Κυριακή 20 Μάη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η μυθολογία των δρόμων

Ο εργαζόμενος λαός και πάλι στους δρόμους. Συνθήματα, γροθιές σηκωμένες. Και οι λόγοι των αρχηγών να εκφωνούνται μέσα από λαρύγγια βραχνά, από φωνές αντρίκειες, κουρασμένες, ντυμένες την αγανάκτηση και την απελπισία. Φωνές όμοιες με υπόσχεση πως κανείς δε θα κάνει πίσω. Λόγοι όμοιοι με κήρυγμα πολέμου, ομολογία ανυπακοής και απειλής προς τους σφετεριστές του λαϊκού μόχθου, τους βιαστές ενός οράματος που δε μιλάει μόνο για ψωμί, αλλά και τριαντάφυλλα. Λόγοι που εκφωνούνται όμοιοι με ρομφαίες αγγέλων εξολοθρευτών και σχίζουν σιωπές συνωμοσίας και ασύγγνωστου ψεύδους. Λόγοι που αντηχούν στις πλατείες και στα στενά της ανοχύρωτης πόλης. Και κάτω από τους λόγους, τα πανό με τα κόκκινα γράμματα, ως ομολογίες επίθεσης. Και οι βηματισμοί σε ρυθμούς επανάστασης να οδηγούν και να εμπνέουν. Κι όλ' αυτά σημαίνουν πως η εργαζόμενη Ελλάδα διεκδικεί αυτό που της ανήκει. Διεκδικεί, με άλλα λόγια, τη διαχείριση του υπερπροϊόντος που αυτή παράγει και οι καπιταλιστές το μετατρέπουν σε υπεραξία εμπορευματοποιώντας το.

Και, ασφαλώς, μια τέτοια διεκδίκηση δεν περιορίζεται μόνο στη συγκεκριμένη πράξη των δρόμων και της φωνής, ούτε περιορίζεται στο στενό πλαίσιο ενός συνθήματος. Τα ξεπερνάει όλ' αυτά και κατευθύνεται στο σημείο εκείνο του ιστορικού Σύμπαντος, όπου ο Ανθρωπος συνειδητοποιεί μέσω της εργασίας του τη θέση του απέναντι στο περιβάλλον. Συνειδητοποιεί, επίσης, μέσω της εργασίας του τις δυνατότητές του να παράγει τις αντικειμενικές συνθήκες της ύπαρξής του. Και μια τέτοια συνειδητοποίηση είναι και το κέρδος αυτών των κινητοποιήσεων. Δεν είναι, δηλαδή, μόνο η κατάκτηση μιας καλύτερης θέσης. Η βελτίωση των συνθηκών της δουλιάς ή, έστω, η κατάκτηση ενός άλλου επιδόματος. Το κέρδος του μαζικού αγώνα, το κέρδος, με άλλα λόγια, της συγκρότησης ενός συνειδητού μετώπου, θεμελιωμένου στην ταξικότητα της απόφασης είναι η πολιτικοποίηση των συνειδήσεων αυτών που αποφασίζουν να ενταχθούν στο Μέτωπο. Να, λοιπόν, τι συντελείται κάτω από τα μαύρα σύννεφα των αστραφτερών λόγων και τα κόκκινα γράμματα των πανό: η συνειδητοποίηση της λαϊκής μάζας για τη δεδομένη θέση της στην παραγωγή. Και μια τέτοια συνειδητοποίηση, όπως το παρατήρησε ο Λένιν αποτελεί την ουσία της ταξικής συνειδητοποίησης, όχι μόνο υποκειμενικά, αλλά και αντικειμενικά. Η τάξη, δηλαδή, υπάρχει από τη στιγμή που το κοινωνικό υποκείμενο αναγνωρίσει τη συνθήκη μέσα στην οποία παράγει και αναπαράγεται. Από τη στιγμή που αναγνωρίζει ποιο ποσοστό από αυτά που παράγει ανήκει σ' αυτόν, έστω και ως μίσθωση της εργατικής του δύναμης και κάτω από ποια ανταλλάγματα επιτυγχάνεται η αναπαραγωγή του.

Και όλη αυτή η εγκόσμια διαδικασία, η κίνηση, δηλαδή, του εργαζόμενου από την προσωπική του εστία στο χώρο της διαμαρτυρίας και από εκεί στο σημείο, όπου συντελείται η ταξική του συνειδητοποίηση και η πολιτική μετάλλαξη της βιοτικής του περιπέτειας σε συγκεκριμένο επιχείρημα είναι όμοια με τη σύνταξη ενός μύθου. Γιατί αυτό ακριβώς είναι ένας μύθος: η υπέρβαση του φθαρτού και του εφήμερου και η αναγωγή του στη σφαίρα της ανερμήνευτης δύναμης. Η αναγωγή του στη σφαίρα, όπου τα δεδομένα δεν ανατρέπονται, γιατί περιβάλλουν τον συντάκτη του μύθου και, επομένως μια οποιαδήποτε, ανατροπή θα σήμαινε και ανατροπή αυτού του ίδιου. Αυτό, ακριβώς συμβαίνει στη διαδικασία της ταξικής συνειδητοποίησης: υπερβαίνει το φθαρτό και το καθημερινό. Υπερβαίνεται το συμβατικά ζητούμενο και η ουσία της διεκδίκησης ανάγεται στη σφαίρα της εργατικής δύναμης, όπου τίποτε δεν μπορεί να ανατραπεί. Και δεν μπορεί, γιατί σε μια τέτοια «σφαίρα» οι θελήσεις συσπειρώνονται, οι προσπάθειες αποκτούν το σχήμα του μετώπου και ο αντίπαλος δεν αντιμετωπίζει ένα άθροισμα ατομικών Πόνων, αλλά τη συλλογική συνείδηση μιας τάξης. Κι αυτό ζήσαμε την Πέμπτη που μας πέρασε. Ζήσαμε, δηλαδή, το κοντράρισμα της ατομικής θέλησης του μοναχικού καπιταλιστή με τη συλλογική θέληση μιας τάξης. Αυτό ακριβώς συνιστά και «τη μυθολογία των δρόμων». Το γεγονός μιας αναπόδραστης σύγκρουσης, όπως είναι αυτή του κεφαλαίου με την εργασία. Θέλω να πω και να κλείσω πως η Πέμπτη που μας πέρασε, και όλες οι άλλες, οι παρόμοιες που θα 'ρθουν συγκροτούν το «μύθο» της λαϊκής εξέγερσης, με την έννοια της υπέρβασης του καθημερινού και του φτηνού, του ασυγχώρητα ατομικού!


Του Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