Το συνέδριο που προσκλήθηκε και το ΚΚΕ αποτέλεσε μια σημαντική συνάντηση για τους κομμουνιστές της Βραζιλίας αλλά και για τους κομμουνιστές του κόσμου, αφού στις εργασίες του πήραν μέρος, συμπεριλαμβανομένου και του ΚΚΕ, 46 εκπρόσωποι από 32 κομμουνιστικά και εργατικά, αριστερά κόμματα. Συγκεκριμένα, συμμετείχαν σύντροφοι από: Αργεντινή, Καναδά, Χιλή, Κίνα, Κολομβία, Κορέα, Κούβα, Δανία, Εκουαδόρ, ΗΠΑ, Σλοβακία, Γαλλία, Ινδία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Λίβανο, Λιβύη, Μοζαμβίκη, Παλαιστίνη, Παραγουάη, Περού, Πορτογαλία, Τσεχία, Τουρκία, Βενεζουέλα, Βιετνάμ.

Πρέπει να πούμε ότι το ΚΚ Βραζιλίας ιδρύθηκε το Μάρτη του 1922 και πλησιάζει στη συμπλήρωση των 80 χρόνων ζωής. Στην πολύπαθη ιστορία του βρίσκεται σε νομιμότητα τα τελευταία 16 χρόνια (από το 1985 οπότε έπεσε η δικτατορία των 21 χρόνων), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζει προβλήματα, ακόμα και δολοφονιών στελεχών του, σε διάφορους τομείς. Κεντρικό πρόσωπο στο συνέδριο ήταν αναμφισβήτητα ο ιστορικός πρόεδρός του, Ζάο Αμαζόνας, σχεδόν 90 χρόνων, που παρακολούθησε τις εργασίες, τιμήθηκε με ειδική προβολή βίντεο για τη δράση του και αντικαταστάθηκε από τον μέχρι πρότινος αντιπρόεδρο Ρενάτο Ραμπέλο (όπως ο ίδιος είχε προτείνει).

Επίσης, ξεχωριστή θέση είχε η επιζήσασα αντάρτισσα Ελσα Μονερά, 75 χρόνων, η οποία πήρε μέρος στο ιστορικό αντάρτικο, που δημιούργησε το κόμμα την περίοδο της δικτατορίας στην περιοχή Αραγκουαϊά.

Η εναλλακτική πρόταση

Με το 10ο Συνέδριό του το Κόμμα επαναβεβαίωσε την αντίληψή του ότι οριστική λύση στα δομικά προβλήματα και στη βαθιά κρίση της χώρας μπορεί να δώσει μόνο ο επαναστατικός μετασχηματισμός και η εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού. Με τις θέσεις, την εισήγηση και τις εργασίες ασκήθηκε σκληρή κριτική στην αντιλαϊκή κυβέρνηση Καρντόζο και εκφράστηκε η ανάγκη να δημιουργηθεί μια ευρεία πολιτική συμμαχία της αντιπολίτευσης στη βάση ενός προγράμματος ικανού να οδηγήσει τη χώρα σε νέα πορεία, κόντρα στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Οι στόχοι αυτού του προγράμματος, όπως διατυπώθηκαν, είναι μέσα από την ιδεολογική πάλη, με τον «μοναδικό τρόπο σκέψης», να επανέλθουν στο προσκήνιο αξίες όπως εθνική ανεξαρτησία και ακεραιότητα, εθνικό στρατηγικό σχέδιο, αλληλεγγύη και ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη και σεβασμό στα κοινωνικά, πολιτικά, δημοκρατικά δικαιώματα του λαού. Ως βασικά του στοιχεία ξεχωρίζουν:

1. Να δοθεί τέλος στην αποεθνικοποίηση της χώρας και της οικονομίας, με μέτρα ανασυγκρότησής της στη βάση των λαϊκών συμφερόντων.

2. Να σταματήσει το μπαράζ ιδιωτικοποιήσεων βασικών στρατηγικών τομέων.

3. Να εκφραστεί πλήρης αντίθεση στα σχέδια που προωθούν οι ΗΠΑ για τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου στην Αμερική, τη λεγόμενη ALCA, συμφωνία που θα σημάνει για τη Βραζιλία την πλήρη παράδοση της χώρας.

4. Προώθηση της αγροτικής μεταρρύθμισης ως απαραίτητο στοιχείο για να κρατηθεί ο πληθυσμός στην επαρχία και να μην περάσει η ζωτική και πλούσια σε φυσικούς πόρους Αμαζονία στα χέρια των πολυεθνικών.

