Κυριακή 20 Μάη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 5
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Πλούσιο το ανασκαφικό έργο της

Σημαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις χρεώνονται στην Αρχαιολογική Εταιρεία, η οποία πραγματοποίησε τον απολογισμό έργου της για το 2000

Σύμη Βιάννου - Αεροφωτογραφία της ανασκαφής
Σύμη Βιάννου - Αεροφωτογραφία της ανασκαφής
Παρά και ενάντια στη συνεχιζόμενη απαξίωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς από την πολιτεία, με διάφορους τρόπους, η αρχαιολογική σκαπάνη «επιμένει» να «υπενθυμίζει» πως η μνήμη και η γνώση είναι τα σημαντικότερα «όπλα» ενός λαού. Με αυτό τον τρόπο η ανασκαφή δε λειτουργεί μόνο επιστημονικά, αλλά θέτει τους πάντες, και ιδίως τους αρμόδιους, προ των ευθυνών τους. Αλλωστε, οι πρώτοι που κατανοούν σε όλο της το μέγεθος την πολιτισμική απώλεια από την καταστροφική μανία μιας «προόδου» που προσβλέπει στο κέρδος, είναι οι αρχαιολόγοι.

Την περασμένη Κυριακή, η «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία», το ιστορικό αυτό ίδρυμα με τη μεγάλη προσφορά στη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, έκανε τον απολογισμό του έργου της κατά τον προηγούμενο χρόνο, τον οποίο παρουσίασε ο γενικός γραμματέας της, Βασίλης Πετράκος.

Το μεγαλύτερο μέρος των πεπραγμένων του ιδρύματος καταλαμβάνουν οι ανασκαφές που πραγματοποιεί σε πολλά μέρη της χώρας και οι οποίες, όπως σημειώθηκε, είχαν «πλούσια» και «ενδιαφέροντα» αποτελέσματα. Εκτός από το ανασκαφικό, η εταιρεία έχει να επιδείξει και πλούσιο εκδοτικό έργο, ενώ, όπως είναι γνωστό, τους τελευταίους μήνες, παράλληλα και με άλλους φορείς, πρωτοστατεί, στο πεδίο όπου της αναλογεί, στην υπεράσπιση του Μαραθώνα από την επαπειλούμενη καταστροφή του, λόγω της χωροθέτησης του ολυμπιακού κωπηλατοδρομίου σε ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μέρη της Ευρώπης.

Οι ανασκαφές στην Αττική

Δείγματα κεραμικής από το Ακρωτήρι Θήρας
Δείγματα κεραμικής από το Ακρωτήρι Θήρας
Η Αττική γη εξακολουθεί να εντυπωσιάζει με τη διαχρονικότητα και σημαντικότητα του αρχαιολογικού της πλούτου, γεγονός που δε φαίνεται να εντυπωσιάζει μια κυβέρνηση που προσπαθεί με κάθε τίμημα να εξυπηρετήσει τις πολυεθνικές της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Οι ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας στο Ραμνούντα, το Τσέπι Μαραθώνα, τη Βραυρώνα και τη Σκάλα Ωρωπού υπογραμμίζουν αυτό το γεγονός.

Στο φρούριο της Ραμνούντας, ανατολικά της συνοικίας του θεάτρου, αποκαλύφθηκαν δρόμοι, εγκαταστάσεις ύδρευσης, αλλά και γραπτές πληροφορίες για την ιστορία του αρχαίου δήμου. Συγκεκριμένα, ανακαλύφθηκε μια στήλη με ψήφισμα του Δήμου Ραμνούντος με το οποίο τιμάται ένας στρατηγός της παραλίας για τη φροντίδα του για την άμυνα της πόλης, που χρονολογείται το 236/5 π.Χ. Σε άλλη στήλη σώζεται χαραγμένο στεφάνι με επιγραφή, η οποία πληροφορεί πως οι Αθηναίοι στρατιώτες που υπηρετούν στο Ραμνούντα τιμούν τον Δρομέα, αξιωματικό του φρουρίου, για τις εξυπηρετήσεις του προς αυτούς.

Στο Τσέπι Μαραθώνος ολοκληρώθηκε η ανασκαφή του νεκροταφείου, δίνοντας σημαντικές πληροφορίες για τα αρχαία ταφικά έθιμα και δοξασίες, αλλά και τη δυνατότητα χρονολογικών καθορισμών για ένα χρονικό διάστημα της πρωτοελλαδικής περιόδου.

Στη Βραυρώνα ανακαλύφθηκε ο βόρειος τοίχος ενός μεγάλου σπιτιού των μυκηναϊκών χρόνων, του οποίου η ύπαρξη ήταν γνωστή εδώ και δεκαετίες, ενώ η επέκταση της ανασκαφής είχε αποτέλεσμα την ανακάλυψη ενός ακόμη οικήματος.

