Μετά τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Μ. Πενς, που τηλεφώνησε στον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα το προηγούμενο Σάββατο «για να εκφράσει την εκτίμησή του για τον ηγετικό ρόλο που έχει διαδραματίσει, μαζί με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, στις προσπάθειες επίλυσης της μακρόχρονης διένεξης του ονοματολογικού», αλλά και θυμίζοντάς του ότι «οι δύο πλευρές έχουν μια ιστορική ευκαιρία να επιλύσουν αυτό το ζήτημα» και ότι «ο χρόνος πρέπει να ληφθεί υπόψη», ακολούθησε την Τρίτη τηλεφώνημα της Γερμανίδας καγκελάριου Α. Μέρκελ με τον Αλ. Τσίπρα και τον Σκοπιανό ομόλογό του Ζ. Ζάεφ, τους οποίους είχε συναντήσει και λίγες μέρες νωρίτερα, στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου Κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων στη Σόφια. Ολα σε κλιμάκωση της πίεσης και από πλευράς ΕΕ για επίτευξη συμφωνίας.

Αλλά και στα Σκόπια, μεσοβδόμαδα, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα τηλεμαχία μεταξύ του πρωθυπουργού Ζάεφ και του προέδρου του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO - DPMNE, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, το θέμα τέθηκε ξανά ανοιχτά στο πλαίσιο όπου ανήκει, αυτό των ΝΑΤΟ - ΕΕ. Χαρακτηριστικά, ο Ζάεφ ανέφερε ότι η ΠΓΔΜ δεν έχει άλλη εναλλακτική λύση πέρα από την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. «Είναι εύκολο να είναι κανείς "κατά", αλλά θα πρέπει να πει τι θα συμβεί αν το πρόβλημα δεν λυθεί», σημείωσε, παραπέμποντας ξανά στα «οφέλη» που θα έχει η ΠΓΔΜ από την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Την ίδια ώρα σημείωνε ότι «δεν είχαμε καλύτερη ευκαιρία τα τελευταία 25 χρόνια, ούτε θα έχουμε καλύτερη ευκαιρία την επόμενη περίοδο. Αν χάσουμε την ευκαιρία, τα επόμενα 10 χρόνια θα είναι πιο δύσκολη η διαπραγμάτευση και θα έχει ακόμα μικρότερες πιθανότητες λύσης».

Την ίδια ώρα, μια σειρά από πηγές σημείωναν ότι ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζ. Πάιατ, και η Μίρα Ρικαρντέλ, αναπληρώτρια σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας και πρώην σύμβουλος Αμυνας στην καμπάνια του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία υπηρέτησε στο Πεντάγωνο και επί Προεδρίας Μπους, όχι απλά έχουν ...εντρυφήσει στο ονοματολογικό, αλλά έχουν καταλήξει και στο σενάριο ότι το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ιλιντεν» θα μπορούσε να είναι μια αποδεκτή λύση για τις δύο πλευρές. Θυμίζουμε πως το όνομα δημοσιοποιήθηκε, την προηγούμενη βδομάδα, από τη σκοπιανή ηγεσία, μετά τη συνάντηση Τσίπρα - Ζάεφ στη Σόφια, με τον δεύτερο να επιμένει ότι είναι αποδεκτή για την ΠΓΔΜ λύση.

Ο ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιάς, βέβαια, από τις ΗΠΑ όπου βρισκόταν επέμενε να δηλώνει για το παζάρι στο Σκοπιανό ότι «κανένας δεν μας προτρέπει για τίποτα, γιατί η Ελλάδα έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων σε αυτό το θέμα και όλοι παρακολουθούν με θετικό τρόπο πώς μια χώρα με ενεργητική εξωτερική πολιτική προωθεί τις λύσεις». Μια τοποθέτηση που εμμέσως επιβεβαιώνει ότι οι «ηγετικοί ρόλοι» που διεκδικεί η κυβέρνηση στα ευρωατλαντικά σχέδια στην περιοχή «κουμπώνουν» (και) με τους σχεδιασμούς και στόχους της εγχώριας αστικής τάξης για τη «γεωστρατηγική αναβάθμισή» της και για την ανάδειξη της χώρας σε «κόμβο» Ενέργειας - Μεταφορών.

Εξάλλου, περιγράφοντας τη «θέληση» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για διευθέτηση του ζητήματος ώστε να «ξεκλειδώσει» η ένταξη της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, καλούσε την άλλη πλευρά να επιδείξει «πραγματισμό» και «ρεαλισμό», καθότι «λύσεις είναι οι λύσεις συμβιβασμού. Ξέρω ότι πολλές δυνάμεις και στις δύο κοινωνίες θα προτιμούσαν λύσεις κατά το δοκούν, αλλά δεν υπάρχουν στις διεθνείς σχέσεις τέτοιου είδους λύσεις».

Μάλιστα η κυβέρνηση και οι «κύκλοι» της - σαν έτοιμοι από καιρό - έσπευσαν να πλειοδοτήσουν σε αναφορές για την εξέγερση του Ιλιντεν, με σκοπό να την αξιοποιήσουν σαν φερετζέ για τα ευρωΝΑΤΟικά σχέδια που προωθούν όσο και για το συμβιβασμό τους μέσα σε αυτό το πλαίσιο με αλυτρωτικές θέσεις της ΠΓΔΜ.

