Παράλληλα με τις στρατιωτικές συγκρούσεις συνεχίζονται οι συναντήσεις και τα παζάρια των αντιμαχόμενων πλευρών στη Λιβύη και δυνάμεων που επιχειρούν να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους στην περιοχή, σε μια περίοδο που η χώρα γίνεται το επίκεντρο της ευρύτερης ιμπεριαλιστικής μοιρασιάς στην περιοχή. Ενα 24ωρο από την επίσκεψη του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια στο Τομπρούκ της Ανατ. Λιβύης, όπου έχει την έδρα του το εκλεγμένο Κοινοβούλιο, ο πρόεδρος του τελευταίου, Αγκίλα Σάλεχ, μετέβη στη Μόσχα, μαζί με τον ΥΠΕΞ της κυβέρνησης του Τομπρούκ, Αμπντούλ Χάντι αλ Γουέιτ, και συναντήθηκαν με την πρόεδρο της Ανω Βουλής, Βαλεντίνα Ματβιγιέκο, και βουλευτές, συζητώντας την κατάσταση στην Λιβύη με επίκεντρο τις προσπάθειες για ενδο-λιβυκό διάλογο και εκεχειρία, ενώ σήμερα θα γίνουν συναντήσεις και στο ρωσικό ΥΠΕΞ.

Ενδιαφέρον αλλά όχι έκπληξη προκάλεσαν και οι χτεσινές δηλώσεις του πρώην ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ στη Λιβύη, Γκασάν Σαλαμέ, για την υποκρισία πολλών χωρών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τονίζοντας πως στήριζαν τον Λίβυο στρατηγό Χαλίφα Χάφταρ πέρσι την άνοιξη, όταν ξεκίνησε την επίθεση για κατάληψη της Τρίπολης από τις δυνάμεις του αντιπάλου του πρωθυπουργού Φαγιέζ Σάρατζ. Επίσης, ο πρόεδρος του αραβικού Κοινοβουλίου Μισχάαλ μπιν Φαχμ αλ Σαλάμι, απευθυνόμενος στις χώρες - μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, πρότεινε «ενιαία στάση» έναντι των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Τουρκίας στην περιοχή και ιδιαίτερα «σε Λιβύη, Συρία και Ιράκ». Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρει πως το αραβικό Κοινοβούλιο εργάζεται προς την «κατεύθυνση ενίσχυσης της αραβικής ολοκλήρωσης» έναντι των «φιλοδοξιών της Τουρκίας» σε βάρος αραβικών χωρών. Καλεί επίσης την Αγκυρα να τηρήσει τις αρχές των σχέσεων καλής γειτονίας.

Νωρίτερα, στην αεροπορική βάση αλ Ουατίγια της Δυτικής Λιβύης σημειώθηκαν εκρήξεις, έπειτα από πτήσεις αεροσκαφών άγνωστης προέλευσης. Η βάση ελέγχεται εδώ και λίγους μήνες από τους Τούρκους στρατιωτικούς συμβούλους και τις ένοπλες δυνάμεις της κυβέρνησης Σάρατζ.

Σε μια παράλληλή εξέλιξη, σε σύνοδο ηγετών των πέντε χωρών της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής της περιοχής Σαχέλ (γνωστή ως Ομάδα των πέντε χωρών του Σαχέλ, G5 Sahel), παρέστη το απόγευμα της Τετάρτης και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που προειδοποίησε για την «επιδείνωση της κατάστασης στη Λιβύη και τον κίνδυνο ευρύτερης αποσταθεροποίησης».

Θετικός εμφανίστηκε χτες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας στο ενδεχόμενο μιας συνάντησης Μητσοτάκη - Ερντογάν, με την προϋπόθεση να υπάρξει «άμεση και αποτελεσματική αποκλιμάκωση των τουρκικών ενεργειών που συνιστούν παραβατικότητα και προκλητικότητα στην περιοχή». Εξέφρασε, δε, την ευχή το τηλεφώνημα μεταξύ των δυο ηγετών την προηγούμενη Παρασκευή «να είναι αφετηρία και να το δούμε αυτό στην πράξη», στην «αγωνία» τους να «τρέξουν» διευθετήσεις σε επικίνδυνη για το λαό ευρωατλαντική κατεύθυνση.

Επίσης, επανέλαβε ότι η κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει «το παράνομο, άκυρο μνημόνιο» Σάρατζ - Ερντογάν και ότι επιμένει για μια «πολιτική λύση» στη Λιβύη, ώστε κατόπιν, όπως είπε, να επιδιώξει «μια ευτυχή κατάληξη» στην οριοθέτηση ΑΟΖ με την Τρίπολη. «Το πρώτο βήμα έγινε με την Ιταλία», σημείωσε, με ό,τι αυτό σηματοδοτεί και για το ιμπεριαλιστικό παζάρι για την επήρεια των νησιών στα ανατολικά, ώστε να κλείσουν οι αμερικανοΝΑΤΟικές «διευθετήσεις».

