Το ισχυρό προβάδισμα που διατηρεί η Κίνα τις τελευταίες δύο δεκαετίες στην κούρσα του οξυμένου ανταγωνισμού με άλλες δυνάμεις (ΗΠΑ, ΕΕ, αλλά και Ρωσία ή άλλες χώρες) για τις αφρικανικές πλουτοπαραγωγικές πηγές, τις στρατηγικές οδούς διέλευσης Ενέργειας και τις αναπτυσσόμενες αγορές, επιβεβαιώθηκε στις αρχές της βδομάδας, στην τρίτη κατά σειρά Σύνοδο Κορυφής του Φόρουμ Συνεργασίας Κίνας - Αφρικής (FOCAC), που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο, με συμπροεδρεύοντες τον Κινέζο Πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ και τον Νοτιοαφρικανό ομόλογό του, Σίριλ Ραμαφόσα.

Στο διήμερο Φόρουμ Κορυφής όπου συμμετείχαν δεκάδες Αφρικανοί ηγέτες και ανώτεροι αξιωματούχοι, στις 3 και 4 Σεπτέμβρη, όχι μόνο επιβεβαιώθηκαν οι δυνατές σχέσεις συνεργασίας με την Κίνα, αλλά σχεδιάστηκαν τα πλάνα και οι στόχοι αμφοτέρων πλευρών για νέα αναπτυξιακά έργα υποδομών και υπηρεσιών για την τριετία 2019-2021, ενώ είναι φανερό ότι εντάσσεται στα φιλόδοξα σχέδια της πρωτοβουλίας «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος», των σύγχρονων εμπορικών δρόμων.

Οι ηγέτες αμφοτέρων πλευρών αναγνώρισαν τα οφέλη της διμερούς στενότερης συνεργασίας για τους μονοπωλιακούς τους ομίλους, καθώς από το 2000 έως το 2017 η αξία του όγκου των εμπορικών συναλλαγών από 10 δισ. δολάρια έφτασε περίπου τα 200 δισ. δολάρια.

Διαπίστωσαν ακόμη πως οι εμπορικές συναλλαγές αφρικανικών χωρών με την Κίνα αυξάνονται, τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότερο. Το 2017 ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών της Κίνας με αφρικανικές χώρες αυξήθηκε κατά 14% και το α' εξάμηνο του 2018 αυξήθηκε κατά 16%. Το φαινόμενο δεν είναι διόλου τυχαίο. Η Κίνα πάνω από 2,5 δεκαετίες βρίσκεται πίσω από σχεδόν κάθε μεγάλο και φιλόδοξο έργο υποδομής αφρικανικών χωρών σε διάφορους τομείς, με έμφαση σε έργα υποδομών για την παραγωγή, διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, σε έργα για τη σημαντική βελτίωση των μεταφορών (με κατασκευή νέων λιμανιών, αεροδρομίων και εκσυγχρονισμό παλιών σιδηροδρομικών δικτύων με κινεζικές υπερταχείες).

Τα κινεζικά μονοπώλια πρωταγωνιστούν επίσης σε τεράστια κατασκευαστικά έργα κάθε είδους (φράγματα, υδροηλεκτρικοί σταθμοί, τεράστια στάδια, κοινοβούλια αφρικανικών χωρών κ.ά.), ενώ δίνουν έμφαση στη δημιουργία βιομηχανικού κλάδου παραγωγής πλειάδας προϊόντων και στη δημιουργία υπηρεσιών Υγείας (που ήταν σχεδόν ανύπαρκτες για δεκαετίες), Εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης εκατομμυρίων νεαρών Αφρικανών σε δεκάδες χώρες. Ιδιαίτερη προσοχή δίνουν τα κινεζικά (δημόσια και ιδιωτικά) μονοπώλια για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής, γεγονός που δείχνει και νέο πρόγραμμα για την αποστολή 500 Κινέζων ειδικών γεωπόνων σε δεκάδες αφρικανικές χώρες έως το 2021.

Αξίζει να επισημανθεί το γεγονός πως στο Φόρουμ του Πεκίνου επιβεβαιώθηκε η ολοκλήρωση φιλόδοξων κατασκευαστικών έργων σε Τανζανία, Νιγηρία, Κένυα, Καμερούν και Τζιμπουτί (όπου η Κίνα επέλεξε να φτιάξει την πρώτη της στρατιωτική βάση στο εξωτερικό). Αυτή η τεράστια προσπάθεια κινεζικών μονοπωλίων δεν αποβλέπει μόνο σε βραχυπρόθεσμα οφέλη.

Επιδιώκει την ανάπτυξη σταθερών γεωπολιτικών συμμάχων και προγεφυρωμάτων σε βάθος χρόνου, καθώς η Κίνα όπου κυριαρχούν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα στον 21ο αιώνα, με την κυβέρνηση του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ να διεκδικεί τον τίτλο του «πρωταθλητή» της παγκοσμιοποίησης, της «παγκόσμιας, ανοικτής αγοράς», της δημιουργίας ενός «πολυπολικού» κόσμου σε πολιτική, οικονομία, εμπόριο. Οι σχεδιασμοί της Κίνας που αφορούν την Αφρική, συμπίπτουν με τις γνωστές προβλέψεις άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και επιτελείων για τις σημαντικές δυνατότητες της μαύρης ηπείρου τις επόμενες δεκαετίες.