Η κεντρική παράσταση του ψηφιδωτού δαπέδου της ρωμαϊκής έπαυλης στη Μεσσήνη
Η κεντρική παράσταση του ψηφιδωτού δαπέδου της ρωμαϊκής έπαυλης στη Μεσσήνη
Στη Σκάλα Ωρωπού η ανασκαφή επικεντρώθηκε σε μια μεγάλη κατασκευή που είχε ανακαλυφθεί το 1985 και που πιθανολογείται πως ήταν στρατόπεδο. Με κάθε επιφύλαξη, το εύρημα ανάγεται στο πρώτο μισό του 7ου π.Χ. αι.

Αλλες ανασκαφές

Στις Μυκήνες συνεχίστηκε η ανασκαφή σε μυκηναϊκό σπίτι που είναι γνωστό από το 1950, επιβεβαιώνοντας τις πρώτες ανασκαφικές εκτιμήσεις πως πρόκειται για αποθήκη. Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζει μια πήλινη ενεπίγραφη πινακίδα, στην οποία σώζονται δύο στίχοι με τρία τουλάχιστον συλλαβογράμματα. Στο τέλος αναγράφεται ο αριθμός 200 που πιθανολογείται πως αφορά ποσότητα κάποιου αποθηκευμένου αγαθού.

Στην Καλλιθέα Πατρών συνεχίστηκαν οι έρευνες σε τέσσερις ασύλητους θαλαμοειδείς τάφους. Στην Επίδαυρο συνεχίστηκε η ανακατασκευή του μεγάλου βωμού του Απόλλωνος Μαλεάτα και η μελέτη αποκατάστασης του ελληνιστικού αναλήμματος του ιερού. Σε διπλανό του ναού λόφο αποκαλύφθηκε περίβολος των ελληνιστικών χρόνων και λείψανα προϊστορικού οικισμού.

Σημαντική ήταν η πρόοδος στη Μεσσήνη, όπου η ανασκαφή κατέληξε στο συμπέρασμα πως το θέατρο της Μεσσήνης καταστράφηκε στα βυζαντινά χρόνια από τους Μεσσήνιους. Ωστόσο, διασώθηκαν και βρέθηκαν μερικά κλιμακοστάσια και άλλα στοιχεία που έκαναν δυνατή την αναπαράσταση του θεάτρου όπως πρέπει να ήταν κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Ανακαλύφθηκε επίσης το νότιο κλίτος της βασιλικής που βρίσκεται στα ΝΑ του θεάτρου και η οποία χτίστηκε κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο.

Σε τμήμα της αγοράς της Μεσσήνης βρέθηκε το κεφάλι μαρμάρινου ανδριάντα σε υπερφυσικό μέγεθος, το οποίο μοιάζει με τον αυτοκράτορα Κλαύδιο (41-54 μ.Χ.). Ολοκληρώθηκε επίσης η αποκάλυψη του στίβου του σταδίου της αρχαίας πόλης και επιβεβαιώθηκε πως οι Ρωμαίοι το είχαν μετατρέψει σε αρένα. Στο στάδιο βρέθηκε κατάλογος εφήβων του 60 μ.Χ. και από τις πέντε φυλές της πόλης, ενώ μνημονεύονται ακόμη οι μη Μεσσήνιοι και οι απελεύθεροι. Σε έναν από τους πολυτελείς τάφους κοντά στο γυμνάσιο, του 2ου ή 1ου π.Χ. αι., που ανήκει σε γυναίκα, βρέθηκαν πολλά γυάλινα μυροδοχεία και γυάλινο πινάκιο από κόκκινο γυαλί, ενώ ξεκίνησε η αναστήλωσή του. Τέλος, συνεχίστηκε η ανασκαφή της πλούσιας έπαυλης του 3ου ή 4ου μ.Χ. αι., στην οποία συντηρήθηκε το ψηφιδωτό που απεικονίζει τον Διόνυσο, την Αριάδνη και έναν πιστό που ασπάζεται το χέρι του θεού. Ο ασπασμός αυτός εκλαμβάνεται σαν προσπάθεια ιδεολογικής αντιπαράθεσης προς τον ανερχόμενο, τότε, χριστιανισμό.

Στη θέση Τραγάνες, στην Ικλαινα Μεσσηνίας, όλα δείχνουν πως υπήρχε σημαντικό μυκηναϊκό κέντρο. Ανάμεσα στα άλλα ευρήματα βρέθηκαν και αρκετοί ορθογώνιοι λίθοι που μαρτυρούν μεγάλη κατασκευή, ίσως θολωτό τάφο.

