Πέμπτη 7 Φλεβάρη 2013
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΜΠΟΡΤΚΟ
Η μάχη του Στάλινγκραντ

Είναι γεγονός ότι το κύριο βάρος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το επωμίστηκε η Σοβιετική Ενωση. Ο δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος προετοιμαζόταν ήδη από τη λήξη του πρώτου και η ηττημένη Γερμανία επανεξοπλιζόταν με αμερικάνικα, αγγλικά και γαλλικά κεφάλαια προκειμένου να στραφεί κατά της ΕΣΣΔ. Σκοπός, η ανατροπή του σοσιαλισμού, η κατάληψη των εδαφών της ΕΣΣΔ και το μοίρασμά τους ανάμεσα στις τότε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ο ίδιος ο Χίτλερ άλλωστε είχε δηλώσει: «Κύριο καθήκον της Γερμανίας, σκοπός της ζωής μου και έννοια της ύπαρξης του εθνικοσοσιαλισμού είναι η εξόντωση του μπολσεβικισμού».Βεβαίως, η πραγματικότητα δεν εξελίχθηκε έτσι ακριβώς...

Ο πόλεμος από την πλευρά της Γερμανίας ήταν ιμπεριαλιστικός, από την πλευρά των σοβιετικών λαών είχε χαρακτήρα πατριωτικού, απελευθερωτικού πολέμου. Η επίθεση των Γερμανών έφερε την κωδική ονομασία «Υπόθεση Μπλε». Την αποστολή θα έφερναν σε πέρας η Ομάδα των Στρατιών Α, υπό τον στρατάρχη Πάουλ φον Κλάιστ - που θα αναλάμβανε τις επιχειρήσεις στον Καύκασο - και η Ομάδα των Στρατιών Β - υπό τον στρατηγό Μαξιμίλιαν φον Βάιχς - που θα επιχειρούσε στο Στάλινγκραντ. Η ομάδα των Στρατιών Β αποτελούνταν από την 6η Στρατιά, υπό τον στρατηγό Φρίντριχ φον Πάουλους και η 4η Στρατιά Τεθωρακισμένων, υπό τον στρατηγό Χέρμαν Χοτ. Η Μάχη του Στάλινγκραντ άρχισε στις 23/8/1942 με καταιγιστικό βομβαρδισμό της «Λουφτβάφε». Μέσα σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα το συντριπτικό μέρος της κτιριακής υποδομής της πόλης καταστράφηκε, λαμβανομένης υπόψη και της ανεπαρκούς αντιαεροπορικής άμυνας, στην οποία υπηρετούσαν νεαρές εθελόντριες. Τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη τα χερσαία τμήματα της «Βέρμαχτ» είχαν σχεδόν περικυκλώσει την πόλη. Η μόνη γραμμή ανεφοδιασμού ήταν από τη θαλάσσια οδό του Βόλγα. Το Νοέμβρη 1942, το Στάλινγκραντ έμοιαζε με σωρό ερειπίων και βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Γερμανών. Τα μόνα κτίρια που απέμεναν όρθια ήταν κάποια εργοστάσια που οι αμυνόμενοι κρατούσαν με νύχια και δόντια για τις ανάγκες του ανεφοδιασμού τους. Στις 19/11/1942 οι Σοβιετικοί πέρασαν στην αντεπίθεση που είχε την κωδική ονομασία «Ουρανός». Το σχέδιο εκπονήθηκε από τους στρατηγούς Ζούκοφ και Βασιλιέφσκι και προέβλεπε την προσβολή των εφεδρικών δυνάμεων της 6ης Στρατιάς, που τη συγκροτούσαν κακοεκπαιδευμένοι στρατιώτες από τις συμμαχικές χώρες του Αξονα (Ιταλοί, Κροάτες, Ρουμάνοι, Ούγγροι, αλλά και ντόπιοι συνεργάτες των Γερμανών).

Η σοβιετική αντεπίθεση - είχε απόλυτη επιτυχία - εκδηλώθηκε με τρεις στρατιές υπό τον στρατηγό Νικολάι Βατούτιν. Οι Γερμανοί εγκλωβίστηκαν και μέσα σε περιοχή λίγων τετραγωνικών χιλιομέτρων βρέθηκαν περικυκλωμένοι 250.000 στρατιώτες. Οι Σοβιετικοί τους ζήτησαν να παραδοθούν με ευνοϊκούς όρους. Ομως η διαταγή του Χίτλερ ήταν επίθεση μέχρις εσχάτων. Αερογέφυρα που στήθηκε για τον ανεφοδιασμό των εγκλωβισμένων γερμανικών δυνάμεων είχε οικτρή κατάληξη. Η σοβιετική αντιαεροπορική άμυνα κατέρριψε 490 αεροπλάνα της «Λουφτβάφε».

Στις 16/12/1942 οι Σοβιετικοί εξαπέλυσαν νέα επίθεση με την ονομασία «Κρόνος» και στόχο να εγκλωβίσουν την Ομάδα Στρατιών Α, που είχε σταθεροποιήσει τις θέσεις της στον Καύκασο. Δεν τα κατάφεραν, αφού η αντίσταση της εγκλωβισμένης 6ης Στρατιάς στο Στάλινγκραντ έδωσε την ευκαιρία στον Φον Κλάιστ για συντεταγμένη υποχώρηση. Ομως, τρεις μέρες αργότερα, στις 2/2/1943, ο στρατάρχης Φον Πάουλους αναγκάστηκε να παραδοθεί, όταν οι Σοβιετικοί πολιόρκησαν το αρχηγείο του και κάθε αντίσταση ήταν μάταιη. Ηταν ο πιο υψηλόβαθμος αξιωματικός που παραδόθηκε στην ιστορία του γερμανικού στρατού. Μαζί του παραδόθηκαν 22 στρατηγοί και 91.000 στρατιώτες της 6ης Στρατιάς. Τελικά απ' αυτούς μόνο 5.000 επέζησαν από τις κακουχίες της αιχμαλωσίας και επέστρεψαν στη Γερμανία αρκετά χρόνια μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι συνολικές απώλειες των Γερμανών και συμμάχων τους ανήλθαν σε 800.000 νεκρούς και τραυματίες. Οι Σοβιετικοί είχαν ασυγκρίτως μεγαλύτερες απώλειες: 478.741 νεκρούς και 650.000 τραυματίες, στρατιώτες και πολίτες. H Μάχη του Στάλινγκραντ αποτέλεσε σημείο καμπής στην πολεμική αναμέτρηση μεταξύ Γερμανίας και Σοβιετικής Ενωσης. Εξολόθρευσε πολύτιμες στρατιωτικές δυνάμεις του Χίτλερ και ταπείνωσε τη γερμανική πολεμική μηχανή.

Παίζουν: Αλεξάντρ Αντόνοφ, Μιχαήλ Αστάνγκοφ, Νικολάι Τσερκάσοφ κ.ά.

Παραγωγή: Σοβιετική Ενωση (1949).


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