Ο Σέρβος Πρόεδρος Α. Βούτσιτς και ο Χ. Θάτσι, Πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου (δεξιά), σε παλιότερη συνάντηση με την Υπατη εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας Φ. Μογκερίνι |
Υπενθυμίζοντας ότι οι ΝΑΤΟικοί πραγματοποίησαν την ιμπεριαλιστική επίθεση το 1999 στη Σερβία δίχως τις «ευλογίες» του ΟΗΕ, κατήγγειλε τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους πως προκάλεσαν «τεράστια ζημιά στο διεθνές σύστημα ασφάλειας» και πως έκτοτε παραμένουν «ατιμώρητοι», πραγματοποιώντας «περισσότερες επιθέσεις κατά άλλων κυρίαρχων κρατών» (Ιράκ, Λιβύη, Συρία κ.ά.). Η εκτενής απόφαση της ρωσικής Ανω Βουλής απευθύνει επίσης έκκληση στον ΟΗΕ, στις χώρες - μέλη του οργανισμού και το Ευρωκοινοβούλιο να πάρουν όλα τα «απαραίτητα μέτρα για να ξεπεραστούν οι συνέπειες» της επέμβασης του 1999, με την επισήμανση πως «τέτοιες απειλές σήμερα για παρόμοιες ενέργειες ακούγονται σε βάρος χωρών όπως η Βενεζουέλα, η Κούβα και η Νικαράγουα».
Η απόφαση της ρωσικής Βουλής έρχεται να προστεθεί στη μακρά λίστα ανακοινώσεων του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών με αφορμή τις εξελίξεις που επιφέρει η εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών στη γειτονική Βόρεια Μακεδονία. Προστίθεται επίσης στον απόηχο των αποφάσεων που ανακοίνωσε κατά την επίσκεψή του τον περασμένο Γενάρη στο Βελιγράδι ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, με κορυφαία αυτή για ρωσικές επενδύσεις ύψους 1,4 δισ. δολαρίων μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια στον ενεργειακό τομέα της Σερβίας με κυρίαρχο παίχτη το ρωσικό μονοπώλιο «Gazprom neft».
Δεν θεωρείται τυχαία η απόφαση του Σέρβου Προέδρου, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, που πιέζεται (από ΗΠΑ και ΕΕ) να «λύσει» το συντομότερο τις όποιες εκκρεμότητες με το Κοσσυφοπέδιο, να πραγματοποιήσει το ερχόμενο Σάββατο, 23 Μάρτη, στην πόλη Νις στρατιωτική παρέλαση με αφορμή την 20ή επέτειο από τη ΝΑΤΟική επίθεση. Στην πόλη αυτή έχει την έδρα του το ρωσοσερβικό κέντρο «αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων» που θεωρείται από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ άτυπη «ρωσική στρατιωτική βάση» στη Σερβία.
