Νέα δεδομένα στον ευρύτερο γεωπολιτικό χάρτη της βόρειας Αφρικής θέτει η επίσκεψη που πραγματοποίησε στις αρχές της βδομάδας στο Κάιρο ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης στη σημαντική αυτή χώρα των 82 και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων, κλείστηκαν σημαντικές συμφωνίες για ενδυνάμωση των ρωσο-αιγυπτιακών στρατηγικών, οικονομικών, εμπορικών σχέσεων και συζητήθηκαν σε βάθος μεγαλόπνοα επενδυτικά σχέδια, ανάμεσα στα οποία συμπεριλαμβάνεται η κατασκευή μεγάλου πυρηνικού συγκροτήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη βόρεια Αίγυπτο και η δημιουργία ρωσικής βιομηχανικής ζώνης κοντά στο Κανάλι του Σουέζ. Αξιοπρόσεκτη ήταν επίσης και η εκτενής συζήτηση των δύο ηγετών πάνω στην κατάργηση του αμερικανικού δολαρίου με στόχο την αποκλειστική χρήση των εθνικών νομισμάτων στις μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές.

Δίχως άλλο, η πρώτη επίσκεψη του Ρώσου ηγέτη στην Αίγυπτο μετά από μία δεκαετία απέκτησε βαρύνουσα σημασία. Πόσο δε μάλλον, αφού είχε προηγηθεί η ενδοαστική αλλαγή πολιτικού προσωπικού με τη λεγόμενη «αραβική άνοιξη» του 2011, οπότε χειραγωγήθηκε η δικαιολογημένη λαϊκή δυσαρέσκεια από ένα αυταρχικό καθεστώς, έγινε η ανατροπή του τότε Προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ, η εκλογή του πρώτου ισλαμιστή Προέδρου Μοχάμεντ Μούρσι μέχρι την ανατροπή του τελευταίου τον Ιούλη του 2013 από τον τότε υπουργό Αμυνας, νυν Πρόεδρο, Αμπντέλ Φατάχ Σίσι και κάποια «σύννεφα στις σχέσεις με τις ΗΠΑ».

Η Ρωσία, την ίδια στιγμή, πέρασε από την περίοδο των μεγάλων κερδών για τα μονοπώλιά της, ειδικά της Ενέργειας, μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση και την καταλήστευση αυτού που πριν ήταν λαϊκή περιουσία, στην οικοδόμηση συμμαχιών με άλλες αναδυόμενες καπιταλιστικές δυνάμεις (βλέπε τη διακρατική ένωση των ΒRICS με Κίνα, Ινδία, Νότια Αφρική), ενώ σήμερα, λόγω των κυρώσεων και της κατάστασης στην Ουκρανία, αναζητεί νέες αγορές. Ετσι επιχειρεί να ενισχύσει παλιότερες σχέσεις ή να δημιουργήσει νέες. Σε αυτό αποσκοπούν τόσο οι κινήσεις που κάνει η ρωσική αστική στην Αίγυπτο όπως και στην Τουρκία, που προχωράει τον αγωγό φυσικού αερίου, μετά την αναστολή του λεγόμενου «Νότιου Ρεύματος» που «σκάλωσε» τουλάχιστον όπως δείχνουν έως τώρα τα πράγματα μετά την εμπλοκή με την Ουκρανία.

Ετσι, η άφιξη του Βλαντιμίρ Πούτιν το βράδυ της Δευτέρας στο Κάιρο κάθε άλλο παρά πέρασε απαρατήρητη. Το πολυσυζητημένο δώρο του Πούτιν προς τον Αιγύπτιο ομόλογό του, στρατάρχη Αμπντέλ Φατάχ Σίσι, που δεν ήταν παρά ένα «Καλάσνικοφ» AK-47, με το που έφθασε στο αεροδρόμιο του Καΐρου, ερμηνεύτηκε από πολλούς σαν δώρο με σημασία: «Ο Πούτιν κατανοεί τις ανάγκες της Αιγύπτου (δηλαδή της αιγυπτιακής αστικής τάξης...)» ειδικά ενόψει του πολέμου που έχει ανοίξει με τους φανατικούς ισλαμιστές τζιχαντιστές στη Χερσόνησο του Σινά, έγραψαν δηκτικά αμερικανικά ΜΜΕ. Μόνον που το «Καλάσνικοφ» δεν ήταν ούτε το μόνο, ούτε το πρώτο πολεμικό «δώρο» στις αποσκευές του Ρώσου ηγέτη. Το 2014, ελάχιστους μήνες από την εκλογή του Α. Φ. Σίσι στο προεδρικό αξίωμα, οι δύο χώρες είχαν κλείσει σημαντική συμφωνία στρατιωτικών εξοπλισμών ύψους 3 δισ. δολαρίων, με στόχο την πώληση ρωσικών επιθετικών ελικοπτέρων και μαχητικών αεροσκαφών τύπου MIG-29.