Αλλωστε, καθώς όλα αυτά «τρέχουν» σε αμερικανοΝΑΤΟικές ράγες, την Τετάρτη ο Α/ΓΕΕΘΑ στρατηγός Κ. Φλώρος, απευθύνοντας χαιρετισμό σε τηλεδιάσκεψη του περιλάλητου American Hellenic Institute Foundation (AHIF), αφού τόνισε τη «στρατηγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου τόσο για τους διεθνείς δρώντες (ΗΠΑ, Ρωσία, ΝΑΤΟ, Ευρωπαϊκή Ενωση) όσο και για την Ελλάδα», υπογράμμισε «τη συνεχή παρουσία και υποστήριξη της Ελλάδος στα διμερή - τριμερή - πολυμερή σχήματα συνεργασίας με χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής (όπως Αίγυπτο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιορδανία, Ισραήλ, Κύπρο)». Επεσήμανε ακόμα «τη σημασία του ελληνοαμερικανικού Στρατηγικού Διαλόγου, ως προς την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών, στο πλαίσιο της υπογραφής και επικαιροποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας», δίνοντας τον τόνο για ό,τι ακολουθήσει.

Στο μεταξύ, τον Κύπριο ομόλογό του, Ν. Χριστοδουλίδη, υποδέχεται σήμερα στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, για να συζητήσουν για τις εξελίξεις στην περιοχή ενόψει και του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις 13/7.

• Η τουρκική αστική τάξη, πάντως, συνέχισε και χτες τις προκλήσεις της, καθώς 3 κατασκοπευτικά αεροσκάφη της, CN-235, προχώρησαν συνολικά σε 35 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο.

Συνεδρίασε χτες το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας, για να αποφασίσει αν τελικά θα επιτρέψει τη μετατροπή ή όχι της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αλλάζοντας το καθεστώς που διέπει το κτίσμα από το 1934, όταν έγινε μουσείο και κηρύχθηκε μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η απόφαση θα ανακοινωθεί σε δύο βδομάδες. Σύμφωνα με τουρκικά και άλλα ΜΜΕ, ο εισαγγελέας υποστήριξε ότι η απόφαση του '34 ήταν σύμφωνη με το νόμο, προσθέτοντας ωστόσο ότι το υπουργικό συμβούλιο και ο Πρόεδρος της χώρας έχουν τη δικαιοδοσία να αλλάξουν το καθεστώς.

Στο μεταξύ, ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Χαμί Ακσόι αντέδρασε στην προχτεσινή παρέμβαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για την οποία εξέφρασε «έκπληξη». «Η κυβέρνησή μας έκανε βήματα που έχουν χαρακτήρα σιωπηλής επανάστασης στην κατεύθυνση της προστασίας της ελευθερίας θρησκείας και πίστης», είπε μεταξύ άλλων ο Ακσόι, ενώ ταυτόχρονα επανέλαβε ότι «η Αγία Σοφία, όπως και όλα τα πολιτιστικά αγαθά μας που βρίσκονται πάνω στα εδάφη μας, είναι στην κυριότητα της Τουρκίας», καταλήγοντας: «Κάθε αρμοδιότητα χρήσης της Αγίας Σοφίας είναι ένα θέμα που αφορά τις εσωτερικές μας υποθέσεις στο πλαίσιο των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας. Φυσικά όλοι είναι ελεύθεροι να εκφράζουν τη γνώμη τους. Ωστόσο, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μιλάει για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα με το ύφος "προειδοποιούμε, υπαγορεύουμε"».

Την τοποθέτηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επικαλέστηκε στο μεταξύ χτες και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας, ερωτώμενος σχετικά, λέγοντας πως «είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι πάρα πολλές χώρες το τελευταίο διάστημα, με αποκορύφωμα τη χτεσινή τοποθέτηση του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αναδεικνύουν το σημείο αυτό και καλούν την Τουρκία να μην προχωρήσει σε ένα βήμα το οποίο θα δημιουργήσει ένα τεράστιο ψυχικό χάσμα ανάμεσα στους Χριστιανούς ανά τον κόσμο και στην Τουρκία» και ότι η κυβέρνηση πιστεύει ότι «αυτό θα το λάβει σοβαρά υπόψη και η τουρκική ηγεσία και περιμένουμε τις ενέργειές της».

Παρέμβαση έκανε και το ΥΠΕΞ της Γαλλίας, που μίλησε για ένα «σύμβολο ανεξιθρησκίας και πολυπολιτισμικότητας» και ένα χώρο που «πρέπει να παραμείνει ανοιχτός για όλους», εκφράζοντας έμμεσα την αντίθεσή του στην Τουρκία.