Ενα νέο μουσείο εγκαινιάστηκε στην πανέμορφη Υδρα. Πρόκειται για το «Μουσείο της Ιστορικής Οικίας Λάζαρου Κουντουριώτη», το οποίο αποτελεί παράρτημα του Εθνικού και Ιστορικού Μουσείου (Μέγαρο Παλαιάς Βουλής). Η οικία του Λ. Κουντουριώτη (τέλος 18ου αιώνα) είναι δωρεά προς την Υδρα και την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία Ελλάδας, του Παντελή Κουντουριώτη, δισέγγονου του Λάζαρου Κουντουριώτη.

Η οικία αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της παραδοσιακής υδραίικης αρχιτεκτονικής. Χτίστηκε στο τέλος του 18ου αιώνα, εποχή οικονομικής άνθησης και ναυτικής υπεροχής της Υδρας. Υστερα από πολύχρονες εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης, οι τρεις όροφοι του σπιτιού, που διατηρεί την αρχική αρχιτεκτονική του δομή, έχουν διαμορφωθεί σε επισκέψιμους εκθεσιακούς χώρους. Εκεί παρουσιάζονται κειμήλια της οικογένειας Κουντουριώτη και άλλα ιστορικά εκθέματα από τις συλλογές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Επίσης, στεγάζεται και μόνιμη έκθεση, με συλλογές έργων ζωγραφικής των Περικλή και Κωνσταντίνου Βυζάντιου.

Συγκεκριμένα, στον όροφο του αρχοντικού εκτίθενται αντιπροσωπευτικά έργα της νεοελληνικής τέχνης (18ος - 19ος αιώνας). Παραδοσιακές ενδυμασίες των τριών κατεξοχήν ναυτικών νησιών - Υδρας, Σπετσών και Ψαρών, αλλά και της Σκύρου, της Σκιάθου, της Χίου, της Αστυπάλαιας, καθώς και άλλων ελληνικών περιοχών. Κοσμήματα, κεντήματα, υφαντά, κεραμικά, κασέλες ξυλόγλυπτες ή επιζωγραφισμένες, παρουσιάζονται στα μεγάλα δωμάτια του ορόφου. Την προσοχή των επισκεπτών προσελκύουν η ενδυμασία της Λαζαρίνας (Σταματίνας) Κουντουριώτη, η ενδυμασία της Υδρας της Ελένης Δημ. Βούλγαρη, εγγονής του Λ. Κουντουριώτη, η φορεσιά των Σπετσών της Μαρίας Μπόταση, αλλά και η ενδυμασία των Ψαρών της Καλλιόπης Κοτζιά. Ακόμη εκτίθενται υδραίικα μαντίλια, δημιουργήματα εξαίρετης καλλιτεχνικής ευαισθησίας, καθώς και δύο επιζωγραφισμένα ξυλόγλυπτα τεμάχια από το αρχοντικό του «μπέη» της Υδρας Γεωργίου Βούλγαρη.

Ο κύριος χώρος της κατοικίας, όπου και οι αίθουσες υποδοχής, ήταν στο Β' ισόγειο. Εκεί, με είσοδο από τη βόρεια αυλή, ήταν το «καλό σπίτι», με επίπλωση φερμένη από την Ανατολή και τη Δύση, αρμονικά συνταιριασμένη με ντόπια στοιχεία. Σήμερα, νησιώτικοι καναπέδες και μεντέρια, τοποθετημένα δίπλα σε ευρωπαϊκές κονσόλες και μπουφέδες, ξύλινες κασέλες και δίφυλλες ντουλάπες, μαγκάλια και χαλκώματα, χρυσοποίκιλτοι καθρέφτες, αγγλικά και ιταλικά σερβίτσια, ναυτικά ενθύμια, ζωγραφικά και φωτογραφικά οικογενειακά πορτρέτα, χαρακτικά του αγώνα της Ανεξαρτησίας, συνθέτουν ένα ιδιόμορφο, αλλά ιδιαίτερα γοητευτικό σύνολο.

Στο Α' ισόγειο της οικίας, όπου οι βοηθητικοί χώροι, παρουσιάζονται σε μόνιμη έκθεση, έργα ζωγραφικής του Περικλή και του γιου του Κωνσταντίνου Βυζάντιου. Οι πίνακες είναι δωρεά προς την «Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδας» της Μ. Λιακοπούλου - Βυζαντίου και του γιου της Αλέξανδρου.

O Περικλής Βυζάντιος (1893 - 1972) κυριάρχησε για εξήντα χρόνια στην καλλιτεχνική και κοινωνική ζωή της Αθήνας. Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στην Υδρα ως διευθυντής του Παραρτήματος της Σχολής Καλών Τεχνών. Λάτρεψε την Υδρα και πολλές φορές την απαθανάτισε στα έργα του. Η καλλιτεχνική πορεία του Π. Βυζάντιου διακρίνεται για τη συνέπεια και τη συνέχεια των αναζητήσεών του. Στις πιο σημαντικές και χαρακτηριστικές του προσπάθειες σημειώνεται μια μετάβαση από το ρεαλισμό και τον ιμπρεσιονισμό στις καθαρά προσωπικές του διατυπώσεις, που διακρίνονται για το ρόλο του φωτός και την έμφαση στο ατμοσφαιρικό, τα φωτεινά ανοιχτά χρώματα και την ποιητική ερμηνεία της οπτικής πραγματικότητας.

Ζωγράφος, αλλά με επιδόσεις και στη χαρακτική, μαθητής του Γαλάνη, ο Κωνσταντίνος Βυζάντιος (1924) διακρίνεται για την πολλαπλότητα και τον πλούτο των αναζητήσεών του. Εξαιρετικός σχεδιαστής και με ιδιαίτερη αίσθηση του χώρου, μετά τις αναζητήσεις σε διάφορες κατευθύνσεις, κατορθώνει να φτάσει σε ένα καθαρά προσωπικό ιδίωμα που διακρίνεται για την εκφραστική δύναμή του. Τρεις είναι οι σταθμοί στην εικαστική δημιουργία του Κ. Βυζάντιου: η περίοδος της αφηρημένης ζωγραφικής, τα ασπρόμαυρα σχέδια με τεχνική pierre noire και η επιστροφή στην παραστατική ζωγραφική. Το ώριμο ύφος του ανήκει στις νεοπαραστατικές τάσεις της μεταμοντέρνας τέχνης, με θέματα τις νεκρές φύσεις και τον τονισμένο προβληματικό χώρο.

Η Ιστορική Οικία Λάζαρου Κουντουριώτη λειτουργεί καθημερινά, εκτός Δευτέρας, από τις 10 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα.