Παρασκευή 18 Σεπτέμβρη 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
Οι αυτοαπασχολούμενοι και μικροί εστιάτορες στον «Προκρούστη»

Στον κλάδο της Εστίασης εμφανίζονται πιο διευρυμένα ποσοστά πολύ μικρών επιχειρήσεων και αυτοαπασχολουμένων σε σχέση με άλλους κλάδους.

Οι ιεραρχήσεις της οικονομικής δραστηριότητας (π.χ. μετατροπή της χώρας σε τουριστικό κόμβο) και τα κατά τόπους μεγέθη αγοράς δημιουργούν τέτοιες προϋποθέσεις, ιδιαίτερα στις τουριστικές περιοχές όπου αρκετά μικρομάγαζα επιδιώκουν να «τζιράρουν» από τα αποφάγια του μεγάλου τουριστικού κεφαλαίου. Αποτελεί, επίσης, σε αρκετές περιπτώσεις μια εύκολη διέξοδο για ανέργους, δεδομένου ότι δεν απαιτούνται μεγάλα κεφάλαια για δημιουργία ενός μικρού καταστήματος εστίασης.

Ηδη στην προ πανδημίας εποχή, στα Χανιά, όπου η «βαριά βιομηχανία» του Τουρισμού έχει μονοπωληθεί και τα 5άστερα ξενοδοχεία ξεφυτρώνουν το ένα μετά το άλλο, τα «all inclusive» πακέτα σταδιακά κατακτούσαν όλο και μεγαλύτερο ποσοστό του τουριστικού προϊόντος, αποκόπτοντας τα μαγαζιά εστίασης από ένα μεγάλο κομμάτι της πελατείας τους. Μέχρι και από τα πολυδιαφημιζόμενα κρουαζιερόπλοια που θα έφερναν «ανάπτυξη» στην πόλη, λίγα είχαν να περιμένουν, αφού οι τουρίστες τους συνήθως «δεν καταναλώνουν», τρώνε, πίνουν και κοιμούνται μέσα στο πλοίο. Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από παλαιότερα στοιχεία του ΣΕΤΕ, τα οποία ανέφεραν ότι ενώ το 80% των επιχειρήσεων του κλάδου του Τουρισμού δραστηριοποιείται στην Εστίαση, το μερίδιο της Εστίασης στα συνολικά τουριστικά έσοδα εκτιμάται περίπου στο 18%.


Η διαφορά όμως είναι κυρίως στην ένταση συγκέντρωσης κάθε κλάδου. Ενώ ο ξενοδοχειακός και τουριστικός κλάδος είναι συγκεντρωμένος σε μεγάλα κεφάλαια και λίγα χέρια, στην Εστίαση το 75,4% των επιχειρήσεων απασχολεί μόλις 0 - 6 άτομα προσωπικό και προσπαθούν να ζήσουν με το 18% του «τουριστικού προϊόντος», ανταγωνιζόμενοι και με ορισμένα μεγαλύτερα κεφάλαια που υπάρχουν στον χώρο. Ισως έτσι να εξηγείται κιόλας, γιατί την ίδια στιγμή που το μεγάλο κεφάλαιο - ξενοδόχοι, μεταφορές, τουριστικοί πράκτορες και γραφεία κ.λπ. - χρόνια τώρα απολαμβάνουν πλήθος ευνοϊκών μέτρων για την εκτίναξη της κερδοφορίας τους, στην Εστίαση τα έξοδα λειτουργίας συσσωρεύονταν το ένα μετά το άλλο: Κανένα αφορολόγητο, υπέρογκα τιμολόγια Ενέργειας, υψηλά δημοτικά τέλη, ΕΝΦΙΑ και ένα σωρό χαράτσια, υψηλό ΦΠΑ, αυτόφωρα για μουσική και πνευματικά δικαιώματα.

Φυσικά, σε συνθήκες αυξημένης οικονομικής δραστηριότητας, οι παραπάνω δυσκολίες μετριάζονταν για τους ελεύθερους επαγγελματίες του κλάδου, εξασφαλιζόταν ίσως ένα ικανοποιητικό εισόδημα.

Τα πράγματα όμως είναι τελείως διαφορετικά στις σημερινές συνθήκες. Τα έκτακτα μέτρα περιορισμού, η δραματική μείωση των τουριστικών αφίξεων, η νέα οικονομική κρίση που κάνει πια ορατή την παρουσία της, έχουν δημιουργήσει νέα κατάσταση στον κλάδο, διογκώνουν την αβεβαιότητα, απειλούν με λουκέτο χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις εστίασης.

