Κλιμάκιο της Πανελλαδικής Γραμματείας Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων του ΠΑΜΕ πραγματοποίησε τις προηγούμενες μέρες περιοδεία σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες της Πιερίας και της Χαλκιδικής, συνομιλώντας με τους εργαζόμενους σε αυτές.

Ανάμεσα στους χώρους που επισκέφτηκε, ήταν 3 ξενοδοχειακές μονάδες του ομίλου «SANI - IKOS» των αδελφών Ανδρεάδη στη Χαλκιδική και το «Mediterranean Village» στην Πιερία, μονάδες στις οποίες απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι.

Με αφορμή αυτήν την περιοδεία και τη συζήτηση των συνδικαλιστών με πάρα πολλούς εργαζόμενους, για την κατάσταση που επικρατεί στους χώρους δουλειάς με την κλιμάκωση της εκμετάλλευσης, όπως και για την ανάγκη οργάνωσης του αγώνα για την υπεράσπιση και διεύρυνση των εργατικών δικαιωμάτων, ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με τον Κυριάκο Τσιαούση, πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων Τουριστικών Επισιτιστικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης - Πιερίας - Χαλκιδικής και μέλος της Πανελλαδικής Γραμματείας Επισιτισμού - Τουρισμού του ΠΑΜΕ.

-- Είδαμε και τις προηγούμενες μέρες ξανά σειρά από ρεπορτάζ και άρθρα για τα «όσκαρ» και τα «ρεκόρ» του Τουρισμού, για τις αφίξεις, για τα επιχειρηματικά κέρδη. Πώς αποτυπώνεται όλη αυτή η «άνθηση» του κλάδου στους εργαζόμενους που δουλεύουν σε αυτόν, στις εργασιακές σχέσεις και τα δικαιώματά τους;

-- Στην πραγματικότητα, όλη αυτή η ανάπτυξη του Τουρισμού «πηγαίνει πακέτο» με όλο και περισσότερα χτυπήματα στη ζωή των εργαζομένων, μέσα αλλά κι έξω από τους χώρους δουλειάς. Τα εισοδήματα παραμένουν στα επίπεδα που εξελίχτηκαν μετά το 2012, αν όχι και χειρότερα. Η ονομαστική μείωση των μισθών στις περισσότερες περιπτώσεις έχει ξεπεράσει το 40%, ενώ η κατακόρυφη αύξηση του χρόνου εργασίας μειώνει στην πραγματικότητα ακόμα παραπέρα τις έτσι κι αλλιώς πενιχρές αμοιβές των εργαζομένων. Σε έναν κλάδο με μεγάλο κερδοφορία, η αβεβαιότητα των εργαζομένων αυξάνεται, καθώς ενισχύονται συνεχώς οι δεκάδες μορφές ελαστικών εργασιακών σχέσεων.

Το χτύπημα στους μισθούς και τις συνθήκες εργασίας, η επίθεση από τη μεγαλοεργοδοσία, πατάει στην πολιτική στήριξης των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, που ακολουθεί η κυβέρνηση, στα χνάρια των προκατόχων της. Αυτή η επιδείνωση, στο πλαίσιο αυτού του μοντέλου ανάπτυξης, εκφράζεται με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, η πλειοψηφία των εργαζομένων (με εξαίρεση κάποια στελέχη) αμείβονται με τα ψίχουλα της Εθνικής Γενικής ΣΣΕ και όχι με την κλαδική ΣΣΕ, όταν μάλιστα ακόμη και η δεύτερη περιλαμβάνει σημαντικές μειώσεις, με ευθύνη της πλειοψηφίας της διοίκησης της Ομοσπονδίας Επισιτισμού - Τουρισμού.

