«Στη μνήμη ενός μικρού παιδιού» ονομάζεται η παράσταση που σκηνοθέτησε η Ιόλη Ανδρεάδη πάνω στην πολύχρονη έρευνα υλικού και στοιχείων, με αφορμή το μυθιστόρημα του Πλάτωνα Ροδοκανάκη «Το βυσσινί τριαντάφυλλο» και στη συνέχεια στην έρευνα για την ιστορία της οικογένειάς του και του ονόματός του, που έκανε ο Αρης Ασπρούλης.

Η ιστορία αφορά στην αθέατη πλευρά της καλλιτεχνικής Αθήνας του 1910. Πρόσωπα και γεγονότα παρελαύνουν μπροστά μας, στον προαύλιο χώρο του Ασύλου Ανιάτων, όπως η μνημειώδης αυτοκτονία του έφιππου Περικλή Γιαννόπουλου στη θάλασσα του Σκαραμαγκά για την ζωγράφο Σοφία Λασκαρίδου και η τελετουργική σχέση της αυτοχειρίας του με τον συγγραφέα Πλάτωνα Ροδοκανάκη. Μια παράσταση που χρησιμοποιεί τη συγγραφική φόρμα της μυθοπλασίας και του αστυνομικού θρίλερ για να εξιστορήσει μια σειρά από φόνους στο σήμερα, οι οποίοι ερμηνεύονται αποκλειστικά στο παρελθόν.

Ο Αρης Ασπρούλης με την Ιόλη Ανδρεάδη δημιούργησαν ένα αξιόλογο θεατρικό κείμενο. Και αυτό γιατί όχι μόνο ενέπλεξαν με έξυπνο τρόπο πραγματικά και φανταστικά γεγονότα, αλλά γιατί δημιούργησαν ένα δραστικό δραματικό έργο, το οποίο σε συμπαρασύρει και σε ταξιδεύει. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί ανοίγει ένα δρόμο για τη μελέτη και αξιοποίηση του πολύ πλούσιου υλικού που μας παρέχει η σύγχρονη Ιστορία μας. Ο χώρος που επέλεξαν να παιχτεί η παράσταση, το Ασυλο Ανιάτων στην Κυψέλη, το οποίο ήταν ένα από τα σπίτια της οικογένειας των Ροδοκανάκηδων, ήταν ιδανικός, ερεθίζοντας τη φαντασία και το ενδιαφέρον μας για την ιστορία. Βέβαια, η παράσταση απευθύνεται σε ένα μυημένο κοινό. Ενας αμύητος θεατής θα μπορούσε να χάσει τη σειρά των προσώπων και των γεγονότων λόγω άγνοιας της Ιστορίας του τόπου μας.

Παρ' όλα αυτά, όμως, μπορείς από το πρόγραμμα και τον φάκελο πληροφοριών που σου παρέχουν πριν από την παράσταση να ενημερωθείς από το χρήσιμο ιστορικά υλικό που έχουν συλλέξει. Θα σταθώ στα λόγια του Γκαίτε: «Οι μυημένοι θα το καταλάβουν, οι υπόλοιποι απλώς θα το απολαύσουν». Φεύγεις από τον χώρο έχοντας μία αίσθηση ευφορίας και έκπληξης για το θεατρικό εγχείρημα αυτό και εμπιστοσύνη στις ικανότητες της Ιόλης Ανδρεάδη και του Αρη Ασπρούλη, που κάθε φορά μας εκπλήσσουν με τη δημιουργικότητά τους και την αγάπη τους για το θέατρο. Ακολουθώντας όχι την πεπατημένη αλλά ψάχνοντας και ανακαλύπτοντας νέους τρόπους έκφρασης, όπως έλεγε και ο Τρέπλιεβ στον «Γλάρο» του Τσέχοφ.

Η Δέσποινα Σαραφείδου με άνεση και τόλμη, ο Κώστας Νικούλι, με σκηνική εξυπνάδα και αμεσότητα, κατάφεραν σε αυτό το έργο που κατά τη γνώμη μου καταγράφεται στο «θέατρο ντοκουμέντο» να ζωντανέψουν τα φανταστικά και πραγματικά πρόσωπα με ποιητική διάθεση. Η Ρούλα Πατεράκη με αστείρευτο ζήλο επιβεβαιώνει, για άλλη μια φορά, την υποκριτική της ικανότητα και εν γένει τη θεατρική της παιδεία. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Πηνελόπης Ασλάνογλου υπηρέτησαν τον στόχο του έργου και το γενικό σχέδιο της παράστασης. Οι φωτισμοί της Ιόλης Ανδρεάδη ήταν εξαιρετικοί και αξιοποίησαν τον χώρο, προσδίδοντάς του θεατρικότητα.

Η Ιόλη Ανδρεάδη έχει προσωπικό όραμα και με την ευαισθησία της, το πάθος και τις δημιουργικές της προτάσεις ενισχύει τις δυνάμεις του θεάτρου μας για επαναπροσδιορισμό της καλλιτεχνικής αξίας, κάτι που έχει ανάγκη η εποχή μας.

«Για τίποτ' άλλο δεν είμαι τόσο σίγουρος όσο για την ιερότητα των συναισθημάτων της καρδιάς και την αλήθεια της φαντασίας - Ο,τι η φαντασία συλλαμβάνει ως ωραίο πρέπει να είναι αληθινό - αδιάφορο αν υπήρχε πριν ή όχι... Ποτέ ως τώρα δεν κατάφερα να καταλάβω πώς μπορεί κανείς να γνωρίσει κάτι αληθινό με την άτεγκτη λογική»...

Ο Πλάτων Ροδοκανάκης, πεζογράφος, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1883 και πέθανε στην Αθήνα το 1920. Σπούδασε στην Ευαγγελική Σχολή και στη Θεολογική στη Χάλκη. Εγραψε στίχους, πεζά τραγούδια στην καθαρεύουσα και το 1912 γράφει τα διηγήματα: «Θρίαμβος» στη δημοτική, «Φλογισμένο ράσο», «Βυσσινί τριαντάφυλλο» καθώς και το θεατρικό «Ο Αγιος Δημήτριος», που παίχτηκε από το θίασο της Μ. Κοτοπούλη και εκδόθηκε το 1922.

Ο Κωνσταντίνος Ροδοκανάκης ήταν γιατρός και συγγραφέας (1635 - 1685), γεννήθηκε στη Χίο και σπούδασε στην Αγγλία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Χημεία και Ιατρική. Διακρίθηκε ως συγγραφέας και έγραψε πολλά έργα στα Ελληνικά, Λατινικά και Αγγλικά. Μεταξύ των έργων του είναι: «Alexicacus spirit of salt», 1662, «Α discourse of the praise of antimonie and the virtues there of», 1664, «Infaillible remedy against the plague», Λονδίνο, 1668.