Θυμάμαι, μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση ο μεγάλος αριθμός παιδιών, ειδικά κάτω των 5 ετών και σκεφτόμουνα πως αυτά τα παιδιά είτε γεννήθηκαν εκεί είτε πήγαν μωρά και μεγαλώνουν εκεί μέσα, ενώ τα λίγο μεγαλύτερα θα έχουν σίγουρα μνήμες και από τον πόλεμο αλλά και από όσα πέρασαν για να φτάσουν ως εδώ. Θυμάμαι τις συνθήκες υγιεινής και διαβίωσης που θεωρητικά, από όσα ξέραμε, ήταν καλές σε σχέση με άλλες δομές, και τότε αναρωτιόμασταν οι ναύτες μεταξύ μας πώς είναι οι συνθήκες αλλού, πόσο χειρότερες είναι, για παράδειγμα, στη Μόρια. Την προσοχή μου είχε τραβήξει και η παρουσία της δανέζικης ΜΚΟ Danish Refugee Council, που δραστηριοποιούνταν στο συγκεκριμένο hot spot και για την οποία είχε τύχει να διαβάσω παλαιότερα αρκετά δημοσιεύματα, με βάση τα οποία η συγκεκριμένη οργάνωση συνεργάζεται με τις επίσημες κυβερνήσεις κρατών και άλλους εθνικούς οργανισμούς. Κύριοι φορείς χρηματοδότησης είναι το υπουργείο Εξωτερικών της Δανίας, η ΕΕ και ο ΟΗΕ, καθώς και κυβερνητικές δωρεές και χορηγίες. Ενας από τους βασικούς χρηματοδότες της είναι το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό!

Δεν θα ξεχάσω, γυρνώντας με τη σκουπιδιάρα μέσα στο hot spot ανάμεσα στα λυόμενα, ανάμεσα σε παιδιά που έπαιζαν κλοτσώντας κάποιο κουτάκι, έβλεπες σκηνές που θύμιζαν κάποιο ρεπορτάζ, κάποιο ντοκιμαντέρ. Εβλεπες το δράμα αυτών των ανθρώπων μπροστά στα μάτια σου.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι ναύτες γυρνούσαν από την αγγαρεία και έλεγαν ότι δεν αντέχουν αυτές τις εικόνες, ότι τους στεναχωρούσαν αυτά τα παιδιά.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν σταματούσαμε στα διάφορα σημεία μέσα στο hot spot και σέρναμε τους κάδους για να τους αδειάσουμε, πολλές φορές μαζεύονταν μικρά παιδιά γύρω μας και χάζευαν το «θέαμα», τον θόρυβο της σκουπιδιάρας, το έβλεπαν σαν παιχνίδι, κάποια μας χαμογελούσαν, άλλα μας χαιρετούσαν. Εκεί «έσπαγε» και ο πιο δυνατός! Τότε ήταν που σκεφτόμουνα και πολλές φορές το έλεγα στους συναδέλφους μου ότι δεν αρκεί να αγαπάς και να συμπονάς αυτούς τους ανθρώπους αλλά πρέπει να μισείς τους υπαίτιους αυτής της κατάστασης, πρέπει καθημερινά με τη στάση και τη δράση μας να καταδικάζουμε τις πολιτικές που έχουν ευθύνη για τον ξεριζωμό και τον εγκλωβισμό αυτών των ανθρώπων και γενικά το βάρβαρο σύστημα που γεννά κρίσεις, πολέμους, προσφυγιά. Οι νέοι στρατευμένοι που υπηρετούν αυτό το διάστημα και όσοι ετοιμάζονται να καταταγούν, θα έχουν σίγουρα ανάλογες εμπειρίες στο διάστημα της θητείας τους. Από αυτές τις εμπειρίες και γενικά από αυτήν την περίοδο της ζωής τους μπορούν και πρέπει να βγάλουν συμπεράσματα που να καθορίσουν τη στάση τους και σήμερα ως στρατευμένοι και στην υπόλοιπη ζωή τους.