Αντίστοιχα, οι εποχικοί εργαζόμενοι, που αποτελούν μεγάλο τμήμα των εργαζομένων του κλάδου, όλα τα τελευταία χρόνια χάνουν και μια σειρά από άλλα δικαιώματα, όπως για παράδειγμα τα χτυπήματα που βλέπουν στο εποχικό επίδομα ή το επίδομα ανεργίας, στο ύψος του ποσού αλλά και σε διάρκεια. Κι όλα αυτά, μάλιστα, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση μετατρέπει ακόμα πιο αποφασιστικά τον ΟΑΕΔ σε έναν μηχανισμό παροχής ζεστού χρήματος στους μεγαλοεργοδότες.

-- Περιοδεύσατε τις προηγούμενες μέρες σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες στη Χαλκιδική και την Πιερία. Ποιες είναι οι συνθήκες εργασίας που επικρατούν σε αυτές τις «ναυαρχίδες» του Τουρισμού στην περιοχή;

-- Παλιότερα η εντατικοποίηση στη δουλειά περιοριζόταν σε δυο ή τρεις μήνες. Σήμερα διαπερνά όλες τις μέρες της θερινής περιόδου και όχι μόνο, μιας και τα 30 εκατομμύρια εισερχόμενου τουρισμού κατανέμονται όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά και την άνοιξη και το φθινόπωρο. Σε πόλεις όπως η Αθήνα, οι πληρότητες των ξενοδοχείων ξεπερνούν το 80% για παραπάνω από 9 μήνες το χρόνο. Οι προσλήψεις εμφανίζονται στα επίσημα στοιχεία αυξημένες, ωστόσο όχι μόνο δεν επαρκούν για τον όγκο δουλειάς, αλλά η εκτεταμένη αξιοποίηση της μαθητείας, της πρακτικής άσκησης και άλλων προγραμμάτων κατάρτισης δεν μπορούν να θεωρηθούν θέσεις εργασίας, αφού ούτε αμείβονται σαν τέτοιες ούτε κι ασφαλίζονται. Εργαζόμενοι και πρακτικάριοι ζουν κι εργάζονται ατέλειωτες ώρες, σε συνθήκες δουλειάς αλλά και διαμονής που ελάχιστα απέχουν από την περιγραφή που θα δίναμε για τη ζωή σύγχρονων δούλων.

Στις τελευταίες περιοδείες εντοπίσαμε πράγματα και καταστάσεις που αφορούν βέβαια και γενικότερα τον κλάδο. Μεταξύ άλλων, εργαζόμενοι που αν το «απαιτεί η δουλειά» θα κάνουν πολλές μέρες να πάρουν ρεπό, που απασχολούνται με σπαστά ωράρια - στην πράξη αυτό σημαίνει όλη μέρα στη δουλειά - με εναλλαγή πόστων και καθηκόντων.

Επίσης, σοβαρό ζήτημα είναι οι κίνδυνοι στους χώρους δουλειάς και τα εργατικά «ατυχήματα». Οταν ένας εργαζόμενος απασχολείται με τέτοιους όρους, σε συνδυασμό με τα λειψά μέτρα Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία, καταλαβαίνετε τι συνέπειες μπορούν να υπάρξουν. Η πείρα μάλιστα από τους χώρους δουλειάς δείχνει ότι ελάχιστα από τα εργατικά ατυχήματα που συμβαίνουν γίνονται γνωστά.

-- Ιδιαίτερα στη Χαλκιδική, προβάλλεται για παράδειγμα ότι η δράση του ομίλου «SANI - IKOS» αποτελεί πρότυπο «υγιούς επιχειρηματικότητας» και οι ιδιοκτήτες του είναι ούτε λίγο - ούτε πολύ «ευεργέτες». Πώς το σχολιάζετε;

