Με κεντρικό άξονα τη μορφή των μνημονίων της «επόμενης μέρας» και με ελάχιστο κοινό παρονομαστή τη συμφωνία - απόφαση στην πρόσφατη συνεδρίαση του συμβουλίου Γιούρογκρουπ, συνεχίζονται τα παζάρια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με το κουαρτέτο. Την ίδια ώρα, τα «ανοιχτά» ζητήματα και οι «εκκρεμότητες» εντοπίζονται, κατά βάση, στην περίοδο μετά το 2018, στους στόχους για τα «πρωτογενή πλεονάσματα», στη μορφή και το εύρος του αυτόματου «δημοσιονομικού κόφτη» ως πρόσθετη «δικλείδα ασφαλείας» στην αντιλαϊκή πολιτική. Στο πεδίο των συζητήσεων βρίσκεται και το ζήτημα των λεγόμενων «δημοσιονομικών κενών» για το 2018, που βέβαια επίσης θα συμπληρωθούν με νέα αντιλαϊκά μέτρα «μόνιμου χαρακτήρα και επαναλαμβανόμενης απόδοσης».

Μεταξύ άλλων, η συμφωνία στο Γιούρογκρουπ στις 5 Δεκέμβρη προβλέπει:

-- «Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ που θα επιτευχθεί το 2018, πρέπει να διατηρηθεί σε μεσοπρόθεσμο διάστημα».

Σε αυτή τη φάση, τα παζάρια περιστρέφονται γύρω από τη διάρκεια του μεσοπρόθεσμου διαστήματος, που μπορεί να φτάσει μέχρι και το 2028, δηλαδή για μια 10ετία μετά και την προγραμματισμένη τυπική λήξη του 3ου μνημονίου. Οπως διευκρίνισε ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, οι στόχοι για «τα πρωτογενή πλεονάσματα (3,5% του ΑΕΠ) θα παραμείνουν σε ισχύ και για την περίοδο μετά το 2018 και με χρονικό ορίζοντα που θα εξειδικευθεί σε επόμενη φάση». Σύμφωνα με τον ίδιο, «υπάρχουν διαφορετικές απόψεις... Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι είναι για 3 χρόνια, άλλοι για 5 και άλλοι για 10 χρόνια. Αλλά αυτό θα το αποφασίσουμε στις συζητήσεις που θα κάνουμε αργότερα». Σε κάθε περίπτωση, και ως πρώτο βήμα, η συγκυβέρνηση θα ενσωματώσει τους αντιλαϊκούς στόχους στο υπό διαμόρφωση «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής» 2018-2021.

-- «Για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους με βιώσιμο τρόπομετά την ολοκλήρωση του προγράμματος,οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε ένα μηχανισμό και σε διαρθρωτικά μέτρα που θα το διασφαλίζουν αυτό», επισημαίνεται στη συμφωνία του Γιούρογκρουπ.

Σε αυτό το επίπεδο, τα αντιλαϊκά παζάρια εστιάζουν στο νέο αναβαθμισμένο «κόφτη» που θα ισχύει και για την περίοδο μετά το 2018.

Προλειαίνοντας το έδαφος για τα περαιτέρω, το υπουργείο Οικονομικών έχει ξεκινήσει διαδικασίες «επισκόπησης» δαπανών, προκειμένου να εντοπίσει «κωδικούς» στους προϋπολογισμούς της επόμενης περιόδου. Οι νέες αντιλαϊκές παρεμβάσεις, μόνιμου χαρακτήρα και επαναλαμβανόμενης απόδοσης, εξετάζονται στα παζάρια με το κουαρτέτο, προκειμένου να υποστηριχτούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στο αντιλαϊκό στόχαστρο βρίσκεται ο αποκαλούμενος «εξορθολογισμός» των κάθε είδους προνοιακών επιδομάτων, δηλαδή το τσεκούρωμά τους, συμπεριλαμβανομένου ακόμα και του επιδόματος θέρμανσης της λαϊκής οικογένειας, το οποίο ήδη, από το χειμώνα του 2015, έχει καρατομηθεί στο 50%, με «εξοικονόμηση» που φτάνει στα 105 εκατ. ευρώ.

Οπως προβλέπεται στο «συμπληρωματικό» μνημόνιο, η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, δεσμεύεται να βρει «τρόπους» προκειμένου να «εξορθολογίσει» τα κάθε είδους προνοιακά επιδόματα και να πετύχει «εξοικονομήσεις» που φτάνουν στο 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή στα 900 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.

-- Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης τις «μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας σε όρους κόστους, συμπεριλαμβανομένων περαιτέρω ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων για την αγορά εργασίας (σ.σ. απελευθέρωση απολύσεων, μείωση μισθών, εμπόδια στις απεργίες), το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και την άρση των εμποδίων για επενδύσεις».

Χωρίς ξεκάθαρη ημερομηνία παραμένει η επιστροφή των υψηλόβαθμων κλιμακίων του κουαρτέτου στην Αθήνα, όπως προκύπτει από την ενημέρωση της Κομισιόν στις Βρυξέλλες.

«Η Κομισιόν παραμένει δεσμευμένη στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης το συντομότερο δυνατόν. Αυτό, όμως, δεν εξαρτάται μόνο από εμάς, αλλά από όλους τους εμπλεκόμενους», δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου Β. Μοκ στην ενημέρωση των συντακτών στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με τη σχετική ενημέρωση, το προσεχές Γιούρογκρουπ, στις 26 Γενάρη, «θα είναι μια ευκαιρία να εκτιμήσουμε την κατάσταση». Σε ερώτηση για το πότε επιστρέφουν οι «θεσμοί», απάντησε ότι «δεν έχω παραπάνω λεπτομέρειες σε αυτό».

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με πληροφορίες που διακινούνται από το υπουργείο Οικονομικών, οι οποίες ωστόσο δεν επιβεβαιώνονται, η συγκυβέρνηση διεκδικεί την εκταμίευση υποδόσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, αποκλειστικά και μόνο για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών και ανεξάρτητα από την πορεία για την ολοκλήρωση της δεύτερης «αξιολόγησης».

Επόμενος σταθμός των αντιλαϊκών διεργασιών είναι η συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας του Γιούρογκρουπ, στις 12 Γενάρη, όπου αναμένεται η απόφαση για την επαναφορά των πρόσφατων αποφάσεων του Γιούρογκρουπ (5/12) σχετικά με τις βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις που αφορούν στη διαχείριση - «ελάφρυνση» του ελληνικού κρατικού χρέους, στη βάση της έγγραφης διαβεβαίωσης από την πλευρά της συγκυβέρνησης για τον «έκτακτο», «μη επαναλαμβανόμενο» χαρακτήρα των ψευτοπαροχών του λεγόμενου «κοινωνικού μερίσματος».

Σύμφωνα με τα εξεταζόμενα σενάρια, ο ρόλος και η συμμετοχή του ΔΝΤ ενδέχεται να οριστικοποιηθούν μετά την ολοκλήρωση της τρέχουσας «αξιολόγησης».

Τις επόμενες μέρες αναμένεται, δε, η διευκρινιστική υπουργική απόφαση σχετικά με τις δαπάνες λαϊκών νοικοκυριών που θα εξαιρούνται από το νέο σύστημα της συλλογής των ηλεκτρονικών αποδείξεων. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, στις δαπάνες που θα εξαιρούνται περιλαμβάνονται ενδεικτικά τα ενοίκια και οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ, καθώς και οι λογαριασμοί σταθερής και κινητής τηλεφωνίας.

Υπενθυμίζεται, με βάση τον πρόσφατο νόμο, από φέτος οι μισθωτοί και συνταξιούχοι υποχρεώνονται να δαπανήσουν ένα ελάχιστο μέρος του εισοδήματός τους με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα ή άλλο μέσο τραπεζικής πληρωμής. Ειδικότερα, για ετήσιο εισόδημα μέχρι 10.000 ευρώ, απαιτείται η προσκόμιση ηλεκτρονικών αποδείξεων στο 10% του εισοδήματος, για ποσά από 10.000 μέχρι 30.000 στο 15% κ.ο.κ. Ταυτόχρονα, οι μισθωτοί και συνταξιούχοι που δεν δαπανούν το ελάχιστο απαιτούμενο όριο εισοδήματος με τραπεζικό μέσο πληρωμής θα χρεώνονται με πρόσθετο χαράτσι 22% επί του ποσού που υπολείπεται, ανάλογα με το κλιμάκιο εισοδήματος. Για παράδειγμα, σε εισόδημα 10.000 ευρώ οι απαιτούμενες ηλεκτρονικές αποδείξεις (10%) φτάνουν στα 1.000 ευρώ. Ετσι, στην περίπτωση μισθωτού που θα συγκεντρώσει 800 ευρώ, η «απόκλιση» ύψους 200 ευρώ τιμωρείται με πρόστιμο 22%, δηλαδή με 44 ευρώ.