Οι ρωσικές αντιδράσεις αποκτούν επιπρόσθετο ενδιαφέρον, καθώς έπονται πρόσφατων αποκαλύψεων από αστικά ΜΜΕ σχετικά με τις παρασκηνιακές συζητήσεις που γίνονται σε Βελιγράδι και Πρίστινα με στόχο την περιβόητη, μελλοντική συμφωνία για την ομαλοποίηση των μεταξύ τους σχέσεων. Οι τελευταίες πληροφορίες φέρουν τη σερβική ηγεσία να μελετά το ενδεχόμενο «παραχώρησης» της νότιας πόλης Πρέσεβο (όπου ζει σημαντική αλβανόφωνη κοινότητα) στο Κοσσυφοπέδιο με αντάλλαγμα βόρειο τμήμα του προτεκτοράτου εκτός της πόλης Μιτρόβιτσα που σχεδιάζεται να τεθεί σε «ειδικό καθεστώς». Οι πληροφορίες αναφέρουν πως ο νότιος δήμος Μπουγιάνοβατς (όπου επίσης ζει σημαντική αλβανόφωνη κοινότητα) μελετάται επίσης να τεθεί «υπό ειδικό καθεστώς». Αίσθηση προκαλεί η πληροφορία πως σχεδιάζεται (σε ένα από τα σενάρια) ο αυτοκινητόδρομος Θεσσαλονίκη - Βελιγράδι στο κομμάτι που περνά από την κοιλάδα του Πρέσεβο «να περνάει για δύο δεκαετίες στον έλεγχο του ΝΑΤΟ». Επίσης, το Βελιγράδι φέρεται έτοιμο να παραχωρήσει στο ΝΑΤΟ στρατιωτική βάση. Οι Αλβανοί, από την πλευρά τους, φέρεται πως επιδιώκουν να βάλουν στο χέρι τον πλούτο από τα προσοδοφόρα σερβικά ορυχεία της Τρέπτσα στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο (που διαθέτουν μεταξύ άλλων τεράστια κοιτάσματα άνθρακα αξίας τουλάχιστον 17 δισ. δολαρίων τροφοδοτώντας την οικονομία της περιοχής για μεγάλο χρονικό διάστημα). Επίσης, τα σερβικά θρησκευτικά μνημεία στο νότιο Κόσοβο μελετάται να τεθούν υπό την προστασία οργανισμού ή αποστολής του ΟΗΕ.
Τα σενάρια αυτά προσκρούουν στην απόφαση που πήρε στις 8 Μάρτη η Βουλή του Κοσσυφοπεδίου, με την οποία στηρίζει την αντίδραση του πρωθυπουργού, Ράμους Χαραντινάι, στα σενάρια «ανταλλαγής εδαφών» και «διόρθωσης» συνόρων. Αντίθετα, τα σενάρια ανταλλαγής εδαφών προωθεί (με τη στήριξη ΗΠΑ και ορισμένων χωρών της ΕΕ, πλην ενδεχομένως των Γερμανίας και Βρετανίας) ο Κοσοβάρος Πρόεδρος, Χασίμ Θάτσι, σε πιθανή συνεννόηση με τον Αλβανό πρωθυπουργό, Εντι Ράμα. Ο Ράμα βρέθηκε την Τετάρτη στα Σκόπια συζητώντας με τον ομόλογό του της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, τις διμερείς σχέσεις και την προοπτική αμφοτέρων των χωρών στην ΕΕ. Επανέλαβε δε το σχέδιό του για την κατάργηση των συνόρων της χώρας του με το Κοσσυφοπέδιο αλλά και τη Βόρεια Μακεδονία, λέγοντας τάχα ότι θέλει να ενθαρρύνει «την ελεύθερη κίνηση προσώπων με πρότυπο τη Ζώνη του Σένγκεν» της ΕΕ. «Τα σύνορά μας θα πρέπει να είναι διάφανα όπως αυτά της ΕΕ. Κανείς δεν μπορεί να μας εμποδίσει να το κάνουμε πριν μπούμε στην ΕΕ», είπε ο Ράμα στα Σκόπια. Αυτά ενώ παραδέχτηκε στη συνέχεια ότι η περσινή συμφωνία που έκανε με την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου περί κατάργησης των μεταξύ τους τελωνείων και συνόρων αποδοκιμάστηκε σαν «πιθανό βήμα με στόχο τη Μεγάλη Αλβανία».
Η συνάντηση του Ράμα με τον Ζάεφ στα Σκόπια ήταν παράλληλα ένα «διάλειμμα» από τη μεγάλη πίεση που ασκούν σε βάρος του τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης (Δημοκρατικό Κόμμα του Λουλζίμ Μπασά και το Σοσιαλιστικό Κίνημα για την Ολοκλήρωση της Μόνικα Κρεμάδι). Τα κόμματα αυτά είχαν προγραμματίσει για αυτό το Σάββατο, 16 Μάρτη, νέα μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το αλβανικό Κοινοβούλιο στα Τίρανα με σταθερό αίτημα την παραίτηση του Ράμα (που τον κατηγορούν για διαφθορά), τη συγκρότηση κυβέρνησης τεχνοκρατών και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.