-- Ναι, ως «πρότυπο» προβάλλεται το να πληρώνονται οι εργαζόμενοι στην ώρα τους και να τους κολλάνε τα ένσημα, που κι αυτά βέβαια δεν είναι δεδομένα! Πίσω από τα τεράστια έσοδα τέτοιων μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων κρύβεται η αύξηση της εκμετάλλευσης, που συνοδεύεται σχεδόν πάντα από ιδεολογήματα και προπαγανδιστικά φυλλάδια για τον «ευεργέτη» μέτοχο - αφεντικό. Η πείρα της ερήμωσης περιοχών γύρω από «all inclusive» ξενοδοχεία, όπου κανείς εκτός του μονοπωλίου δεν κερδίζει (γιατί κανείς δεν μπορεί να το ανταγωνιστεί), δείχνει στην πραγματικότητα ότι ούτε οι εργαζόμενοι ούτε και οι αυτοαπασχολούμενοι δεν βλέπουν βελτίωση στη ζωής τους, ενώ και των δύο αναγκαστική επιλογή είναι η απόλυτη εξάρτηση από γιγάντιους επιχειρηματικούς ομίλους, που θα ορίζουν τόσο την τιμή της εργατικής δύναμης όσο και άλλες πλευρές, όπως τι θα παράγει και πόσο η κάθε περιοχή, με βάση μονάχα τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου.

Το ιδεολόγημα «επιχειρηματίας - σωτήρας» το αξιοποιεί το πολιτικό προσωπικό των μεγαλοεπιχειρηματιών, με πρωταγωνίστρια την κυβέρνηση, υποστηρίζοντας την όλη απάτη περί «δίκαιης ανάπτυξης».

Και τα παραπάνω είναι λίγα μόνο από όσα αντιμετωπίζουν εργαζόμενοι, αυτοαπασχολούμενοι, αγρότες κ.ά. από αυτήν την «υγιή επιχειρηματικότητα». Υπάρχουν, όμως, και μια σειρά άλλες πλευρές. Αυτοί οι «ευεργέτες» είναι οι ίδιοι που μετατρέπουν το λαϊκό δικαίωμα των διακοπών σε πανάκριβο εμπόρευμα, ενώ δραστηριοποιούνται σε εκτάσεις «φιλέτα», που αποτελούν απαγορευμένες ζώνες και για την τοπική κοινωνία και για τους επισκέπτες στην περιοχή.

Αυτό το κατορθώνουν έχοντας την πλήρη στήριξη της κυβέρνησης, των πλειοψηφιών στην Τοπική Διοίκηση, αλλά και των ανθρώπων τους στα σωματεία. Οι ίδιοι που κάνουν ό,τι μπορούν για να στηρίξουν τους μεγαλοξενοδόχους, έχουν και την ευθύνη για μια σειρά προβλήματα που αντιμετωπίζει, για παράδειγμα, η Χαλκιδική. Μιλάμε για μια περιοχή που πνίγηκε και φέτος από τις βροχοπτώσεις και βρίσκεται εκτεθειμένη στον κίνδυνο πυρκαγιάς εξαιτίας της έλλειψης των αναγκαίων υποδομών και προσωπικού. Μια περιοχή στην οποία υποδομές Υγείας σημαίνουν αποδεκατισμένα Κέντρα Υγείας και ένα υποστελεχωμένο και υποβαθμισμένο Νοσοκομείο. Με το πρόβλημα να διογκώνεται το καλοκαίρι, που ζουν στην περιοχή χιλιάδες επιπλέον εργαζόμενοι, ενώ οι επισκέπτες που περνάνε μετριούνται σε εκατομμύρια... Αυτήν την ανάπτυξη φέρνουν αυτού του είδους οι «σωτήρες» και η πολιτική που υλοποιείται.

-- Πώς πρέπει να δράσουν οι εργαζόμενοι απέναντι σε όλη αυτήν την επίθεση;

-- Η συγκεντροποίηση που συντελείται και θα συνεχίσει με γεωμετρική πρόοδο το επόμενο διάστημα, δείχνει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν και οι εργαζόμενοι. Η οργάνωσή τους και η ενότητα που πρέπει να κυριαρχεί σε αυτήν, με βάση τη συνειδητοποίηση των εκ διαμέτρου αντίθετων συμφερόντων με την εργοδοσία, αποτελεί απάντηση όχι μόνο για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, αλλά και για τη δημιουργία προϋποθέσεων για κάλυψη των απωλειών τους και για νέες διεκδικήσεις.

