ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 21 Ιούνη 2001
Σελ. /32
Λεύκωμα αγώνα για τη ζωή

Μαύρες σημαίες ήταν υψωμένες, πέρσι, στο εργοστάσιο Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα. Οι εργάτες επί μέρες διαδήλωναν για τις απολύσεις και το κλείσιμο του εργοστασίου. Μια μέρα, μια ομάδα νέων με φωτογραφικές μηχανές κατέφθασε έξω από το εργοστάσιο και άρχισε να το φωτογραφίζει. Οι απολυμένοι εργάτες πέρασαν τους νέους για δημοσιογράφους και φώναξαν «Ηρθατε πολύ αργά. Μας απέλυσαν, το 'κλεισαν το εργοστάσιο». Ανίδεοι οι «φωτογράφοι» πλησίασαν τους εργάτες και άκουσαν την οργή και τον πόνο τους. Για τους παππούδες και τους πατεράδες τους που μια ζωή δούλεψαν, επίσης, σ' αυτό το εργοστάσιο. Για τον συνάδελφό τους που δυο μέρες πριν ήθελε να αυτοκτονήσει. Πώς θα ζούσε η οικογένειά του στο εξής; Για τη ζωή και τις αξίες της, που τις συντρίβει αυτή η κοινωνία.

Αλλά και οι νέοι με τις μηχανές είπαν στους εργάτες, γιατί φωτογράφιζαν το εργοστάσιο. Ηταν η Ομάδα Φωτογραφίας της θεραπευτικής κοινότητας «Νόστος», που και μέσω της τέχνης της φωτογραφίας αγωνιζόταν για τη ζωή. Η ομάδα είχε επιλέξει σαν θέμα της φωτογραφικής δουλιάς της τα παλιά βιομηχανικά κτίρια του Πειραιά. Συμπαραστάτης της, ο ιστορικός Τέχνης Α. Ιωαννίδης και ο επιμορφωτής της ομάδας - άλλοτε μέλος του «Νόστου» - και φωτογράφος σήμερα, Νίκος Γαβριήλ.

Το εργοστάσιο των Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα, είναι μία από τις πολλές, ασπρόμαυρες φωτογραφίες, που περιλαμβάνει το πολύ όμορφο λεύκωμα, με τίτλο «Η Αρχαιολογία του χθες (Βιομηχανικά κτίρια του Πειραιά)», το οποίο «αναβιώνει» και απαθανατίζει παλιά, εγκαταλειμμένα βιομηχανικά κτίρια του Πειραιά. Το λεύκωμα παρουσιάστηκε χθες από το ΚΕΘΕΑ και το «Νόστο», με ομιλητές τον Α. Ιωαννίδη, την Μ. Γόντικα (μέλος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ) και τον Ν. Γαβριήλ.

Από τις ομιλίες κρατάμε σαν ιδιαίτερης αξίας τις παρακάτω φράσεις του Στέλιου, ο οποίος εδώ και ένα χρόνο βρίσκεται στο στάδιο της επανένταξης και συνεχίζει να δουλεύει στο «Νόστο», και του Στέφανου. «Οσα είδα και άκουσα από τους εργάτες στα Λιπάσματα, αποτέλεσαν για μένα το μεγάλο "κλικ" για τη ζωή και τις αξίες της», είπε ο Στέλιος. Ενώ ο Στέφανος με θέρμη ψυχής είπε «για μένα αυτό το λεύκωμα δεν είναι ένα βιβλίο, αλλά όμορφες αναμνήσεις, που θα τις έχω πάντα μαζί μου».


