Πολίτης Κέιν | ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΟΡΣΟΝ ΓΟΥΕΛΣ

Πολίτης Κέιν

Το 1941, ο μόλις 26χρονος -με ικανή, ωστόσο, θεατρική και ραδιοφωνική εμπειρία- Ορσον Γουέλς κάνει μια ρηξικέλευθη πειραματική ταινία, που βρίσκεται τουλάχιστον μια εικοσαετία μπροστά από την εποχή της και ουσιαστικά «μεταμορφώνει» το σύγχρονο κινηματογράφο. Τη σπουδαιότητα της ταινίας ανακάλυψαν και υποστήριξαν Ευρωπαίοι κριτικοί, κύρια ο Αντρέ Μπαζέν, στα μέσα του '50. Ο «Πολίτης Κέιν» είναι απόλυτη ταινία δημιουργού κι ας έχει βγει από τα σπλάχνα της χολιγουντιανής κινηματογραφικής βιομηχανίας... Η εταιρεία «RKO» ήταν που έφερε στο Χόλιγουντ το 1939 τον εκκεντρικό νεαρό καλλιτέχνη, με ένα συμβόλαιο που δεν είχε προηγούμενο, που έδινε στον Γουέλς πλήρη ελευθερία επιλογής και ελέγχου σε όλες τις φάσεις της παραγωγής.

Στο επίκεντρο της αφήγησης, ο μεγιστάνας Τσαρλς Φόστερ Κέιν. Η ζωή του, από τα χρόνια της εφηβείας μέχρι τη θεαματική του άνοδο στην αυτοκρατορία του Τύπου, τη μοναχική πορεία που ακολούθησε και το τέλος του. Η ίντριγκα στρέφεται γύρω από τη λέξη «Rosebud» (Ροδανθός), που ο Κέιν προφέρει τη στιγμή του θανάτου του. Ενας δημοσιογράφος, αναζητώντας τη βαθύτερη σημασία αυτής της λέξης, συναρμολογεί το παζλ της ζωής του ήρωα. Μέσα από την ιστορία του Κέιν -εμπνευσμένη από την άνοδο και την πτώση του υπαρκτού μεγιστάνα του Τύπου, Χιρστ-, αποτυπώνεται το γίγνεσθαι μιας ιστορικής εποχής, με χαρακτηριστικά της την άνοδο του δημοφιλούς Τύπου, τη γένεση του ραδιοφώνου, τη δύναμη των πολιτικών μηχανισμών, την άνοδο του φασισμού, το «φούσκωμα» της δημοσιογραφίας των επωνύμων του κλάδου.

Ο «Πολίτης Κέιν», ανεκτίμητη παρακαταθήκη στην ιστορία της τέχνης του κινηματογράφου, είναι κάτι πολύ περισσότερο από τεράστια ταινία, γιατί περιλαμβάνει το σύνολο των διδαγμάτων από τη νέα εποχή του ομιλούντα κινηματογράφου. Το μοντέλο της νέας αισθητικής που φέρει η ταινία, δε στηρίζεται στο μοντάζ, αλλά στις εκτεταμένες λήψεις και τις λήψεις σεκάνς, στην «υποκειμενική» χρήση της κάμερας, στην οπτική επανάσταση του βάθους πεδίου, στην κυκλική της δομή, που κάθε φορά που περνά πάνω απ' τη ζωή, προστίθεται περισσότερο βάθος στην γκαλερί των συναισθημάτων, απελευθερωμένων από κάθε αίσθηση χρόνου και στο περίπλοκο αφηγηματικό της σύστημα, βασισμένο στα φλας μπακ και τις διαφορετικές οπτικές γωνίες, αντί της παραδοσιακής γραμμικής αφήγησης... (Δευτέρα 8/6, 20.00, στο «Αστυ»)

ΗΠΑ, 1941