Ομως, πέρα από τις παλιές και νέες αγοραπωλησίες όπλων και τις συμφωνίες ενίσχυσης της διμερούς στρατιωτικής συνεργασίας, στο Κάιρο κλείστηκαν, αυτήν τη βδομάδα, σημαντικές συμφωνίες στους τομείς της Ενέργειας, της μεταποίησης, του εμπορίου, της βιομηχανίας κ.ά.

Πρώτα από όλα, οι δύο ηγέτες υπέγραψαν μνημόνια συνεργασίας και έβαλαν τα θεμέλια για συμφωνίες που μεταξύ άλλων αφορούν σε:

• Δημιουργία Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου μεταξύ Αιγύπτου και Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης (που απαρτίζουν η Ρωσία, η Αρμενία, η Λευκορωσία και το Καζακστάν) σε συνέχεια συζητήσεων που είχαν προηγηθεί τον περσινό Αύγουστο στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας μεταξύ Σίσι και Πούτιν.
• Αντικατάσταση του δολαρίου ως νομίσματος στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές με αντ' αυτού χρήση του ρουβλιού και της αιγυπτιακής λίρας, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 80% μόνον μέσα στον τελευταίο χρόνο κάνοντας τζίρο 4,5 δισ. δολαρίων.
• Συμφωνία για τη δημιουργία ρωσικής βιομηχανικής ζώνης κοντά στο Κανάλι του Σουέζ, το οποίο σχεδιάζεται να εκσυγχρονιστεί και να ενισχυθεί σημαντικά από τον (πανταχού παρόντα) αιγυπτιακό στρατό με επενδύσεις ύψους πολλών δισ. δολαρίων, μεταξύ άλλων, και μέσω της δημιουργίας ενός νέου, παράλληλου καναλιού (κατά μήκος του σημερινού Καναλιού στο Σουέζ), οκτώ υπόγειων τούνελ με στόχο νέους οδικούς άξονες. Η ρωσική βιομηχανική ζώνη στο Σουέζ δεν πρέπει να κάνει εντύπωση, δεδομένου ότι οι ρωσικές επιχειρήσεις έχουν μετοχές σε πάνω από 400 αιγυπτιακές εταιρείες.
• Στενότερη συνεργασία, νέα επενδυτικά σχέδια σε μεταφορές, μεταποίηση και Ενέργεια με πιο εντυπωσιακή τη συμφωνία για την κατασκευή μεγάλου πυρηνικού συγκροτήματος παραγωγής Ενέργειας με τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες ισχύος 1.400 MW από το ρωσικό κρατικό ενεργειακό κολοσσό, «Rossatom», στη βόρεια αιγυπτιακή πόλη Νταμπάα στις ακτές της Μεσογείου. (Συμφωνία που αναβιώνει σχέδια που είχε στα σκαριά από τις αρχές της δεκαετίας του '80 η τότε κυβέρνηση του Χ. Μουμπάρακ αλλά που περιθωριοποιήθηκαν μετά το πυρηνικό δυστύχημα στο Τσέρνομπιλ το 1986).
• Συνεργασία στον τομέα της τουριστικής βιομηχανίας που στην Αίγυπτο υπέστη σημαντικό πλήγμα μετά την «αραβική άνοιξη» του 2011, αλλά και τις τωρινές, κλιμακούμενες τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών στη Χερσόνησο του Σινά.
• Σύσφιξη της συνεργασίας στον τομέα αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, αυτοκινητοβιομηχανίας, χημικών.

Είναι φανερό ότι όλες αυτές οι συμφωνίες δημιουργούν νέα δεδομένα στη γεωπολιτική σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής, όπου και οι «παίχτες» αφθονούν, και τα επίπεδα της όξυνσης των μεταξύ τους ανταγωνισμών θεριεύουν... Καταλυτικό παράγοντα στην ευόδωση τέτοιων σχεδίων δεν είναι δυνατόν να παίξουν μόνον οι θερμές, ρωσο-αιγυπτιακές σχέσεις, αλλά και οι προθέσεις και οι σχεδιασμοί άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων που θα θελήσουν μερίδιο από τη «νέα πίτα» επενδύσεων και αναβάθμισης μίας περιοχής με βαρύνουσα σημασία πύλη της μαύρης ηπείρου και της Μέσης Ανατολής και σημαντική δύναμη του λεγόμενου αραβικού κόσμου.