Α. Ε

Αλογόκριτο... περιοδικό

Τα δύο πρώτα τεύχη ενός περιοδικού, εξαιρετικά καλαίσθητου στην εκτύπωση, στο σχήμα, στην εικονογράφηση και διάταξη της ύλης, υπό το συμβολικό, χιουμοριστικά καυστικό τίτλο «Το άλογο και το παράλογο», ένα περιοδικό ποικίλης θεματολογίας για πρόσωπα και πράγματα της κοινωνίας, των Τεχνών, των Γραμμάτων, του χτες και του σήμερα, του ά-λογου, του παράλογου στο χώρο του Τύπου και των άλλων ΜΜΕ, παρουσίασαν χτες οι εκδόσεις «Στάχυ». Υπεύθυνος, τροφοδότης και κύριος συντάκτης του περιοδικού είναι ο Επιδαύριος δημοσιογράφος και συγγραφέας (είκοσι βιβλίων) Βασίλης Καββαθάς, από το πλούσιο δημοσιογραφικό αρχείο του (δημοσιευμένο και αδημοσίευτο), αλλά και προσωπικές μνήμες και σημερινά κείμενά του αντλείται το υλικό των δύο πρώτων τευχών.

Ο ίδιος λέει ότι το περιοδικό είναι η «συνέχεια των "μεγάλων αποστολών" και των "ρεπορτάζ" που έκανε ως ερευνητής - ρεπόρτερ για τρεις δεκαετίες στις πρώτες σε κυκλοφορία εφημερίδες και περιοδικά». «Συνέχεια», καθώς στα συρτάρια του έμειναν πολλά αδημοσίευτα στοιχεία από τις δημοσιογραφικές αποστολές και τα ρεπορτάζ που έκανε.

Το πρώτο τεύχος (230 σελ.) αφορά στην Μαρία Κάλλας, στα «επίγεια πάθη μιας θεάς» και όχι μόνο στο έργο της. Το δεύτερο τεύχος (350 σελ.), θεματικά, αποτελεί φυσικό «κρίκο» του πρώτου τεύχους, καθώς αφορά στον Αριστοτέλη Ωνάση, στο «βίο και την πολιτεία ενός μεγιστάνα».

Αφιερωμένα στην Τήνο

1) Αγγελου Τανάγρα: «Η Μεγαλόχαρη». 2) Πολ Γκρεντόρ: «Οι ανασκαφές της Τήνου το 1905». 3) Δ. Βαλλιάνου - Δ. Βώκου: «Οι περιστεριώνες της Τήνου». 4) Γεώργιος Κ. Στουρνάρας: «Φυσικό περιβάλλον και Ιστορία της Τήνου»

Η ανεξάντλητη λατρεία του τηνιοπαθούς εκδότη Στρατή Φιλιππότη αποκαλύπτει εξειδικευμένα «διαμαντούκια», για τη λατρευτή του γενέτειρα.

Ο Αγγελος Τανάγρας (1877-1964) συγγραφέας του περασμένου αιώνα εκδίδει τον 20ό στην Αθήνα το μυθιστόρημα «Η Μεγαλόχαρη». Δεν μπορούσε, φυσικά, να μην αναφερθεί και στην Ευαγγελίστρια της Τήνου. Το σχετικό απόσπασμα, όλο χυμούς, ρομαντισμό και με περιγραφικό - ψυχογραφικό ταλέντο, μεταφέρει στο κοινό το 32ο εκδοτικό του πόνημα για την Τήνο, ο Στρατής Φιλιππότης: «πιστεύω να έχω εκδώσει πενήντα βιβλία, έως ότου αναχωρήσω για την οδό Αναπαύσεως». Απολαμβάνοντας, τους χρυσούς καρπούς των κόπων τους παραδίδουμε στους αναγνώστες μας μετά τη «Μεγαλόχαρη» τις: «Ανασκαφές της Τήνου το 1905» του αρχαιολόγου Πολ Γκρεντόρ, μέλους της Γαλλικής Σχολής Αθηνών. Το κοπιαστικό έργο των ανασκαφέων αποκάλυψε το Ναό του Ποσειδώνα (και της Αμφιτρίτης) στα Κιόνια, βωμό, εξέδρα, αγάλματα, αγγεία, επιγραφές, νομίσματα.

