Σάββατο 20 Ιούνη 2020 - Κυριακή 21 Ιούνη 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 34
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Ανακαλύφθηκε σπάνιο νεαρό μάγκνεταρ

Απεικόνιση του μάγκνεταρ με τις δυναμικές γραμμές του πανίσχυρου μαγνητικού του πεδίου να το περιβάλλουν
Απεικόνιση του μάγκνεταρ με τις δυναμικές γραμμές του πανίσχυρου μαγνητικού του πεδίου να το περιβάλλουν
Επισταμένες αστρονομικές παρατηρήσεις από ομάδα τηλεσκοπίων με επικεφαλής το διαστημικό τηλεσκόπιο XMM-Newton του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) αποκάλυψαν ότι το ουράνιο σώμα με όνομα Swift J1818.0-1607 είναι ένα από τα 3.000 πάλσαρ του Γαλαξία, το οποίο ταυτόχρονα είναι και μάγκνεταρ, δηλαδή μια σπάνια κατηγορία πάλσαρ, με πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο. Το μαγνητικό πεδίο του συγκεκριμένου μάγκνεταρ είναι 70 τετράκις εκατομμύρια φορές πιο ισχυρό από της Γης! Οι αστρονόμοι δεν έχουν εντοπίσει κάποιο ουράνιο σώμα με ισχυρότερο μαγνητικό πεδίο από αυτό των μάγκνεταρ. Επιπλέον, το νέο πάλσαρ, που είναι μόλις το τριακοστό πρώτο από τα ανακαλυφθέντα μάγκνεταρ, έχει το πρόσθετο και πολύ σημαντικό για την επιστημονική έρευνα χαρακτηριστικό ότι είναι ...«μωρό», καθώς η ηλικία του είναι μόλις 240 χρόνια. Φυσικά, επειδή απέχει 15.000 έτη φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Τοξότη, βλέπουμε τώρα πώς ήταν στα... νιάτα του, δηλαδή πριν από 15.000 χρόνια. Αλλά ποτέ άλλοτε οι επιστήμονες δεν είχαν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν ένα μάγκνεταρ λίγο (με την αστρονομική έννοια) μετά τον σχηματισμό του.

Τα πάλσαρ είναι από τα πιο εξωτικά αντικείμενα στο σύμπαν. Σχηματίζονται όταν μεγάλα άστρα τελειώνουν τη ζωή τους με μια ισχυρή έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα. Τότε αφήνουν πίσω τους ένα υπέρπυκνο, υπέρθερμο και ισχυρά μαγνητισμένο υπόλειμμα, έναν αστέρα νετρονίων. Μια κουταλιά του γλυκού από το υλικό ενός αστέρα νετρονίων θα ζύγιζε στη Γη 4 δισεκατομμύρια τόνους! Μερικές φορές τα πάλσαρ διέρχονται περιόδους αυξημένης δραστηριότητας, κατά τις οποίες εκλύουν τεράστιες ποσότητες ακτινοβολίας, μέσα σε διάστημα από μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου, έως μερικά έτη. Μικρότερες εκλύσεις ακτινοβολίας συνήθως προειδοποιούν για τις επερχόμενες πιο έντονες «εκρήξεις», τότε που η εκλυόμενη ακτινοβολία Χ γίνεται χίλιες φορές ισχυρότερη. Μια τέτοια «έκρηξη» ακτινοβολίας από το νεαρό πάλσαρ συνέλαβε το XMM-Newton. Το Swift J1818.0-1607 ανακαλύφθηκε τον περασμένο Μάρτη από το τηλεσκόπιο Swift της NASA και η έκρηξη υπερκαινοφανούς που το δημιούργησε πρέπει να είχε γίνει ορατή από τη Γη την περίοδο της Γαλλικής ή της Αμερικανικής Επανάστασης.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημικού τηλεσκοπίου XMM-Newton του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που συνέβαλε στον χαρακτηρισμό του νεοανακαλυφθέντος πάλσαρ, ως μικρής ηλικίας μάγκνεταρ
Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημικού τηλεσκοπίου XMM-Newton του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που συνέβαλε στον χαρακτηρισμό του νεοανακαλυφθέντος πάλσαρ, ως μικρής ηλικίας μάγκνεταρ
Τα πάλσαρ πήραν το όνομά τους επειδή εκπέμπουν την ακτινοβολία από τους μαγνητικούς τους πόλους σε παλμούς (μικρής αλλά σταθερής χρονικής περιόδου επανάληψης), σαν το φως που εκπέμπουν οι περιστρεφόμενοι φάροι και γίνονται αντιληπτά από μας μόνο αν τύχει η Γη να σαρώνεται από την ακτίνα του πάλσαρ. Γι' αυτό πρέπει να υπάρχουν πολλά περισσότερα απ' όσα γνωρίζουμε. Επειδή οι πόλοι περιστροφής συνήθως δεν συμπίπτουν με τους μαγνητικούς πόλους, η ακτίνα του πάλσαρ κινείται στο χώρο πάνω στην επιφάνεια ενός κώνου.

