ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Σινεμά με τη σέσουλα...

Πλούσια η βδομάδα σε πρεμιέρες, αφιερώματα και πανοράματα! Εν αρχή αναφέρουμε ότι η ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ διοργανώνει, από απόψε, τριήμερο κινηματογραφικό αφιέρωμα «στους αλύγιστους της ταξικής πάλης», στον κινηματογράφο «Αλκυονίς», με ώρα έναρξης 7 το βράδυ και με ελεύθερη είσοδο. Το αποψινό πρόγραμμα περιλαμβάνει παρουσίαση του βιβλίου της Κ. Καμαρινού «Τα πέτρινα πανεπιστήμια» και προβολές 2 ωριαίων ντοκιμαντέρ του Λεωνίδα Βαρδαρού, για τον Αϊ - Στράτη και τη Μακρόνησο, τόπους πολιτικής εξορίας και ιστορικής μνήμης.

Μιλήσαμε παραπάνω για πανοράματα. Αναφερόμαστε στο 28ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου της Αθήνας που διεξάγεται στις αίθουσες «Ααβόρα» και στην Ταινιοθήκη από τις 26/11 έως και τις 2/12, με πλούσιο πρόγραμμα, διαγωνιστικό και αφιερώματα και εισιτήριο 5 ευρώ/ προβολή.

Απόψε, επίσης, βγαίνει στις αίθουσες το δεύτερο - ατέλειωτο και ανιαρό - μέρος της επανάστασης, από την τετραλογία «Ηunger Games» της Σούζαν Κόλινς. «The Hunger Games: Επανάσταση - Μέρος ΙΙ» (2015) - (The Hunger Games: Mockingjay - Part 2), ο τίτλος της αμερικάνικης παραγωγής επιστημονικής φαντασίας, που κλίνει περισσότερο προς τη βία παρά την αφήγηση. Το εναρκτήριο λάκτισμα για την επανάσταση που τώρα συγκέντρωσε και τις 13 περιφέρειες της Πάνεμ, μιας μελλοντικής, δυστοπικής Αμερικής όπου κάποιοι λίγοι ζουν σε αμύθητο πλούτο, ενώ οι υπόλοιποι πολλοί, όλο και βυθίζονται σε εξαθλίωση. Με την Τζένιφερ Λόρενς να λάμπει στο ρόλο της επαναστάτριας Κάτνις...

Απόψε κάνει πρεμιέρα και η «Ασφαλτος» (2015) (Asphalte). Ετσι τιτλοφορείται το γαλλικό ευχάριστο και αισιόδοξο φιλμ του Σαμιουέλ Μπενσετρί, τρεις ιστορίες με θέμα το πώς μπορεί κανείς να «πέσει» και να ξανασηκωθεί. Για τον σκηνοθέτη «οι άνθρωποι στις φτωχογειτονιές είναι ειδικοί στο να πέφτουν και να ξανασηκώνονται». Εχοντας περάσει την παιδική του ηλικία σε φτωχογειτονιές ο Μπενσετρί ισχυρίζεται ότι ποτέ δεν ένιωσε την αλληλεγγύη τόσο δυνατή όσο σ' αυτά τα μέρη. «Παρ' όλο που με το πέρασμα του χρόνου και εκεί η μοναξιά και η απομόνωση εξαπλώνονται όλο και περισσότερο».

Τέλος, πρεμιέρα απόψε και για την τελευταία, βραβευμένη, «ανδροκρατούμενη» ταινία της Αθηνάς Τσαγγάρη «Chevalier» (2015) με τίτλο το όνομα ενός διασκεδαστικού και βαθιά ανταγωνιστικού παιχνιδιού...

Αξιόλογη η «ψυχροπολεμική» ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ, όπως εξάλλου όλες οι δουλειές του, αλλά καλύτερη, με την έννοια της πιο επίκαιρης και χρήσιμης για σκέψη και συζήτηση, ταινία της βδομάδας είναι αναμφισβήτητα τα «99 σπίτια»...