Εσφυζε από ζωή στην αρχαιότητα η Τήνος. Επισημαίνουμε δυο σημεία, που «δένουνε» τους αιώνες: α) Από επιγραφές φαίνεται ξεκάθαρα πως ο εγγονός έπαιρνε το όνομα του παππού του. Συνήθεια που τηρούμε και σήμερα. β) Η τοποθεσία των ανασκαφών ονομάζεται Κιόνια = Κίονες, κολόνες. Εκεί βρέθηκε ο ναός του Ποσειδώνα και ένα μεγάλο περιστύλιο με πολλές κολόνες. Η επωνυμία φύλαξε το κυρίαρχο στοιχείο της περιοχής, κι αυτό συμβαίνει σε πολλά μέρη της Ελλάδας.

Ας σταθούμε και στο μεράκι των Τηνιακών, τη θαυμαστή τέχνη τους. «Οι περιστεριώνες της Τήνου» είναι από τα βασικά κοσμήματα του νησιού. Αρχιτεκτονικά επιτεύγματα, που ξεπερνούν το ένα το άλλο σ' ομορφιά κι εφευρετικότητα - εμπεριστατωμένη μελέτη από τις καθηγήτριες και συγγραφείς Δ. Βαλλιάνου και Δ. Βώκου.

«Η κατασκευή τους είναι αναπόσπαστα δεμένη με την εκτροφή περιστεριών, που ερχόταν να καλύψει ανάγκες επιβίωσης (τροφή, λίπασμα). Αυτή η δραστηριότητα απόλυτα ενσωματωμένη στο περιβάλλον της, ώστε να ακμάσει και να παραμείνει ζωντανή ακόμη και στις μέρες μας, έδωσε την αφορμή στην καλλιτεχνική έκφραση και στην εξέλιξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας».

Τι κινεί όμως το ζωντανό δημιουργό σε τόσο υψηλές εμπνεύσεις; Απαντήσεις δίνει στο «Φυσικό περιβάλλον και η Ιστορία της Τήνου» ο Τηνιακός καθηγητής Γεωλόγος Γεώργιος Κ. Στουρνάρας: «Οι κάτοικοι της Τήνου χαρακτηρίστηκαν από μια κοινή μοίρα από την αρχαία εποχή... Κάθε κυκλαδίτικο νησί διαμόρφωσε το δικό του χαρακτήρα αναλόγως με το φυσικό του περιβάλλον, τις δυνατές χρήσεις γης και τους διατιθέμενους φυσικούς πόρους. Στους... σμυριγδορύχους της Νάξου... τους κανατάδες της Σίφνου, η Τήνος παρουσιάζει τη μαρμαρική τέχνη (γλυπτική και μαρμαροτεχνία) και την τέχνη του λιθοξόου...». (Εκδόσεις ΕΡΙΝΝΗ, Στρατής Γ. Φιλιππότης).


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- Οι εκδόσεις «Παπαδήμα» πλουτίζουν διαρκώς την ελληνική βιβλιογραφία με επιστημονικά έργα διεθνούς κύρους. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν: το φημισμένο έργο του Αγγλου καθηγητή Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Γλώσσας και Λογοτεχνίας και διευθυντή της Γενναδείου Βιβλιοθήκης Αθηνών (μέχρι το 1992) Ντόναλντ Μ. Νίκολ «Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου (1261 - 1453)», σε μετάφραση Στάθη Κομνηνού και με 15 εικόνες εκτός κειμένου, ένα χάρτη και ένα διάγραμμα. Τη μελέτη των βυζαντινολόγων Ν. Μπέινς - Χ. Μος «Βυζάντιο (Εισαγωγή στο Βυζαντινό Πολιτισμό)» σε μετάφραση Δημητρίου Σακκά και 48 εικόνες εκτός κειμένου και πλούσια ξένη και ελληνική βιβλιογραφία. Την ιστορική μελέτη της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ελένης Ε. Κούκου «Ιστορία των Επτανήσων - Από το 1797 μέχρι την Αγγλοκρατία (Πρώτες διπλωματικές ενέργειες του Ιωάννου Καποδίστρια)».

- Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης σε συνεργασία με την «Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων» κυκλοφόρησαν τη μακρόχρονη έρευνα και μελέτη του Ρόμπετ Μπρίχαρστ (ένας από τους καλύτερους τυπογραφικούς επιμελητές βιβλίων στον Καναδά και γνωστός ποιητής στη χώρα του), με τίτλο «Στοιχεία της τυπογραφικής Τέχνης», το οποίο μάς «ταξιδεύει» στο μαγικό κόσμο των Γραμμάτων σε διάφορες γλώσσες (Μετάφραση Γιώργος Δ. Μαθιόπουλος).

- Το «Προσκήνιο» κυκλοφόρησε την ενδιαφέρουσα ιστορική έρευνα - μελέτη του δημοσιογράφου Γιώργου Ν. Καραγιάννη «Η Εκκλησία από την κατοχή στον Εμφύλιο» (Η έκδοση είναι πλούσια εικονογραφημένη με φωτογραφικά ντοκουμέντα).

- Οι εκδόσεις «Φιλιππότη» και η υική του «ΕΡΙΝΝΗ» κυκλοφόρησαν: Το βιβλίο - λεύκωμα (έργων τέχνης και φωτογραφιών) της Κούλας Ξηραδάκη και Δώρας Φακιολά - Καλότυχου «Γυναίκα για πάντα». Τη μελέτη του Ε.Ν. Μόσχου «Αποδημίες και σκιαγραφήσεις» (αφορά σε 150 Ελληνες των Γραμμάτων των Τεχνών και της Επιστήμης, που έχουν πλέον «αποδημήσει»). Τη μελέτη της Μαρίας Μιχαήλ - Δέδε «Διαβάζοντας Παπαδιαμάντη», με την ευκαιρία των 90 χρόνων από το θάνατό του. Το βιβλίο της Αιγυπτιώτισσας ποιήτρια Ολυμπίας Καράγιωργα «Αίγυπτος πατρίδα της καρδιάς μου (μια επιστροφή)». Σε συνεργασία με την «Εταιρία Αρχιπέλαγος» και το «Κέντρο Μελέτης και Ερευνας του Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικό Μουσείο», οι εκδόσεις «ΕΡΙΝΝΗ» κυκλοφόρησαν το συλλογικό βιβλίο «Το Αιγαίο στο θέατρο (Μορφές - Ιδέες - Εποχές)». Γράφουν οι: Ν. Σηφουνάκης, Ι. Κόζαρ, Β. Πούχνερ, Κ. Γεωργουσόπουλος, Πλ. Μαυρομούστακος, Σ.Λ. Μίρον, Κ. Ασημακόπουλος, Κ. Μητσάκης. Επίσης κυκλοφόρησε το βιβλίο του Γ. Στρατήγη «Τραγούδια του νησιού Τήνος».

- Το «Κέντρο Μελέτης Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης» κυκλοφόρησε ένα σημαντικό, ιστορικής σημασίας λεύκωμα, το οποίο αποτελεί επιπλέον μια απόδειξη των αγώνων που χρειάστηκαν για να αναγνωριστεί και τιμηθεί η ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση και αμέτρητοι ήρωές της. Τίτλος του λευκώματος «Η Εθνική Αντίσταση μέσα από τα Ηρώα και τα μνημεία» (εικονίζονται όλα τα ηρώα και μνημεία που στήθηκαν ανά την επικράτεια μέχρι πρόσφατα).