Το νέο μάγκνεταρ έχει και άλλες ιδιαιτερότητες. Είναι ένα από τα πιο γρήγορα περιστρεφόμενα γύρω από τον άξονά τους ουράνια σώματα, κάνοντας μια πλήρη περιστροφή σε μόλις 1,36 δευτερόλεπτα, παρότι έχει μάζα διπλάσια του Ηλιου, σε μέγεθος σφαίρας με διάμετρο μόλις 25 χιλιομέτρων (τρισεκατομμύρια φορές μικρότερου όγκου από τη σφαίρα του Ηλιου). Οι παρατηρήσεις που έγιναν με τα διαστημικά τηλεσκόπια XMM-Newton, Swift, NuSTAR και το Ραδιοτηλεσκόπιο της Σαρδηνίας, έδειξαν ότι ενώ τα περισσότερα από τα 31 μάγκνεταρ είναι ορατά από τους παλμούς ακτίνων-Χ που εκπέμπουν, το νέο μέλος της παρέας εκπέμπει επίσης και παλμούς ραδιοκυμάτων, όπως κάνουν όλα τα πάλσαρ που δεν είναι μάγκνεταρ. Σύμφωνα με μια εικασία που ενισχύθηκε από τη νέα ανακάλυψη, τα μάγκνεταρ ίσως δεν είναι σπάνια μεταξύ των πάλσαρ και τα πάλσαρ ίσως τελικά να μη χωρίζονται σε πολλές υποκατηγορίες.

Για να υπολογίσουν την ηλικία του νεαρού πάλσαρ, οι επιστήμονες αξιοποίησαν πολυήμερες μετρήσεις τόσο της ταχύτητας περιστροφής του, όσο και της μεταβολής αυτής της ταχύτητας στο πέρασμα του χρόνου. Τα μάγκνεταρ και η διαδικασία σχηματισμού τους θεωρείται ότι σχετίζονται με διάφορα παροδικά φαινόμενα, όπως οι εκρήξεις ακτίνων γάμμα (το υψηλότερης ενέργειας κομμάτι του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος), εξαιρετικά λαμπρές εκρήξεις υπερκαινοφανών και οι μυστηριώδεις ταχείες εκπομπές ραδιοκυμάτων.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Κατέγραψε μέσα σε μια στιγμή την εξέλιξη έκρηξης υπερκαινοφανούς αστέρα διάρκειας 8 ημερών!(2022-11-12 00:00:00.0)
Πιο καταστροφική για τον εγκέφαλο η κοσμική ακτινοβολία(2017-09-10 00:00:00.0)
Οι κρυφές πηγές των κοσμικών ακτίνων(2014-05-11 00:00:00.0)
Σε τροχιά το «μάτι» που βλέπει ακτίνες γάμμα(2008-06-22 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ(2003-03-23 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ(2002-07-14 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