Στον Θέρμο ολοκληρώθηκε η ανασκαφή των στρωμάτων κάτω από τον ναό του Απόλλωνος Θερμίου, όπου βρίσκεται το μέγαρο Β. Αν και δεν υπάρχουν ακόμη οριστικά συμπεράσματα, πιστεύεται ότι το κτίριο χρησιμοποιούνταν για ποικίλη δραστηριότητα, συνεπώς από πολλούς ανθρώπους.

Στη Παντάνασσα Φιλιππιάδας ολοκληρώθηκε η επισκευή του δαπέδου, συμπληρώθηκαν κοσμητικά στοιχεία των τοίχων του παρεκκλησίου και αποκαταστάθηκε η κεράμωσή του. Κάτω από το δάπεδο βρέθηκαν τάφοι με γλυπτές παραστάσεις.

Στη Δωδώνη συνεχίστηκε η έρευνα στο μεγάλο ιερό και πιο συγκεκριμένα σε μέρος του διαδρόμου που χωρίζει το βόρειο από το νότιο τμήμα του πρυτανείου. Το τμήμα αυτό καλυπτόταν από επίχωση των υστερορωμαϊκών και παλαιοχριστιανικών χρόνων, κάτω από την οποία βρέθηκαν οικοδομικά λείψανα, νομίσματα και κεραμική των ρωμαϊκών χρόνων.

Στο Ακρωτήρι της Θήρας η ανασκαφή περιορίστηκε στα σημεία όπου θα τοποθετηθούν οι στύλοι του νέου στεγάστρου προστασίας του αρχαίου οικισμού. Για να βρεθεί στέρεο έδαφος χρειάστηκε να ανοιχτούν φρεάτια βάθους 15 έως 20 μέτρων. Από τα 35 φρεάτια που ανοίχτηκαν προκύπτει ότι το Ακρωτήρι είχε υποστεί πολλές καταστροφές από σεισμούς, γεγονός όμως που δεν πτοούσε τους κατοίκους του, αφού εκείνοι επέστρεφαν και έχτιζαν πάνω στα ερείπια, με υλικό από αυτά. Από τα αγγεία που βρέθηκαν και τα οποία προέρχονται από άλλες περιοχές εκτός του νησιού, προκύπτει πως οι εμπορικές σχέσεις της πόλης ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένες. Αποκαλύφθηκαν επίσης κρεβάτια με το αχυρένιο στρώμα τους, συγκεντρωμένα καλάθια, σάκος με κριθάρι και άλλα απανθρακωμένα έπιπλα, σκεύη και τρόφιμα που αποδεικνύουν πως η έκρηξη του ηφαιστείου «έπιασε στον ύπνο» τους αρχαίους κατοίκους του Ακρωτηρίου, οι οποίοι άφησαν πίσω τους ακόμη και τα στοιχειώδη προκειμένου να σωθούν.

Στη Μινώα Αμοργού αποκαλύφθηκε μεγάλο τμήμα του τείχους της πόλης, μήκους 680 μέτρων, με τέσσερις πύργους. Επίσης αποκαλύφθηκαν νέα τμήματα του κτιριακού συγκροτήματος της Ιθυδίκης.

Στις Αρχάνες ολοκληρώθηκαν οι έρευνες σε τμήματα του ανακτόρου και συμπεραίνεται πως η καταστροφή του επήλθε από σεισμό και πυρκαγιά που ανέβασε τη θερμοκρασία στους 1.000 βαθμούς Κελσίου.

Στη Σύμη Βιάννου έγινε ανασκαφή για να ελεγχθούν τα σημεία που θα στερεωθεί το στέγαστρο προστασίας των αρχαιοτήτων. Αποκαλύφθηκε η εσωτερική όψη του βόρειου τοίχου του περιβόλου του ναού, χάλκινα ειδώλια κ.ά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι στο οποίο εικονίζεται τρίμορφη τελετουργική παράσταση, η οποία δε μοιάζει με τις ήδη γνωστές.

Τέλος, το Τμήμα Κύπρου της εταιρείας συντήρησε και αποκατέστησε τις τοιχογραφίες της Παναγίας Ασταθκυώτισσας.


Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ασύλητοι τάφοι αποκαλύφθηκαν στη Νεμέα(2019-08-13 00:00:00.0)
Σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη στον Ορχομενό(2017-09-12 00:00:00.0)
Μυκηναϊκό νεκροταφείο(2011-09-16 00:00:00.0)
Ευρήματα στα Κατεχόμενα(2004-09-15 00:00:00.0)
Αποκαλύφθηκε προϊστορικός οικισμός(2000-04-15 00:00:00.0)
Χωρίς τις «Πολύχρυσες Μυκήνες»(2000-03-18 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