Μπορεί η Ισπανία να ήταν η νικήτρια της διοργάνωσης και να πήρε τον τίτλο της Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας, ωστόσο για μια ακόμη φορά οι πραγματικοί κερδισμένοι ήταν οι πολυεθνικές και οι χορηγοί, οι οποίοι κινούν τα νήματα στο σημερινό ποδόσφαιρο, και ο χαμένος της υπόθεσης είναι τα λαϊκά στρώματα της αφρικανικής χώρας που θα κληθούν να «πληρώσουν το μάρμαρο».

Πίσω από τη βιτρίνα των πανάκριβων σταδίων μένει το τεράστιο κόστος που θα κληθεί να πληρώσει ο λαός της Νότιας Αφρικής. Ενα κόστος το οποίο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, αναμένεται να αγγίξει τα 5 δισ. δολ. Από την άλλη πλευρά, τα κέρδη της ΦΙΦΑ και των πολυεθνικών εταιρειών υπολογίζονται στα 3,5 δισ. δολ., με τη μερίδα του λέοντος να αποκομίζουν οι τομείς των κατασκευών, της ασφάλειας και του τουρισμού.

Την ίδια ώρα που το δημόσιο χρήμα μετατράπηκε σε έργα πολυτελείας, οι ανάγκες του λαού σε βασικά και κρίσιμα έργα υποδομής παρέμειναν τεράστιες, με το 43% των κατοίκων να συνεχίζει να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Και όλα αυτά όταν για τους εργαζόμενους η σκληρή πραγματικότητα αποτυπώνεται σε μισθούς πείνας, εργασιακές σχέσεις λάστιχο και ανασφάλιστη εργασία. Ο εργασιακός μεσαίωνας τον οποίο βιώνουν έκανε το γύρο του κόσμου με τις κινητοποιήσεις στο περιθώριο της διοργάνωσης. Μάλιστα, μια νεκρή γυναίκα ήταν ο τραγικός απολογισμός της διαμαρτυρίας των εργαζομένων στον τομέα της ασφάλειας, όταν τόλμησαν να διεκδικήσουν τα δεδουλευμένα τους από τους διοργανωτές.

Την ίδια ώρα όμως, η ευαισθησία της ΦΙΦΑ αποτυπώθηκε εκεί όπου θεώρησε ότι θίγονται τα εμπορικά της δικαιώματα. Στο παιχνίδι της Ολλανδίας με τη Δανία 36 γυναίκες από τη «χώρα της τουλίπας» απομακρύνθηκαν από το γήπεδο με την κατηγορία ότι η πορτοκαλί ενδυμασία τους συνιστούσε γκρίζα διαφήμιση εταιρείας μπύρας ανταγωνιστικής στον αντίστοιχο βασικό χορηγό της διοργάνωσης... Για μια ακόμη φορά, σε μια διεθνή διοργάνωση του ποδοσφαίρου έγινε σαφές ότι στο πλαίσιο του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού ο λαός και οι εργαζόμενοι δεν έχουν να κερδίσουν το παραμικρό από το πανηγύρι των πολυεθνικών και των χορηγών.

Η πρόσφατη ανάδειξη των χωρών που θα διοργανώσουν τα Μουντιάλ του 2018 και του 2022 συνοδεύτηκε από αποκαλύψεις για σκάνδαλα που αφορούσαν το χρηματισμό παραγόντων της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (ΦΙΦΑ) για να μεροληπτήσουν υπέρ της μιας ή της άλλης υποψηφιότητας. Απόδειξη αποτελούν τα περιστατικά που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Ωστόσο, ούτε και η, κατά τα φαινόμενα «καθαρή», ψηφοφορία που έκανε πριν λίγες ημέρες η ΦΙΦΑ -και αφού προηγουμένως είχε τιμωρήσει τα... μαύρα πρόβατα- ξεκαθάρισε το τοπίο. Αλλωστε είναι γεγονός ότι παράγοντες της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας βρέθηκαν μπλεγμένοι σε σκάνδαλα και όσον αφορά τη φετινή διοργάνωση (έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε δηλαδή...). Και μάλιστα τι σκάνδαλα... Υψηλών προδιαγραφών. Οπως αποδείχθηκε, η εταιρεία που ανέλαβε τη διαχείριση (και φυσικά τα κέρδη) των εισιτηρίων της διοργάνωσης ήταν ιδιοκτησίας του ανιψιού του προέδρου της ΦΙΦΑ, Γιόζεφ Μπλάτερ Φίλιπ, προκαλώντας σωρεία αντιδράσεων.