ΚΡΙΤΙΚΗ: Τζία ΓΙΟΒΑΝΗ

ΣΤΙΒΕΝ ΣΠΙΛΜΠΕΡΓΚ

Η γέφυρα των κατασκόπων

Η ταινία είναι αυθεντική και στέρεη, με κείνο τον περίεργο τρόπο που έχουν μόνο όσοι αισθάνονται σίγουροι γι' αυτό που κάνουν και δεν προσπαθούν να αποδείξουν τίποτα και σε κανέναν. Είναι όντως απόλαυση να βουλιάζεις στην πολυθρόνα του σινεμά και να αφήνεσαι στην αριστοτεχνική αφήγηση του Σπίλμπεργκ, διανθισμένη με το πονηρό χιούμορ των αδελφών Κοέν, οι οποίοι έγραψαν το σενάριο. Ενα χιούμορ που αναδύεται σε τακτά διαστήματα, ακόμα και στις πιο έντονες στιγμές. Πρόκειται γενικά για κομψή συσκευασία μιας ταινίας κατασκοπείας, που εσωκλείει στερεοτυπικές εντάσεις του «ψυχρού πολέμου» σε σειρά κατασκευασμένων λεπτομερειών ώστε η ταινία να γίνει πολύ πιο δραματική για ένα, εθισμένο στις δονήσεις της εύκολης δραματοποίησης, κοινό. Κύριοι υπαίτιοι της καλής αυτής ταινίας, που χτίζει την ένταση και τους χαρακτήρες της με χαλαρούς ρυθμούς, είναι ο Στίβεν Σπίλμπεργκ και ο πρωταγωνιστής Τομ Χανκς - με σωστό τάιμινγκ σε εκφράσεις και ατάκες. Οι δυο τους δούλεψαν μαζί στο παρελθόν και αυτό αντανακλάται στην ασφάλεια που δείχνουν όποτε συνεργάζονται.

Το 1957, ένας αυστηρός δικηγόρος αναλαμβάνει, υπό πίεση, την υπεράσπιση του πιο μισητού ανθρώπου στην Αμερική, ενός Σοβιετικού κατασκόπου. Παρότι, μεταξύ άλλων αρνητικών, εκθέτει και την οικογένειά του σε παρενοχλήσεις του κοινωνικού περίγυρου, ο δικηγόρος επιμένει πως ο κατηγορούμενος πρέπει να έχει την πιο δυνατή «δίκαιη» δίκη και να μη σταλεί απευθείας στην ηλεκτρική καρέκλα αλλά να κρατηθεί ζωντανός στη φυλακή, γιατί, ποιος ξέρει; Σε χρόνια «ψυχρού πολέμου» ζούμε, ίσως φανεί χρήσιμος σε κάποια μελλοντική ανταλλαγή. Πράγματι, όταν ένα κατασκοπευτικό αμερικανικό αεροσκάφος καταρρίπτεται πάνω από το έδαφος της Σοβιετικής Ενωσης και ο πιλότος συλλαμβάνεται κατηγορούμενος για κατασκοπεία, αρχίζει να γίνεται λόγος για ανταλλαγή κρατουμένων. Και είναι ο δικηγόρος που αναλαμβάνει τις διαπραγματεύσεις στο Ανατολικό Βερολίνο, κατά την περίοδο της ανέγερσης του περίφημου τείχους, το 1961.

Ο Σπίλμπεργκ είναι ο σωστός σκηνοθέτης για τέτοιου τύπου ιστορίες γιατί έχει πλειστάκις αποδείξει τι εκπληκτικός αφηγητής ιστοριών είναι! Πολύ περισσότερο όταν οι ιστορίες κινούνται σε δεκαετίες που ο ίδιος «υπήρχε». Το '50 και το '60 ο Σπίλμπεργκ ήταν μικρός αλλά δεν μπορεί να μην κουβαλά μνήμες από τον διάχυτο φόβο ενός ατομικού πολέμου ή τον απόηχο των τηλεοπτικών εικόνων από τη σύλληψη και φυλάκιση του Αμερικανού πιλότου και την πολιτική ένταση που ακολούθησε.

Ο Σπίλμπεργκ υφαίνει σαν αράχνη μια ιστορία διάσπαρτη ίντριγκες για να γραπώσει το θεατή στον ιστό της, κάνοντάς τον να κάθεται σαν πάνω σε βελόνες. Ιδιαίτερα, στο δεύτερο μισό της ταινίας, στο Ανατολικό Βερολίνο, με όλα εκείνα τα στερεότυπα που ταυτίζονται με το όνομα της πόλης. Τα checkpoints, τον πανικό, τις προσπάθειες διαφυγής στην «ελεύθερη» Δύση...

Με τους: Τομ Χανκς, Μαρκ Ράιλανς, Εϊμι Ράιαν, Αλαν Αλντα, Σεμπάστιαν Κοχ, κ.ά.

Παραγωγή: «Bridge of Spies», ΗΠΑ (2015)

