Ειδική αναφορά στην Κύπρο έκανε χτες κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ρομάνο Πρόντι.

Ο Ρ. Πρόντι δήλωσε ότι ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος Γκ. Φερχόιγκεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην Ελβετία ως εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Τον έχουμε εξουσιοδοτήσει - είπε - να παρέχει όσο δυνατόν μεγαλύτερη στήριξη στο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, ώστε να γίνουν αποδεκτές οι προτάσεις του».

«Για πρώτη φορά, πρόσθεσε ο Ρ. Πρόντι, δίνεται πραγματικά η δυνατότητα για να επιτευχθεί μία λύση και να δοθεί ένα αποτέλεσμα χωρίς να έχουμε υπερβολές στο κοινοτικό δίκαιο».

Ο Ευρωπαίος πρόεδρος έκανε έκκληση και στα δύο μέρη να μη χάσουν την ιστορική ευκαιρία που τους δίνεται. Κατέληξε λέγοντας ότι πρόκειται για μία ευκαιρία για την οποία «οι επόμενες γενεές θα μας ζητήσουν ν' απολογηθούμε».

Απαντώντας σε ερωτήματα δημοσιογράφων, ο Ρ. Πρόντι διευκρίνισε στη συνέχεια, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ιδιαίτερα ασχοληθεί με τις τεχνικές πλευρές του θέματος. «Δεν υπήρξε μόνο μεσολαβητής, είπε, θέλουμε να βοηθήσουμε όσο το δυνατόν, γι' αυτό και ο κ. Φερχόιγκεν είναι στην πλήρη διάθεση του ΓΓ του ΟΗΕ Κ. Ανάν στην Ελβετία. Απώτερος στόχος είναι να βρεθεί μία λύση με την οποία να εξασφαλίζεται το κοινοτικό κεκτημένο και να μην υπάρξουν παραβιάσεις.

Βρισκόμαστε σε επαφή με τις νομικές υπηρεσίες - εξήγησε - ώστε να βρεθούν παραλλαγές και λύσεις χωρίς να υπάρξει ανάγκη επικύρωσης της συμφωνίας που μπορεί να επιτευχθεί από τα Κοινοβούλια των κρατών - μελών».

Υπογράμμισε στη συνέχεια ότι κατά την άποψή του το «σχέδιο Ανάν» διασφαλίζει τα δικαιώματα και των δύο κοινοτήτων, ότι είναι ευνοϊκό και για τις δύο και γι' αυτό είναι περίπλοκο με τεχνικές λεπτομέρειες που αφορούν τη ζωή των κατοίκων και στις δύο κοινότητες. Τόνισε, παρ' όλα αυτά, ότι εκείνο που τον ανησυχεί είναι τα περιορισμένα χρονικά περιθώρια πριν από την ένταξη, πράγμα που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Αναγνώρισε, επίσης, ότι υπάρχουν πολύ σημαντικές δυσκολίες, γιατί ορισμένα θέματα, όπως η ιδιοκτησία, είναι ιδιαίτερα περίπλοκα και με έντονη συναισθηματική φόρτιση. Ολα αυτά αποτελούν τμήμα του «σχεδίου Ανάν» - είπε ο Ρ. Πρόντι - και στόχος της Επιτροπής είναι να διευκολύνει τις διαδικασίες.

Σε ερώτημα δημοσιογράφου για το πώς θ' αντιδράσει η Επιτροπή στην περίπτωση που η τελική συμφωνία έχει αποκλίσεις από το κοινοτικό κεκτημένο και εάν θα την κάνει αποδεκτή ή όχι, ο Ρ. Πρόντι απάντησε: «Θ' αποδεχτούμε την τελική απόφαση με τον ίδιο τρόπο που έχουμε λειτουργήσει και στο παρελθόν για άλλες χώρες. Είναι παράδοση στην Ενωση ν' αναγνωρίζουμε ορισμένες εξαιρέσεις όχι μόνιμες, για ένα χρονικό διάστημα. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις για τις οποίες έχουμε αποδεχτεί εξαιρέσεις με μόνιμο χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα στη Μάλτα (π.χ. εξαίρεση στις οδηγίες για το κυνήγι των αποδημητικών πουλιών)».

«Σχετικά με την Κύπρο επομένως - πρόσθεσε ο κ. Πρόντι - δε μιλάμε για καινοτομία, αλλά για ευαισθησία απέναντι σε δύο κοινότητες με συχνά αντικρουόμενα συμφέροντα που προσπαθούμε να συγκεράσουμε. Δε θέλουμε να δώσουμε εγγυήσεις ότι δε θα υπάρξουν παραβιάσεις, θέλουμε να βοηθήσουμε στην οργάνωση των διαπραγματεύσεων ώστε να παραμείνουν στα πλαίσια της κοινοτικής νομοθεσίας με την κλασική έννοια του όρου».