Οι εξελίξεις τους τελευταίους 5 μήνες ήταν χαρακτηριστικές: Στην αρχή της πανδημίας, ο πρώτος κλάδος που ανέστειλε εντελώς τη λειτουργία του ήταν η Εστίαση. Στην επόμενη φάση, που τα καταστήματα άνοιξαν με οδηγίες του ΕΟΔΥ για τη λειτουργία τους (αποστάσεις ανά τραπέζι, ένα άτομο ανά 2 τ.μ. χώρου κ.λπ.) ο τζίρος ήταν τόσο μειωμένος που δεν άντεχε ούτε να καλύψει τα λειτουργικά έξοδα, πόσο μάλλον τα ήδη συσσωρευμένα χρέη της προηγούμενης περιόδου. Ηταν αρκετές οι περιπτώσεις που ακόμα και αυτό το πενιχρό επίδομα των 800 ευρώ, εισπρακτικές εταιρείες το ζητούσαν προκειμένου να καλυφθούν χρέη προς παρόχους Ενέργειας!

Η τελευταία έξαρση της πανδημίας τον Αύγουστο, αποτέλεσμα των επιλογών της κυβέρνησης να ξεχειλώσει τα όποια πρωτόκολλα για να εξυπηρετήσει τα μεγάλα ξενοδοχειακά και μεταφορικά συμφέροντα, με το βολικό επιχείρημα της «ατομικής ευθύνης», οδήγησε σε πρόσθετα περιοριστικά μέτρα στη λειτουργία των καταστημάτων εστίασης, καθώς όπως λένε εκεί μαζεύεται η «απείθαρχη» νεολαία που «φταίει» για τη διάδοση του ιού.

Η δύσκολη κατάσταση που βιώνουν οι μικροί επαγγελματίες της Εστίασης την επόμενη περίοδο θα διογκωθεί. Τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση για τις επιστρεπτέες προκαταβολές και τη μετάθεση των υποχρεώσεων σε Εφορία, Ταμεία κ.λπ., δεν λύνουν το πρόβλημα των συσσωρευμένων χρεών και της έλλειψης εισοδήματος, απλά το μεταθέτουν για το μέλλον, αφήνοντας ορατό το ενδεχόμενο λουκέτων πολλών μικρών μαγαζιών, σίγουρα υπερχρέωσης των περισσότερων για χρόνια.

Γι' αυτό και είναι επιτακτική ανάγκη να δυναμώσει η μαχητική διεκδίκηση ουσιαστικών μέτρων στήριξης από τους επαγγελματίες του χώρου. Να γυρίσουν την πλάτη σε σωματεία «φαντάσματα», σε σωματεία που οι διοικήσεις τους τα έχουν για μπίζνες (ΑΕΠΙ, προγράμματα ΕΣΠΑ κ.λπ.) και προβάλλουν κυρίως διεκδικήσεις για τα πιο μεγάλα καταστήματα του κλάδου, αλλά και στα κατά τόπους Επιμελητήρια, τα οποία αποτελούν μηχανισμό «λείανσης» της σκληρής κυβερνητικής πολιτικής κατά των μικρών επαγγελματιών.

Με τη δυναμική παρέμβαση των κομμουνιστών, μπορούν να ενισχύονται οι προϋποθέσεις να γίνεται κατανοητή η ανάγκη συλλογικής πάλης, να δυναμώνει η αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση κόντρα στον ατομισμό και το συντεχνιασμό που κυριαρχεί, να βελτιώνεται ο συσχετισμός.

Προϋπόθεση όμως είναι να αναβαθμιστεί η ιδεολογική - πολιτική παρέμβασή μας στον κλάδο. Τώρα, κάθε σχεδιασμός της κυβέρνησης, κάθε κρατική και ευρωενωσιακή παρέμβαση έχει ως στόχο τη σωτηρία των μονοπωλιακών ομίλων, των πιο δυναμικών γενικά επιχειρήσεων και όχι των μικρών επαγγελματιών, γι' αυτό και οι πολιτικές στήριξης που αφορούν τους αυτοαπασχολούμενους είναι αντιφατικές και περιορισμένες. Ανοίγονται οι προϋποθέσεις κατανόησης των ορίων της καπιταλιστικής οικονομίας και των κυβερνητικών πολιτικών, της «ελεύθερης αγοράς», στην οποία οι αγωνίες των μικροεπαγγελματιών για σταθερή δουλειά με ικανοποιητικό εισόδημα, για ελεύθερο χρόνο, για υψηλές υπηρεσίες Υγείας - Πρόνοιας, Παιδείας, κ.λπ. θα βρίσκονται διαρκώς στο περιθώριο, όπως επιβεβαιώνεται και σήμερα με τραγικό τρόπο στις συνθήκες της νέας κρίσης.

Ο αγώνας επιβίωσης των καταστημάτων εστίασης συμβαδίζει και πρέπει να συνδεθεί με το μέτωπο αγώνα των εργαζομένων, με τη μαχητική διεκδίκηση να πληρώσει το μεγάλο κεφάλαιο για την κρίση που δημιούργησε. Να μην αφεθεί το δικαίωμα στην αξιοπρεπή διαβίωση βορά στα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου.


Μπάμπης ΛΟΥΤΣΕΤΗΣ
Υπεύθυνος για τους ΕΒΕ του Γραφείου της ΤΕ Χανίων του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