοέμβρης, Δεκέμβρης, τα χρόνια 1917, 1918, αλλά και μετέπειτα μέχρι το 1923, είναι φορτισμένα με γεγονότα - σταθμούς στην ιστορία της πάλης της εργατικής τάξης για την απελευθέρωσή της από τα οικονομικά και πολιτικά δεσμά της καπιταλιστικής εξουσίας. Δεν είναι τυχαία η πύκνωση γεγονότων - σταθμών σε αυτά τα χρόνια, χρόνια επαναστατικής ανόδου για μια σειρά χώρες, όπως η Ρωσία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Ιταλία.

Είχαν προηγηθεί βαθιά οικονομική κρίση, ανακατατάξεις στο συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ των ισχυρότερων κρατών, όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων που οδήγησαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, διαμόρφωση επαναστατικής κατάστασης σε χώρες της Ευρώπης.

Στην ιστορική μνήμη, ειδικότερα στην εργατική ιστορική μνήμη στην Ελλάδα, δεσπόζουν δυο επέτειοι - σταθμοί στο μήνα Νοέμβρη:

-- Η επικράτηση της προλεταριακής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία στις 7 Νοέμβρη (με το παλιό ημερολόγιο 25 Οκτώβρη, γι' αυτό και ο χαρακτηρισμός «Οχτωβριανή») του 1917, ιστορικά καταγεγραμμένη ως «Μεγάλη Σοσιαλιστική Οχτωβριανή Επανάσταση».

-- Η ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας - αρχικά με την ονομασία Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ) - με το συνέδριό του από τις 17 έως 23 Νοέμβρη του 1918.

Το ΚΚΕ έχει δεχτεί αστικά και οπορτουνιστικά πυρά γιατί όχι μόνο κατά τη διάρκεια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ, αλλά και μετά την αντεπαναστατική ανατροπή της που ολοκληρώθηκε το 1991, υπερασπίστηκε την ουσία της: Οτι αποτέλεσε το πρώτο ιστορικό εγχείρημα κατάργησης της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, σκληρής πάλης για την κατάργηση κάθε μορφής ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής (φυτώριο και για την καπιταλιστική ιδιοκτησία), εγχείρημα αδυσώπητης αντιπαράθεσης με τον ακόμα κυρίαρχο σε παγκόσμιο επίπεδο καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, κυριαρχία που ήταν σε ισχύ και μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά κάποιες απώλειές της.

Γι' αυτή την ταξική προσήλωσή του στην ιστορική αναγκαιότητα του σοσιαλισμού - κομμουνισμού και την ιστορική της κίνηση το ΚΚΕ δέχτηκε ακόμα και την πιο χυδαία ιδεολογική επίθεση - με χαρακτηρισμούς όπως «κόμμα προδοτικό και ξενοκίνητο» - αλλά και διώξεις και εκτελέσεις στελεχών του με τη συκοφαντία για εμπλοκή σε κατασκοπεία υπέρ ξένων δυνάμεων.

Ιδιαίτερα τα τελευταία 20 - 25 χρόνια δέχεται την ιδεολογική αστική και οπορτουνιστική κατηγορία ότι υπερασπίζεται ένα «αποτυχημένο κοινωνικό εγχείρημα», που βασιζόταν στο γενικευμένο και άκριτο κρατισμό στην οικονομία και στον απολυταρχισμό του ενός κόμματος στην πολιτική, στο εποικοδόμημα.

Ιδιαίτερα οι οπορτουνιστές, συχνά από κοινού με τους εδώ και έναν αιώνα πλήρως αστικοποιημένους σοσιαλδημοκράτες, εμφανίζονται «βασιλικότεροι του βασιλέως». Επικεντρώνουν την επίθεσή τους στα ζητήματα του εποικοδομήματος, κοινώς στα ζητήματα του πολιτεύματος, της «Δημοκρατίας», των θεσμών κ.λπ., αποσπώντας τα από το ταξικό τους περιεχόμενο. Συστηματικά παρακάμπτουν το κριτήριο της σχέσης ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, τόσο στην ανάλυσή τους για την ΕΣΣΔ κι άλλες χώρες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στον 20ό αιώνα, όσο και για τις καπιταλιστικές κοινωνίες, όπως της Ελλάδας.

Αστοί, αλλά, πολύ περισσότερο, οπορτουνιστές, παρουσιάζουν το ΚΚΕ ως άκριτα δεχόμενο όλες τις πολιτικές επιλογές - εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής - του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης (ΚΚΣΕ) ή άλλων Κομμουνιστικών Κομμάτων εξουσίας στον 20ό ή και στον 21ο αιώνα. Οι οπορτουνιστές παρουσιάζονται συστηματικά ως αγνοούντες τα μαρξιστικά - λενινιστικά θεωρητικά και ταξικά κριτήρια με τα οποία το ΚΚΕ μελέτησε και μελετά την ιστορία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, των επαναστατικών εξεγέρσεων στον 20ό αιώνα, της δικής του δράσης στην ταξική πάλη της Ελλάδας, αλλά και στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο, του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος με τη μορφή της Κομμουνιστικής Διεθνούς ή και χωρίς αυτή.