Παράλληλα με το κανονικό Μουντιάλ, πολύ πριν την έναρξη των αγώνων είχε ξεκινήσει και το αντίστοιχο που αφορούσε τις κόντρες συμφερόντων των πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στα αθλητικά προϊόντα και επί της ουσίας κατέχουν τη μερίδα του λέοντος όσον αφορά στην πίτα των κερδών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τρεις «κολοσσοί» του χώρου - ADIDAS, NIKE και PUMA - εκπροσωπήθηκαν συνολικά από 29 ομάδες - με τα οικονομικά οφέλη να είναι τεράστια από τις πωλήσεις των προϊόντων τους. Το ίδιο τεράστια όμως ήταν και η μάχη που έδωσαν μεταξύ τους προκειμένου να αρπάξουν το μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα των κερδών. Ο πόλεμος που διεξήχθη γύρω από την μπάλα των αγώνων, την περίφημη «Τζαμπουλάνι» (δημιουργία της ΑDIDAS) σχετικά με την καταλληλότητά της ή όχι είναι ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα αυτού του πολέμου.

Για μια ακόμη φορά τα τελευταία χρόνια σε διοργάνωση Μουντιάλ υπήρξε φτώχεια όσον αφορά το αγωνιστικό θέαμα, την ώρα που εμφανέστατη ήταν και η κούραση των παικτών. Κάτι που φυσικά έχει τις δικές του αιτίες... Ολη αυτή η εικόνα δεν είναι τίποτε άλλο από το αποτέλεσμα των πολλών υποχρεώσεων που έχουν κατά τη διάρκεια της χρονιάς, αφού προκείμενου το προϊόν να πουλάει (με απώτερο σκοπό τα κέρδη κάποιων) εφαρμόζεται το δόγμα της ΟΥΕΦΑ και της ΦΙΦΑ «για ούτε μια ημέρα χωρίς ποδόσφαιρο»... Η διοργάνωση σε ό,τι αφορά το αγωνιστικό της σκέλος κάθε άλλο παρά δικαίωσε τις οποίες προσδοκίες είχαν κάποιοι για θέαμα. Η εντατικοποίηση των αγώνων στα εθνικά πρωταθλήματα και τις διασυλλογικές διοργανώσεις, προς χάριν των χορηγών και των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, έχει αντίκτυπο στην εικόνα που παρουσίασαν οι περισσότερες ομάδες που συμμετείχαν. Ακόμα και ποδοσφαιριστές εγνωσμένης αξίας έδειξαν ότι δεν είχαν τις δυνάμεις τους για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός τουρνουά που ξεκίνησε στις 11 Ιούνη και ολοκληρώθηκε ένα μήνα αργότερα. Ποδοσφαιρικές προσωπικότητες όπως ο Αγγλος Ρούνεϊ, ο Πορτογάλος Ρονάλντο, ο Γάλος Ριμπερί, ο Βραζιλιάνος Κακά, ο Ολλανδός Φαν Πέρσι, έμειναν στη μετριότητα αφού ήταν εμφανές ότι όρεξη μπορεί να είχαν δυνάμεις όμως όχι. Και είναι λογικό, εάν σκεφθεί κανείς ότι τόσο οι συγκεκριμένοι όσο και πολλοί άλλοι που συμμετείχαν σε αυτό το Μουντιάλ, τουλάχιστον τον τελευταίο χρόνο (από πέρσι τέτοια εποχή) βρίσκονταν στις αγωνιστικές επάλξεις εξαιτίας των υποχρεώσεων με τις ομάδες τους αλλά και με τα αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα των χωρών τους. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν το κακό θέαμα που παρουσίασαν οι περισσότερες εθνικές ομάδες, κάτι που ενισχύθηκε και από τους λόγους σκοπιμότητας όταν μετά την Α' φάση των ομίλων άρχισε η διαδικασία των νοκ άουτ αγώνων και τα παιχνίδια ήταν στην... κόψη του ξυραφιού.