Στη βάση αυτού του προγράμματος από το Συνέδριο απευθύνθηκε έκκληση σε όλες τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης για κοινή και ενωτική υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2002. Στις δυνάμεις αυτές περιλαμβάνονται κύρια το Κόμμα των Εργαζομένων, με επικεφαλής τον Λούλα, πρώην πολιτικό κρατούμενο και υποψήφιο στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, και άλλα μικρότερα κόμματα, όπως το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, το Βραζιλιάνικο ΚΚ (προέρχεται από διάσπαση του 1964, έχει μικρότερη απήχηση στον λαό και το τελευταίο διάστημα εντείνει τη συνεργασία με το ΚΚ Βραζιλίας).

Το ΚΚ Βραζιλίας εκτιμά ότι υπάρχει πιθανότητα, αν ενωμένα δοθεί η μάχη, για νίκη στις προεδρικές εκλογές, πράγμα που θα σημάνει αλλαγή πορείας για τη χώρα αλλά και όλη τη Λατινική Αμερική.

Στην πρόταση τοποθετήθηκαν οι εκπρόσωποι αυτών των κομμάτων, που πήραν μέρος σε ειδική εκδήλωση η οποία έγινε τη δεύτερη μέρα του συνεδρίου. Υπήρξαν διαφορετικές εκτιμήσεις που αφορούσαν στη συνεργασία (στον πρώτο ή δεύτερο γύρο) αλλά εν γένει συμφωνία ότι πρέπει να ηττηθεί η νεοφιλελεύθερη πολιτική του Καρντόζο.

Το ΚΚ Βραζιλίας είναι ένα κόμμα σε ανοδική πορεία, που βελτιώνει σταθερά την επιρροή του στην εργατική τάξη και στο λαό της χώρας.

Μετριέται μια θετική και ανοδική εμπειρία, που μεταφράζεται και στο εκλογικό ποσοστό, το οποίο του δίνει 10 ομοσπονδιακούς βουλευτές, 11 περιφερειακούς και 170 δημοτικούς. Το Κόμμα, μέσω της νεολαίας, Ενωση Σοσιαλιστικής Νεολαίας, βρίσκεται στην ηγεσία της Εθνικής Ενωσης Φοιτητών και της Εθνικής Ενωσης των Σπουδαστών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Επίσης συμμετέχει στην CUT όπου την προεδρία έχει το Κόμμα Εργαζομένων.

Το Συνέδριο χαρακτηρίστηκε από ιδιαίτερη μαχητικότητα και με τον προλεταριακό διεθνισμό σε πρώτο πλάνο, ειδικά από τη νεολαία, τους αντιπροσώπους που δουλεύουν στην Ενωση Σοσιαλιστικής Νεολαίας. Επίσης, εκπρόσωποι που συμμετέχουν στην Ομοσπονδία των εργαζομένων στην αγροτική παραγωγή, CONTAG, έκαναν εκτενή αναφορά σε αγώνες που προηγήθηκαν σε ρήξη με τους μεγαλοκτηματίες, και στο κίνημα των ακτημόνων, που έχει σημαντική παρέμβαση το Κόμμα και το 2000 είχαν δολοφονηθεί 21 στελέχη του, ενώ και σήμερα υπάρχει λίστα με 73 ηγέτες που απειλούνται με θάνατο, ενώ το επίσημο κράτος δεν κάνει απολύτως τίποτα.

Στο Συνέδριο έγιναν και 13 ειδικές παρεμβάσεις για τη διεθνή κατάσταση, τη δουλιά στο συνδικαλιστικό κίνημα, την προπαγανδιστική δουλιά του Κόμματος (το ΚΚΒ εκδίδει μια μηνιαία πανεθνική εφημερίδα, την «Εργατική Τάξη», πολλές εβδομαδιαίες περιφερειακές εφημερίδες, και ειδικά τριμηνιαία περιοδικά, «Αρχες», ιδεολογικοπολιτικό όργανο, τη «Συνδικαλιστική Συζήτηση», πολιτικού- συνδικαλιστικού περιεχομένου, τη δουλιά στον πολιτισμό, τις γυναίκες και άλλα. Κύριο χαρακτηριστικό των συντρόφων του ΚΚ Βραζιλίας ο επαναστατικός ενθουσιασμός και η αισιοδοξία τους, μπολιασμένα με το λατινοαμερικάνικο ταμπεραμέντο τους και τη «σάμπα», τον ρυθμό που έχουν στην καρδιά τους, που μας συνόδευσε την τελευταία μέρα του συνεδρίου, με τη συναυλία του Μαρτίνιο Ντα Βίλα, λαϊκού καλλιτέχνη και φίλου του ΚΚ Βραζιλίας.