Τα 95 χρόνια από την ίδρυση του Κόμματός μας προσφέρονται για να επανέλθουμε στο κύριο ζήτημα της ταξικής πάλης: Στη χάραξη στρατηγικής για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας σε περίοδο επαναστατικής κατάστασης και στην κατάλληλη στιγμή της, την ανάλογη ιδεολογική - πολιτική και οργανωτική προετοιμασία, όχι μόνο των μελών του Κόμματος και της ΚΝΕ, δραστήριων οπαδών, αλλά και πρωτοπόρων πρώτ' απ' όλα εργατών και εργατριών, μισθωτών σε χώρους συγκέντρωσης εργατικού δυναμικού, επιστημόνων αφοσιωμένων στην ταξική πάλη, βιοπαλαιστών αγροτών και αυτοαπασχολούμενων.

Το Κόμμα μας έχει συλλογικά επεξεργασμένα θεωρητικά, ιστορικά και προγραμματικά θεμέλια, ικανά να δώσουν τη μεθοδολογία και την κατεύθυνση έρευνας και νέων ζητημάτων ή πτυχών της Ιστορίας του, καθώς και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Η εκτίμηση του Κόμματος για το σοσιαλισμό στην ΕΣΣΔ (18ο Συνέδριο), το Δοκίμιο Ιστορίας του Κόμματος της περιόδου 1949-1968, το σημερινό Πρόγραμμα του Κόμματος, του δίνουν τη δυνατότητα να ενισχυθεί, αξιοποιώντας την πείρα από την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, παγκόσμια.

Η άγνοια της ιστορίας του επαναστατικού εργατικού αγώνα στον 20ό αιώνα, με τους ηρωισμούς και την προσφορά του (τη θετική και αρνητική πείρα), κάνει εργατικές και λαϊκές δυνάμεις με πρωτοπόρα δράση, ακόμα και κομμουνιστές, οργανωμένους ή όχι, να στέκονται με αμηχανία ή και με απογοήτευση μπροστά στις σημερινές εξελίξεις. Τους εμποδίζει να κατανοήσουν την ύπαρξη αντιφατικών τάσεων στις κοινωνικές - οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, όπως και τη δυνατότητα επιδείνωσης του συσχετισμού της ταξικής πάλης σε συνθήκες βαθιάς και παρατεταμένης καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, τον αποπροσανατολισμό και την εκ νέου ενσωμάτωση μέσω νέων σοσιαλδημοκρατικών και οπορτουνιστικών σχημάτων, την αντιδραστικοποίηση που εκδηλώνεται και με τη διεύρυνση της επιρροής εθνικιστικών - ρατσιστικών - φασιστικών θέσεων και πρακτικών.

Βεβαίως, ιστορία δεν είναι μόνο η απλή αναφορά των γεγονότων του παρελθόντος, αλλά πρωτίστως η αναζήτηση των κινητήριων δυνάμεων και των μεταξύ τους αντιθέσεων που ωθούν στην ταξική πάλη, που προκαλούν τα γεγονότα. Μέσα στο ταξικά διαφοροποιημένο κοινωνικό έδαφος, μέσα στην εσωτερική διαστρωμάτωση της κάθε τάξης, διαμορφώνονται και διακρίνονται και μεμονωμένα πρόσωπα, αλλά δεν είναι τα πρόσωπα που καθορίζουν την κοινωνική κίνηση. Αυτό βέβαια αφορά και την Ιστορία του ΚΚΕ.

Ακόμα, η Ιστορία του ΚΚΕ, όπως κάθε ιστορία, δεν είναι η ατόφια κομματική συνείδηση, όπως διαμορφώνεται σε μια τρέχουσα περίοδο, χωρίς την επεξεργασία της θετικής και αρνητικής πείρας, χωρίς το κριτήριο της επαλήθευσης από την πράξη, χωρίς την ενσωμάτωση της νέας γνώσης.

Με αυτή την έννοια, το «κοίταγμα του παρελθόντος», ιδιαίτερα το κοίταγμα του κομμουνιστικού παρελθόντος, απαιτεί ταξικότητα, αλλά και επιστημονικότητα, επαναστατική τόλμη, ικανότητα να ενσωματώνεται στο παρόν και στο μέλλον ό,τι πιο ζωντανό κι αληθινό από την Ιστορία, ν' αποβάλλεται ό,τι παρωχημένο, να συνειδητοποιείται το λάθος, οι παράγοντες που ώθησαν σε αυτό, ν' αντλούνται συμπεράσματα γενικότερης σημασίας.

Το Κόμμα μας τόλμησε και τολμά. Εδώ βρίσκεται η πηγή εξασφάλισης της συνέχειάς του, αλλά και της φρεσκάδας, της νεανικότητάς του.

Το ΚΚΕ βαδίζει προς τη συμπλήρωση 100 χρόνων ζωής, παραμένοντας «το πιο νέο» κόμμα. Πρεσβεύει το νέο, το αναγκαίο, το μοναδικά προοδευτικό μέλλον για την ανθρωπότητα: Την κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα της κοινωνικής παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό, την ενεργή συμμετοχή του εργαζόμενου στην οργάνωση - διεύθυνση της κοινωνικής παραγωγής, των κοινωνικών υπηρεσιών, δηλαδή πρεσβεύει το σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Το πρώτο ιστορικό εγχείρημα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, κατώτερης βαθμίδας του κομμουνισμού, επιβεβαιώνει την αναγκαιότητά του, συνεχίζει να αποτελεί άλμα της κοινωνικής προόδου, παρόλο που δεν απέκτησε την εσωτερική και εξωτερική δύναμη να νικήσει τελεσίδικα τον καπιταλισμό.