ΑΓΚΥΡΑ - ΤΕΧΕΡΑΝΗ - ΑΡΜΠΙΛ.--

Οτι ο Ιρανός Πρόεδρος Χασάν Ρουχανί ετοιμάζει επίσημη επίσκεψη την ερχόμενη Δευτέρα στην Τουρκία φέρεται να αποκάλυψε Τούρκος αξιωματούχος στο γαλλικό πρακτορείο AFP. Πρόκειται για το πρώτο ταξίδι Ρουχανί στην Τουρκία από τη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του και έρχεται μετά από το ταξίδι που έκανε ο Ρ. Τ. Ερντογάν στην Τεχεράνη τον περασμένο Γενάρη, προκαλώντας πλήθος συζητήσεων και αναλύσεων για τη «νέα εποχή» στις σχέσεις των δύο χωρών.

Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι στο επίκεντρο των επαφών που θα έχουν Ρουχανί - Ερντογάν θα τεθούν οι διμερείς οικονομικές σχέσεις, αλλά και η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Τα σημάδια βελτίωσης στις σχέσεις των δύο χωρών όχι μόνο δεν έχουν περάσει απαρατήρητα στη διεθνή κοινότητα, αλλά έχουν προκαλέσει και την ενόχληση αρκετών, όπως οι ΗΠΑ. Χαρακτηριστική ήταν η σημείωση του Αμερικανού υφυπουργού Οικονομικών και υπεύθυνου για ζητήματα Οικονομικής Τρομοκρατίας και Κατασκοπείας των ΗΠΑ, Ντέιβιντ Κοέν, που το Γενάρη δήλωνε: «Οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να συνεργαστούν με το Ιράν οφείλουν πραγματικά να περιμένουν. Η ημέρα που το Ιράν θα είναι ανοιχτό για οικονομικές συμφωνίες μπορεί να έρθει, αλλά δεν έχει έρθει ακόμη».

Το Γενάρη, ο Ερντογάν είχε τονίσει από την ιρανική πρωτεύουσα ότι ο όγκος του διμερούς εμπορίου μπορεί να διπλασιαστεί από τα 13,5 δισ. δολάρια που είναι σήμερα στα 30 δισ. δολάρια. Επιπλέον, είχαν υπογραφεί συμφωνίες που καταργούσαν δασμούς για τη διακίνηση εκατοντάδων τουρκικών βιομηχανικών προϊόντων, αλλά και ιρανικών ειδών διατροφής.

Η Ουάσιγκτον έχει διατυπώσει τη δυσαρέσκειά της και για το γεγονός ότι τουρκικές εταιρείες επιδίωξαν να δραστηριοποιηθούν στην ιρανική αγορά και μάλιστα στον κρίσιμο κλάδο της Ενέργειας, καθώς είναι φυσικό ότι η άρση των κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης (αντικείμενο πολύμηνων διαπραγματεύσεων μεταξύ μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων) θα πυροδοτήσει μια έντονη «κούρσα» μεταξύ ισχυρών μονοπωλίων που αναζητούν πρόσβαση στα μεγάλα ενεργειακά αποθέματα του Ιράν. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ άλλων θεωρείται ότι η αμερικανική δυσαρέσκεια για τη βιαστική και χωρίς την έγκριση της Ουάσιγκτον επαναπροσέγγιση Αγκυρας - Τεχεράνης ήταν μια από τις αιτίες που τροφοδότησαν την έντονη επίθεση που δέχεται ο Ερντογάν από το Δεκέμβρη, με πρωταγωνιστή τον ισλαμιστή επιχειρηματία ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν που έχει έδρα του την Πενσυλβάνια των ΗΠΑ.

Αντιδράσεις αναμένεται όμως να προκαλέσει και η συμφωνία διάρκειας 50 ετών που υπέγραψε η Αγκυρα με την Αρμπίλ, για εξαγωγή κουρδικού πετρελαίου από το Βόρειο Ιράκ μέσω της Τουρκίας. Εκτός από τη δεδομένη οργή της Βαγδάτης, δεν αποκλείεται έντονη να είναι η ενόχληση και άλλων χωρών, που αγωνιούν να εξασφαλίσουν την πρόσβαση των «δικών τους» μονοπωλίων στα πλούσια ενεργειακά εδάφη της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, για τα οποία δεν είναι τυχαίο ότι έχουν γίνει τόσες ένοπλες αναμετρήσεις και ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.

Ο ηγέτης του ιρακινού Κουρδιστάν Νεσιρβάν Μπαρζανί σημείωσε σχετικά ότι η συμφωνία μπορεί να παραταθεί, συμπληρώνοντας ότι στόχος της Αρμπίλ δεν είναι η διαίρεση του Ιράκ. Αναφέρθηκε στην ανάγκη να διασφαλίσει ο πληθυσμός του ιρακινού Κουρδιστάν υποδομές όπως σχολεία κλπ. Και έκανε λόγο για «συνταγματικό δικαίωμα» από το οποίο δεν πρόκειται να παραιτηθούν «υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».

Πάντως, αντιδράσεις εκφράστηκαν ήδη και στο εσωτερικό της Τουρκίας. Το βασικό κόμμα της κεμαλικής αντιπολίτευσης CHP (Ρεπουμπλικάνικο κόμμα) δήλωσε ότι η συμφωνία θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα στην περιοχή, αλλά και τις σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράκ και όλη τη διεθνή κοινότητα.