Και φυσικά, δεν μιλάμε για σωματεία - μαριονέτες των ξενοδόχων, τα οποία στηρίζουν όλες τις επιχειρηματικές επιλογές σε βάρος των εργαζομένων. Μιλάμε για σωματεία που έχουν στα χέρια τους οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, με μπροστάρηδες αγωνιστές που τους έχει βάλει «στο χέρι» η εργοδοσία. Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί ευθύνη όλων μας η απαλλαγή των συνδικαλιστικών οργανώσεων από τον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό, που είναι άλλωστε μέρος του προβλήματος. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που πρέπει να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους και να παλέψουν με βάση το δικό τους ταξικό συμφέρον εντός και εκτός δουλειάς, με κριτήριο τις δικές τους ανάγκες.

-- Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ δουλεύουν σε αυτήν την κατεύθυνση. Πώς είναι οι συνθήκες μέσα στις οποίες δρουν; Τι αποτελέσματα μετράνε;

-- Τα σωματεία που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ έχουν κύριο καθήκον να οργανώσουν τον κλάδο, καθώς η συμμετοχή των εργαζομένων είναι αναλογικά μικρή για το μέγεθός του. Περιοχές όπου εργάζονται χιλιάδες ξενοδοχοϋπάλληλοι, όπως η Χαλκιδική, αποτελούν υψηλή προτεραιότητα για το ταξικό κίνημα.

Σε επιχειρηματικούς ομίλους που κυριαρχούν σε μεγάλες τουριστικές περιοχές, είναι ανάγκη να φτιαχτούν γερά σωματεία, κάστρα αντίστασης και διεκδίκησης, που θα λειτουργούν με ζωντανές συλλογικές διαδικασίες, που θα υιοθετούν αγωνιστικό πλαίσιο πάλης με κριτήριο τα συμφέροντα των εργαζομένων, που θα ενώνουν τη φωνή τους με άλλα σωματεία και κλάδους για όλα όσα αφορούν τη ζωή μας.

Οι συκοφαντικές επιθέσεις των ηγεσιών στην Ομοσπονδία Επισιτισμού - Τουρισμού και σε μια σειρά σωματεία - παραμάγαζα των εργοδοτών, η τρομοκρατία στους χώρους δουλειάς, αποτελούν πρόσθετα εμπόδια που χρειάζεται να ξεπεράσουμε, με εμπιστοσύνη στους εργαζόμενους και με αποφασιστικότητα.

Τέτοια παραδείγματα έχουμε πολλά στον κλάδο και καθοριστικά για τη συνέχεια του αγώνα που δίνουμε. Είναι χαρακτηριστική η ύπαρξη, η λειτουργία και η δράση των δυο σωματείων στον όμιλο «ΙΚΟΣ». Αυτό που έφτιαξε η εργοδοσία με τα στηρίγματά της στον όμιλο - τις δυνάμεις των ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ και τα διευθυντικά της στελέχη - και, από την άλλη, το σωματείο που δημιούργησαν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στην Κέρκυρα και ξεχωρίζει από τις πρώτες μέρες για την πρωτοπόρα δράση του.

Η επιμονή στις μαζικές διαδικασίες, η αντιπαράθεση με τις δυνάμεις που θέλουν να κάνουν τα σωματεία ουρά των ξενοδόχων και της κυβέρνησης, η πρωτοπόρα δράση των δυνάμεων που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ μέσα από την οργάνωση μικρών και μεγάλων αγώνων για όλα όσα αφορούν τους εργαζόμενους, μπορούν να φέρουν αλλαγή στον συσχετισμό δυνάμεων, από τον πιο μικρό χώρο δουλειάς μέχρι στην ίδια την Ομοσπονδία και το σύνολο του κλάδου. Και μια τέτοια αλλαγή μπορεί να δώσει ώθηση την ανασύνταξη και αντεπίθεση που έχει ανάγκη το εργατικό κίνημα, ώστε να καθορίσει αυτό τις εξελίξεις με βάση τα συμφέροντα των εργαζομένων.