- Από τον «Γκούτεμπεργκ» κυκλοφόρησαν σε δίγλωσση έκδοση τα ποιητικά άπαντα του Περουβιανού Σέζαρ Βαλιέχο (1892 - 1938), με εισαγωγή - μετάφραση - σχόλια του Ρήγα Καππάτου. Πρόκειται για τα άπαντα του κορυφαίου Περουβιανού ποιητή μέλος του ΚΚ Ισπανίας, που πέθανε στο Παρίσι.

- Οι εκδόσεις «Παπαζήση» κυκλοφόρησαν την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έρευνα - μελέτη της καθηγήτριας στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών και δραστήριου μέλους της «Ταινιοθήκης της Ελλάδας» Μαρίας Κομνηνού «Από την αγορά στο θέαμα (Μελέτη για τη συγκρότηση της δημόσιας σφαίρας και του κινηματογράφου στη σύγχρονη Ελλάδα, 1950 - 2000)».

- Το «Vuiversity Studios Press» κυκλοφόρησε: Στη σειρά «Ιστορικο-Πολιτικά Ντοκουμέντα», το βιβλίο «Αντιβενιζελικοί Λίβελοι», σε εισαγωγή - επιμέλεια Γιώργου Αναστασιάδη (περιλαμβάνονται έντεκα αντιβενιζελικά φυλλάδια, που αποτελούν χρήσιμο ιστορικό υλικό για την πολιτική διαπάλη της εποχής του Ελ. Βενιζέλου). Το βιβλίο της Τίνας Κροντήρη «Μακμπέθ» (κριτικές προσεγγίσεις)» (αφορά στον σαιξπηρικό «Μάκβεθ»). Την ενδιαφέρουσα μελέτη της Ιταλίδας εκπαιδευτικού και ψυχολόγου Αλμπα Μάρκολι «Ο θυμός των παιδιών (Παραμύθια για την κατανόηση της παιδικής συμπεριφοράς)» (μετάφραση - επιμέλεια Μέλης Μελετιάδης). Τη μελέτη της Ιταλίδας καθηγήτριας Νευροψυχιατρικής Ρομάνα Νέγκρι «Το νεογνό στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ένα κεντροψυχαναλυτικό μοντέλο πρόληψης)» (μετάφραση - επιμέλεια Βασιλική Παπαδοπούλου). Τη μελέτη της Αγγλίδας καθηγήτριας ψυχιατρικής Ντιαν Γούελερ «Ομαδική διαντιδραστική Art Therapy (H χρησιμότητά της στην εκπαίδευση και στη θεραπεία)» (μετάφραση Βάγια Ελευθερίου, επιστημονική επιμέλεια Παύλος Βασιλειάδης). Τη μελέτη της ψυχιάτρου Βάγιας Α. Παπαγεωργίου «Παιδιά και έφηβοι (προβλήματα ψυχικής υγείας)». Τη μελέτη του ψυχοθεραπευτή Γρηγόρη Σίμον «Φόβος της παιδικής ηλικίας (εξελικτική και διαπολιτισμική προσέγγιση)». Τη μελέτη του Γιάννη Δ. Παπαμιχαήλ «Εξατομίκευση και παγκοσμιοποίηση (Ιστορικές και ψυχοκοινωνικές διαδικασίες διαμόρφωσης των συλλογικών αντιλήψεων περί ατόμου, κοινωνίας και πολιτισμού)» (τόμος πρώτος). Το βιβλίο του Αθανασίου Σμοκοβίτη «Τα "σκονάκια" του μυαλού (Μια αναφορά στο δάσκαλο και ένα σχόλιο για τον επαγγελματία εκπαιδευτικό)». Την έρευνα - μελέτη του Ιωάννη Αρβανιτογιάννη «Ασφάλεια τροφίμων (εφαρμογή της ανάλυσης επικινδυνότητας και κρίσιμων σημείων ελέγχου - HACCP - στις βιομηχανίες τροφίμων και ποτών)».



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