Σε άλλο ερώτημα για το τι έχουν να κερδίσουν οι Ελληνοκύπριοι, κάνοντας υποχωρήσεις στο «σχέδιο Ανάν», αφού έως τα τώρα είναι ικανοποιημένοι με τη διαδικασία της δικής τους ένταξης στην ΕΕ, ο Ρ. Πρόντι απάντησε: «Το θέμα δεν είναι να κερδίσει κάτι ο ένας από τον άλλον, γιατί στην ουσία όλοι θα κερδίσουν. Οταν έπεσαν τα σύνορα στην πράσινη γραμμή, όλοι ήταν χαρούμενοι. Βέβαια, υπάρχουν θέματα που πληγώνουν και τις δύο κοινότητες, που μπορεί να τις κάνει να παραμερίσουν το μεγάλο πλεονέκτημα που θα φέρει μία συμφωνία. Στόχος μας είναι να βρεθούν αποφάσεις οι οποίες να μη ζημιώνουν τη μία από τις κοινότητες», κατέληξε ο Ρ. Πρόντι.

Ο υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, η οποία για δυο ολόκληρα χρόνια διαχειριζόταν συναινετικά τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό βάσει του «σχεδίου Ανάν», χτες με δηλώσεις του άλλαξε προσωπείο και επιχείρησε να εμφανιστεί ...σκληρός διαπραγματευτής.

Στενοί συνεργάτες του Γ. Παπανδρέου δήλωναν χτες ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ συνομίλησε τηλεφωνικά προχτές το βράδυ με τον Αλβαρο ντε Σότο «σε συγκρουσιακό κλίμα». Οι ίδιοι κύκλοι υποστήριξαν ότι ο Γ. Παπανδρέου ανέφερε στον ειδικό απεσταλμένο του ΓΓ του ΟΗΕ πως αν «δεν αλλάξει το σχέδιο είναι αδύνατον να υπάρξει θετική απάντηση» και δήλωσε ότι «θίγεται το κύρος και η αξιοπιστία του ΟΗΕ». Βέβαια, ο Γ. Παπανδρέου όλο το προηγούμενο διάστημα, ως υπουργός Εξωτερικών, αλλά και στην προεκλογική περίοδο, έκανε λόγο «για ιστορική ευκαιρία επίλυσης του Κυπριακού»...

Οι δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου, βέβαια, αμέσως μετά το Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ, σχετικά με τις διαπραγματεύσεις καλούσαν σε «αξιολόγηση» των συζητήσεων. Χαρακτηριστικά ανέφερε: «Εύχομαι η κινητικότητα να συνεχιστεί, ώστε, έστω και την τελευταία στιγμή, να υπάρξουν οι απαραίτητες βελτιώσεις».

Παράλληλα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, θέλοντας να ασκήσει και τα αντιπολιτευτικά του ...καθήκοντα και να προχωρήσει σε κριτική σε βάρος της ΝΔ, έκανε λόγο για «αμηχανία και ουδετερότητα από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης». Μια κυβέρνηση που ακολουθεί ακριβώς την ίδια πολιτική τακτική μ' αυτή των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και διαπραγματεύεται ένα απαράδεκτο σχέδιο δήθεν επίλυσης του Κυπριακού, για τον Γ. Παπανδρέου απλά διακατέχεται από ...αμηχανία και ουδετερότητα.

Ακόμα και αυτή τη στιγμή, από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Γ. Παπανδρέου απέφυγε κάθε είδους «αυτοκριτική» για την πολιτική του ΠΑΣΟΚ, σε σχέση με τις εξελίξεις στο «σχέδιο Ανάν», αναγνωρίζοντας ουσιαστικά ότι συνεχίζει να στηρίζει και να συναινεί με την πολιτική αντίληψη ότι πρέπει να υπάρξει «κλείσιμο» του Κυπριακού με οποιονδήποτε τρόπο.

Σε αντίθεση με τον Τ. Ερντογάν, ο οποίος μίλησε επί μακρόν για τα «κέρδη» που πρόσφερε στην τουρκική πλευρά το «σχέδιο Ανάν» και τάχθηκε με σαφήνεια υπέρ της υπερψήφισής του, ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής στη δήλωσή του ήταν λακωνικός και αποτύπωσε τη δυσφορία της ελληνικής πλευράς.

«Οπως γνωρίζετε, στις 13 Φεβρουαρίου στη Ν. Υόρκη συμφωνήθηκε μια συγκεκριμένη και δεσμευτική για όλους διαδικασία.

Η κυβέρνηση τήρησε τις υποχρεώσεις που ανέλαβε η χώρα. Επιδίωξή μας ήταν να συμβάλουμε στην επίτευξη λύσης του κυπριακού προβλήματος. Για το σκοπό αυτό άλλωστε ανταποκρίθηκα άμεσα στην προσωπική πρόσκληση που μου απηύθυνε ο ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν.

Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών, είχαμε στενή συνεργασία με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Τάσο Παπαδόπουλο, και τα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπείας.

Η προσπάθειά μας επικεντρώθηκε στην κατά το δυνατό βελτίωση του σχεδίου Ανάν και κυρίως στο σεβασμό των θεμελιωδών αρχών της ΕΕ. Δυστυχώς, δεν κατέστη δυνατόν να επιτευχθεί μια συμφωνημένη λύση. Στον κυπριακό λαό και την πολιτική του ηγεσία ανήκει η τελική κρίση και απόφαση. Είμαι πεπεισμένος ότι η απόφαση αυτή θα ληφθεί με σύνεση, υπευθυνότητα και διορατικότητα. Στη διάρκεια αυτών των ημερών είχα την ευκαιρία να συναντηθώ επανειλημμένως με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας. Στις συνομιλίες αυτές επιβεβαιώθηκε η ειλικρινής διάθεσή μας να βελτιώσουμε και να ενισχύσουμε τις διμερείς μας σχέσεις».

Σε ερώτηση για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, κατά τη διάρκεια της χτεσινής απεργιακής συγκέντρωσης στο Πεδίο του Αρεως, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, σημείωσε: «Ολα τα σχέδια Ανάν κινούνται πάνω στην αρνητική φιλοσοφία του πρώτου και του βασικού. Εμείς έχουμε υπογραμμίσει ότι η ευχή μας είναι μία: Να διαψευστούμε για την αρνητική εξέλιξη του Κυπριακού».

«Εάν οι Ελληνοκύπριοι δε δεχτούν το σχέδιο Ανάν, τότε το νότιο τμήμα της νήσου θα ενωθεί με την ΕΕ, θα είναι όμως μία κακή αρχή. Εάν επιμείνουν στη στάση αυτή, θα κάνουν μία κακή αρχή, η οποία θα προδικάσει αρνητικά το μέλλον της ένταξής τους. Είναι προς όφελός τους, να δεχτούν την προτεινόμενη λύση, έστω και εάν δεν είναι εκατό τοις εκατό προς όφελός τους», δήλωσε χτες το απόγευμα σε συνέντευξη Τύπου ο Ολλανδός ευρωβουλευτής A. Οσλάντερ, που είναι και ο εισηγητής της έκθεσης για την πρόοδο που έχει σημειώσει η Τουρκία και η οποία (έκθεση) θα συζητηθεί σήμερα ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

«Γνωρίζω με βεβαιότητα ότι οι Τουρκοκύπριοι στο σύνολό τους θέλουν να βγουν από το σημερινό αδιέξοδο, και ποτέ δε θα πουν όχι στο σχέδιο Ανάν». Πρόσθεσε όμως ότι η κατάσταση είναι μάλλον περίεργη, γιατί ο κ. Ερντογάν θα υποβάλει το σχέδιο στο Συμβούλιο Ασφαλείας για να εξασφαλίσει την υποστήριξη του στρατού.

Να δείξουν ευελιξία και να μην αφήσουν την ιστορική ευκαιρία να χαθεί ζήτησε χτες ο Κόλιν Πάουελ από τους ηγέτες των δύο πλευρών στη Λουκέρνη, κλιμακώνοντας τις πιέσεις κυρίως προς την κυπριακή κυβέρνηση για αποδοχή του σχεδίου Ανάν.

«Αυτό που είπα σε όλα τα μέρη είναι ότι τώρα έχουμε μπροστά μας μια ιστορική ευκαιρία. Δεν πρέπει να χαθεί. Είναι η στιγμή για τους ηγέτες να δείξουν ευελιξία, να δείξουν ότι θέλουν να συμβιβαστούν για το μεγαλύτερο καλό του κυπριακού λαού», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών στους δημοσιογράφους στο περιθώριο της διάσκεψης του Βερολίνου για το Αφγανιστάν.

Ανέφερε ότι είχε τηλεφωνικές συνομιλίες τις δύο τελευταίες μέρες με τα ενδιαφερόμενα μέρη, για να διευκρινίσει τις αμερικανικές θέσεις για το ξεπέρασμα του αδιεξόδου. Ο Κ. Πάουελ είπε ότι στις συνομιλίες του με το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Κόφι Αναν, και τους υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας και Τουρκίας χτες «επιχείρησε να προωθήσει θέσεις για τα διάφορα εξέχοντα θέματα, θέσεις που ενδεχομένως θα βοηθήσουν στην επίλυση των θεμάτων αυτών». «Προχωράμε πραγματικά λεπτό προς λεπτό, ώρα με την ώρα», κατέληξε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών.