Μια «αδύνατη» ερωτική ιστορία (ανάμεσα σε Εβραία και Χριστιανό) με έντονη αίσθηση και ηλικία αθωότητας γεννιέται στη Θεσσαλονίκη του '42. Τον έρωτα αυτόν θέτει ο Μανουσάκης στο επίκεντρο της αφήγησής του, δίπλα στις διώξεις των Εβραίων, την καθημερινά κλιμακούμενη αντιστασιακή παρουσία και την καθημερινή αποκάλυψη της πραγματικής φύσης του ναζισμού. Σε συχνά σημεία η αναμενόμενη ταινία του Μανουσάκη επιβεβαιώνει τη ρήση της Μαργκερίτ Ντυράς ότι «δεν είναι η τηλεόραση που μιμείται τον κινηματογράφο αλλά ο κινηματογράφος που μιμείται την τηλεόραση»...
Προσωπικά δεν γνωρίζω το βιβλίο του Σκαμπαρδώνη. Ομως, αυτό, δε συνιστά αναγκαιότητα για τον θεατή μιας ταινίας εκτός εάν ο θεατής ενδιαφέρεται για κάποιου είδους «συγκριτική» εργασία ανάμεσα στο πρωτογενές (λογοτεχνικό) και δευτερογενές (φιλμικό) κείμενο. Αλλη τέχνη η λογοτεχνία, άλλη ο κινηματογράφος, με παντελώς διαφορετική γλώσσα, σύνταξη, συμβάσεις, όρους και προϋποθέσεις. Ο κινηματογραφιστής που μεταφέρει ένα λογοτεχνικό έργο στο σινεμά δεν βασίζεται απλά στο «γράμμα» αλλά κυρίως στο «πνεύμα» του έργου. Στην έννοια «πνεύμα» εντάσσονται οι όποιες «διαστάσεις» απορρέουν από το λογοτεχνικό κείμενο, οι όποιες σκέψεις, οραματισμοί, ερωτήματα, διαφωνίες και αμφισβητήσεις γεννιούνται από την ουσιαστική μελέτη του. Το σύνολο αυτών συνθέτει την «άποψη» του δημιουργού για το έργο που πρόκειται να μεταφέρει σε άλλη τέχνη και που θα φέρει τη δική του υπογραφή. Αν όχι μέσω αυτών, μέσω ποιων (άλλων) στοιχείων προσδιορίζεται η παρουσία του «δημιουργού» μιας ταινίας;Η ιστορία που αφηγείται ο Μανουσάκης - με τα ηνία της αφηγηματικής του στρατηγικής να τα έχει αναλάβει πλήρως το μοντάζ - είναι σοβαρή και ενδιαφέρουσα, ενέχει στοιχεία επικαιρότητας και οικουμενικότητας και είναι κρίμα να αποδίδεται με βάση κλισέ και στερεότυπα που γεννούν μόνο αδυναμίες. Ενδεικτικά αναφέρεται η στάνταρντ εικόνα των ένστολων SS, ειδικά όταν εμφανίζονται συνοδεία των «επί χρήμασι» γυναικών. Η υπερβολή στη συμπεριφορά, η υπέρβαση του μέτρου δεν οδηγούν παρά στην καρικατούρα. Οι σκηνές μέσα στο ουζερί, στο στέκι της αντίστασης, θυμίζουν κάπου την κωμωδία καταστάσεων του BBC «Allo Allo» (1982 - 1992), μια παρωδία της συμμαχικής αντίστασης στα χρόνια της Κατοχής... Το φιλμικό κείμενο ισχνό και μονοδιάστατο, χωρίς βάθος και εσωτερικότητα, χωρίς πρωτοτυπία και αυθεντικότητα. Λυπηρό. Κάτι αντίστοιχο αφορά και στη γενική χρήση του λόγου. Παράδειγμα η κατάχρηση της ισπανικής γλώσσας, η εκφορά κακόφωνη, ο λόγος ξύλινος, βγαίνει με κόπο, παράλογη η χρήση του στα ντουέτα. Το ίδιο ισχύει και για τη γερμανική, όπως και για την ελληνική. Μάλλον μαθητές και δάσκαλοι ορθοφωνίας σήμερα δεν ενδιαφέρονται και τόσο για το θέμα.
Από την ταινία ξεπηδούν ιστορικού χαρακτήρα κενά που ζητούν σαφείς απαντήσεις. Θα ήθελα πολύ να πληροφορηθώ γιατί οι Εβραίοι που βλέπουμε σε χώρους εκτός συναγωγής δεν τυγχάνουν της παραμικρής συμπαράστασης ή αλληλεγγύης από τους γείτονες και συντοπίτες τους. Μήπως αυτοί φοβούνται τους Γερμανούς; Οι λόγοι είναι θρησκευτικοί; Ταξικοί; Επίσης, σε ό,τι αφορά την αντίσταση, δομικό στοιχείο της ιστορίας, που παρουσιάζεται ως ρεμπέτ ασκέρι. Γιατί δεν βλέπουμε ποιοι την έστησαν; Ποιοι καθοδηγούν; Ποιες οι σχέσεις αντίστασης και Εβραίων; Εκείνος ο μοναδικός νεαρός Εβραίος που θέλει να αντισταθεί, που θέλει να φύγει απ' την πόλη προτού είναι αργά, πού καταλήγει; Τι κάνει; Δεν μπορεί η είσοδος / έξοδος ενός χαρακτήρα στην ιστορία να μη προετοιμάζεται, δεν μπορεί οι χαρακτήρες, ως γενική παρατήρηση, να μην είναι αναπτυγμένοι δραματουργικά... Οσο για τον Τσιτσάνη που χαρίζει το όνομά του στον τίτλο, είναι τόσο άχρωμος και άοσμος που καταλήγει σχεδόν διακοσμητικός. Το «Ουζερί Τσιτσάνης» δεν «ρέει». Σκαλώνει σε σημεία... ωστόσο σε κάποια σημεία παρουσιάζει ενδιαφέρον, ιδιαίτερα όταν το θρίλερ με τη σουσπάνς του, μπαίνει στο παιχνίδι...
Με τους: Ανδρέα Κωνσταντίνου, Χάρη Φραγκούλη, Χριστίνα Χειλά - Φαμέλη, Γιάννη Στάνκογλου, κ.ά. Παραγωγή: Ελλάδα (2015)
Feeds
Μια καθόλου ξεχωριστή βδομάδα 