Κατά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής του Φόρουμ Συνεργασίας FOCAC, που πρωτοξεκίνησε το 2000, αποφασίστηκε δέσμη σχεδίων δράσης σε διάφορους τομείς με την κινεζική χρηματοδότηση 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Εάν υπολογιστούν και τα άλλα 60 δισ. δολάρια που δόθηκαν από το 2015 για αναπτυξιακά έργα κάθε λογής, τότε τα ποσά επενδύσεων ανέρχονται σε 120 δισ. δολάρια, πέρα από τις πιστώσεις 115 δισ. δολαρίων που έδωσε η Κίνα σε αφρικανικές χώρες μεταξύ 2000-2016.

Ο Κινέζος Πρόεδρος, αναφερόμενος στους στόχους δράσης της επόμενης τριετίας, επισήμανε ότι το 40% των 60 δισ. δολαρίων προορίζεται για έργα που αφορούν την παραγωγή και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας και ένα 30% για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών στα δίκτυα μεταφορών αφρικανικών χωρών.

Ειδικότερα το νέο Σχέδιο Δράσης του Φόρουμ Συνεργασίας έως το 2021 προβλέπει οκτώ πρωτοβουλίες «αμοιβαίως επωφελούς συνεργασίας» και «κοινής ανάπτυξης» σε ισάριθμους τομείς.

Στον τομέα προώθησης της βιομηχανίας αποφασίστηκαν η θέσπιση Εμπορικής Εκθεσης Αφρικανικών χωρών στην Κίνα και η παράλληλη ενθάρρυνση κινεζικών επιχειρήσεων για επενδύσεις σε αφρικανικές χώρες. Αποφασίστηκε επίσης η παροχή έκτακτης βοήθειας σε τρόφιμα, ύψους 147 εκατ. δολαρίων, σε χώρες που υπέστησαν φυσικές καταστροφές. Αποφασίστηκε επιπλέον η αποστολή 500 Κινέζων ειδικών γεωπόνων για την αποτροπή ερημοποίησης, την αύξηση της αγροτικής παραγωγής.

Στον τομέα «συνδεσιμότητας των υποδομών» αποφασίστηκε η τυποποίηση του σχεδίου συνεργασίας Κίνας - Αφρικής σε επίπεδο κατασκευής υποδομών στο μοντέλο «επένδυση - κατασκευή - λειτουργία».

Στον τομέα «διευκόλυνση εμπορίου» αποφασίστηκε η αύξηση των εξαγωγών αφρικανικών χωρών στην Κίνα όχι μόνο σε επίπεδο πρώτων υλών αλλά κυρίως σε προϊόντα μεταποίησης.

Τέθηκαν στόχοι για «πράσινη ανάπτυξη», την προστασία του περιβάλλοντος, με επίκεντρο την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, την προστασία της άγριας ζωής και την αποτροπή ερημοποίησης.

Αποφασίστηκαν η δημιουργία 10 εργαστηρίων και κέντρων επαγγελματικής κατάρτισης νεαρών Αφρικανών, η παροχή δεκάδων χιλιάδων κρατικών κινεζικών υποτροφιών σε νέους και νέες από αφρικανικές χώρες.

Στον τομέα της Υγείας αποφασίστηκε η αναβάθμιση τουλάχιστον 50 προγραμμάτων δημόσιας υγείας σε αφρικανικές χώρες, με έμφαση στη συνεργασία με το Αφρικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών και «Νοσοκομείων Σινο-αφρικανικής Φιλίας».

Προβλέπονται επίσης η αύξηση της ανταλλαγής προσώπων μεταξύ Κίνας - αφρικανικών χωρών και η δημιουργία ενός Ινστιτούτου Αφρικανικών Μελετών με έμφαση στις πολιτιστικές ανταλλαγές και επίκεντρο τον αφρικανικό πολιτισμό.

Τέλος, σχεδιάζεται δέσμη δράσεων με έμφαση «στην ειρήνη και την ευημερία», στο πλαίσιο της σινικής πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος» και των αναπτυξιακών στόχων της Ατζέντας 2063 της Αφρικανικής Ενωσης.

Είναι φανερό πως η φιλόδοξη στρατηγική της Κίνας για αύξηση της γεωπολιτικής και οικονομικής επιρροής της στην Αφρική θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη όξυνση του ανταγωνισμού με άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Τα σχέδια των ανταγωνιστών της από Ευρώπη, Ασία, Αμερική, για να αποσπάσουν για λογαριασμό τους ένα γενναίο «μερίδιο από την πίτα» της Αφρικής, αναμένεται να αυξήσουν τις τριβές και τις γεωπολιτικές κόντρες που μπορεί να οδηγηθούν και σε στρατιωτική αναμέτρηση, πράγμα που δείχνουν και οι ανάλογες προετοιμασίες, η δημιουργία στρατιωτικών βάσεων στην περιοχή (χαρακτηριστική η περίπτωση του Τζιμπουτί στο Κέρας της Αφρικής όπου έχουν ήδη βάσεις οι ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Σ. Αραβία και έχει εκδηλώσει την πρόθεσή της να αποκτήσει και η Τουρκία).