ΡΑΜΙΝ ΜΠΑΧΡΑΝΙ

99 σπίτια

Ταινία ρεαλιστική, οξεία κοινωνική και οικονομική καταγγελία για το κράτος - ληστή και τις τράπεζες - κλέφτη. Η ιστορία της αγγίζει όλους όσοι έχουν δάνειο σε τράπεζα και δεν είναι πλέον σε θέση να το ξεπληρώσουν... Η ταινία μιλά για εξώσεις φτωχών ανθρώπων από τα σπίτια τους, στη «μακρινή» Φλόριντα βεβαίως των ΗΠΑ. Θα διαπιστώσετε όμως ότι οι ΗΠΑ ήρθαν κι εδώ! Γι' αυτό και οι προκλητικά κοροϊδευτικές δηλώσεις προς το λαό, της εκπροσώπου της «δεύτερη φορά αριστεράς κυβέρνησης» καθώς οι πλειστηριασμοί κατοικίας βαφτίζονται «επιτυχία» και «προστασία των αδυνάμων». Σε ό,τι αφορά δε την προστασία, θα την αισθανθεί καθένας στο πετσί του. Στη σημερινή οικονομική κατάσταση η ταινία έχει διπλή αξία. Από τη μια γίνεται εργαλείο ψυχολογικό, κοινωνιολογικό και ανάλυσης σχετικά με τους κερδισμένους (winners) και τους χαμένους (losers), διαχωρισμό στον οποίο η Αμερική πιστεύει ανέκαθεν. Η ταινία το λέει ξεκάθαρα: Η Αμερική δεν είναι κράτος για τους «χαμένους» αλλά μόνο για τους «κερδισμένους». Το επιβεβαιώνουν οι καταχρηστικές φρικαλεότητες από πλευράς πολιτείας, Δικαιοσύνης / Αδικίας καθώς και ο ρόλος της αστυνομίας του αστικού κράτους.

Ο ιρανικής καταγωγής σκηνοθέτης Ραμίν Μπαχρανί βυθίζει την τελευταία του ταινία στην πιο στυγνή επικαιρότητα. Ταυτόχρονα, δείχνει να ενδιαφέρεται για το πώς οι ανθρώπινες σχέσεις διαμορφώνουν και αλλοιώνουν χαρακτήρες και προσωπικότητες. Ο Ντένις, νεαρός εργάτης δουλεύει μεροκάματο. Δυο βδομάδες σκληρής δουλειάς σε οικοδομή πάνε στράφι, γιατί η εργολαβική εταιρεία που δούλευε παράτησε τη δουλειά κι έτσι ο Ντένις δεν πήρε μία... Τα λεφτά θα πήγαιναν στη δόση του σπιτιού που μένει με τη μητέρα και το γιο του. Ο Ντένις άργησε να πληρώσει τη δόση και πέφτει στη μοίρα χιλιάδων άλλων, την έξωση. Δεν έχει νόημα η προσπάθειά του να κερδίσει χρόνο... Ο δικαστής έβγαλε την απόφαση έξωσης σε 60 δευτερόλεπτα, σε ένα νορμάλ δικαστήριο, συνηθισμένο να παίρνει τα σπίτια ανθρώπων φτωχών και πάμφτωχων... Οι αξίες πια έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Διχασμένος ο Ντένις ανάμεσα στο καλό και το κακό, το σωστό και το λάθος πουλά την ψυχή του στον διάβολο για να προστατεύσει τους δικούς του.

Ο Ρικ Κάρβερ, μεσίτης ακινήτων ειδικευμένος στις εξώσεις και πλειστηριασμούς φτωχόσπιτων, επιχειρηματίας «περπατημένος» και κυνικός, χωρίς ενδοιασμούς, πουλά τα σπίτια που έρχονται στην κατοχή του από παράνομες δουλειές και τσεπώνει χοντρά λεφτά. Αυτός δεν φτιάχνει σπίτια σαν τον Ντένις, σ' αυτόν τα σπίτια ανήκουν. Οι τύχες των δυο ανδρών διασταυρώνονται: στην αρχή σαν εχθροί - όταν ο Ρικ εμφανίζεται στην έξωση του Ντένις - κατόπιν σαν συνέταιροι, σ' ένα σκοτεινό παιχνίδι κερδοσκοπίας ακινήτων. Στη σχέση Ντένις - Ρικ, τίποτα δεν είναι δοσμένο: Ο εργοδότης εκμεταλλεύεται τον εργαζόμενο κι ο νεαρός, όσο μπορεί, το αφεντικό του. Ούτε σεβασμός ούτε δέος. Μόνο ανάγκη δένει τον έναν με τον άλλον.

«Η Αμερική δεν δανείζει τους χαμένους», γιατί «έχει φτιαχτεί από κερδισμένους, στηρίζεται από κερδισμένους και στηρίζει τους κερδισμένους». Ιστορία αξιόπιστη, καθόλου ασήμαντη, βαθιά χωμένη στο σημερινό ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό, αναγνωρίσιμο περίγραμμα που σημαδεύεται από άγχος, φόβο, δυσπιστία και, δυστυχώς, παραίτηση. Aνθρωποι πετάγονται στο δρόμο αφού λόγω κρίσης και περικοπών δεν μπορούν πια να ξεχρεώσουν μια υποθήκη. Ταινία με γρήγορο, επιθετικό ρυθμό και διαρκή κίνηση που επιστρέφει πάντα στο ίδιο σημείο: Τον ανταγωνισμό, στον βωμό του οποίου θυσιάζονται τα πάντα, με πρώτο την ανθρωπιά. Είναι αλήθεια ότι στην ταινία αλλάζουν τα πάντα χωρίς να αλλάζει τίποτα...

Με τους: Μάικλ Σάνον, Αντριου Γκάρφιλντ, Λόρα Ντερν, κ.ά.

Παραγωγή: «99 homes», ΗΠΑ (2014)