Βέβαια, ακόμα και μια ματιά στα ιστορικά γεγονότα βοηθάει να φανεί η λαθροχειρία που επιχειρείται.

Η ονομασία προκύπτει απ' την εξέγερση του Ιλιντεν που πραγματοποιήθηκε στην οθωμανική περιοχή της Μακεδονίας το 1903 και στην οποία πρωτοστάτησε το σλαβικό στοιχείο, κυρίως φτωχοί αγρότες και άλλα μικροαστικά στρώματα των πόλεων, αλλά συμμετείχαν και Ελληνες, Βλάχοι, ενώ έγινε προσπάθεια να τραβηχτούν και μουσουλμανικοί πληθυσμοί, Αλβανοί και Τούρκοι.

Οργανωτής ήταν η Εσωτερική Επαναστατική Μακεδονική Αδριανουπολίτικη Οργάνωση (ΕΕΜΑΟ), που είχε ιδρυθεί το 1893 στη Θεσσαλονίκη και είχε ως σκοπό την απελευθέρωση της Μακεδονίας και της περιοχής της Θράκης από τον οθωμανικό ζυγό και την αυτονομία της από όλα τα εθνικά κράτη της περιοχής, με δεδομένο τον πολυεθνικό χαρακτήρα αυτών των περιοχών.

Ο στόχος αυτός συνδεόταν με τον στόχο μιας Βαλκανικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας. Ο προσδιορισμός άλλωστε - Μακεδονικός και Αδριανουπολίτικος - δεν αναφερόταν σε κάποια συγκεκριμένη εθνότητα ή έθνος, αλλά είχε γεωγραφικό χαρακτήρα, προσδιόριζε την περιοχή και τον πληθυσμό που στις διακηρύξεις αναγνωριζόταν ότι αποτελείται από διάφορες εθνότητες: Βούλγαρους, Σέρβους, Αλβανούς, Βλάχους, Τούρκους, Εβραίους κ.λπ.

Ενα κομμάτι της, οι «φεντεραλιστές», συνέχισαν να παλεύουν για την ενιαία Μακεδονία και Θράκη στο πλαίσιο της Βαλκανικής Ομοσπονδίας, όμως κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων η πλειοψηφία των ηγετών τους υποστήριξε τη Βουλγαρία. Ενα άλλο μέρος, αργότερα, συνδέθηκε με το σοσιαλιστικό και το κομμουνιστικό κίνημα της Βουλγαρίας και της Γιουγκοσλαβίας.

Το άλλο κομμάτι, οι «σεντραλιστές», εξελίχθηκαν σε ακραίο εθνικιστικό κόμμα που δρούσε στη Βουλγαρία αλλά και στο πλαίσιο της σημερινής ΠΓΔΜ και προπαγάνδιζε θέσεις του βουλγαρικού αλυτρωτισμού. Αποτέλεσε βασικό στήριγμα της φασιστικής Βουλγαρίας τις δεκαετίες 1920 και 1930, με σημαντική αντικομμουνιστική δράση, δολοφονίες στελεχών του ΚΚ κ.λπ.

Αλλωστε, από την αρχή ίδρυσης της ΕΕΜΑΟ, σε αυτήν παρέμβαιναν διάφορα αστικά κράτη και ιδιαίτερα η Βουλγαρία, με στόχο να την αξιοποιήσουν στα δικά τους σχέδια.

Σήμερα το Ιλιντεν στην ΠΓΔΜ γιορτάζεται ως εθνική γιορτή, ως επέτειος «γένεσης του μακεδονικού έθνους». Δηλαδή, σήμερα η ΠΓΔΜ θεωρεί τον εαυτό της συνεχιστή των παραδόσεων του Ιλιντεν και ουσιαστικά εκφραστή του, προσαρμόζοντας το περιεχόμενο της τότε εξέγερσης στις σημερινές αλυτρωτικές βλέψεις της, όπως αυτές αναφέρονται στο Σύνταγμά της. Εκεί η έννοια «Μακεδόνας» ταυτίζεται με τον σλαβικής καταγωγής πληθυσμό και η αντίστοιχη γλώσσα χαρακτηρίζεται «Μακεδονική», ενώ το Σύνταγμά της αναφέρεται σε «πρόσωπα που ανήκουν στον μακεδονικό λαό σε γείτονες χώρες». Αρα το «μακεδονικός» ως έννοια δεν αφορά γεωγραφικό, αλλά εθνοτικό προσδιορισμό, κάτι που δεν υφίσταται. Εμφανίζεται, δηλαδή, το Ιλιντεν ως «προοδευτικό» καμουφλάζ του αλυτρωτισμού.

Πέρα και από αυτό, το βασικό που δεν μπορεί να διαφεύγει παρότι σταθερά η κυβέρνηση προσπαθεί να το βγάλει από το «πλάνο» - λες και πρόκειται για κάποιου είδους «φιλολογική» συζήτηση σε κενό αέρος - είναι ότι η «αποφασιστικότητα για λύση» για το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ αφορά τα σχέδια για την «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» της περιοχής, για να μπουν οι χώρες των Δ. Βαλκανίων σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.