Με μια παρτίδα σκακιού για πολύ γερούς παίκτες μοιάζει η ενεργειακή πολιτική στην Ευρώπη όπου καθημερινά έχουμε ανακατατάξεις, επανασχεδιασμούς, διάλυση και συγκρότηση συμμαχιών. Βασικοί «παίκτες» παραμένουν, η Ρωσία που επιχειρεί τη μεγιστοποίηση των εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου προς τις χώρες της δυτικής Ευρώπης και οι Ηνωμένες Πολιτείες που επιχειρούν τη μείωση της εξάρτησης των συμμάχων τους από τη ρωσική ενέργεια και την κάλυψη των αναγκών τους με πετρέλαιο και αέριο από χώρες και περιοχές που ελέγχονται από τους Αμερικανούς. Στη «μέση» οι χώρες της Ευρώπης που θέλουν το φθηνότερο ρωσικό πετρέλαιο και αέριο, οφείλουν όμως να παίρνουν σοβαρά υπόψη τους τις αμερικανικές παρεμβάσεις.

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ αυτών των ανακατατάξεων εντάσσεται και η λειτουργία του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream (Βόρειο ρεύμα), που συνδέει τη Ρωσία και τη Γερμανία, μέσω της Βαλτικής.

Στις αρχές Οκτωβρίου τέθηκε σε λειτουργία η δεύτερη διακλάδωση του αγωγού φυσικού αερίου «Nord Stream», που αποτέλεσε το κυριότερο ενεργειακό έργο του Κρεμλίνου τα τελευταία 12 χρόνια.

Ωστόσο, το αντίστοιχο σχέδιο στη Νότια Ευρώπη, το «South Stream», το οποίο μάλιστα αφορά άμεσα -και- την Ελλάδα, δεν έχει προχωρήσει.

Το ακριβές κόστος του αγωγού «Nord Stream», μήκους 1.224 km, με το μεγαλύτερο τμήμα του να βρίσκεται στο βυθό της Βαλτικής Θάλασσας, δεν είναι γνωστό. Επίσημα, οι δαπάνες για την κατασκευή του αγγίζουν τα 15 δισ. ευρώ (6 δισεκατομμύρια ευρώ για το χερσαίο τμήμα και περίπου άλλα 8,8 δισ. ευρώ για το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού). Ο διαχειριστής λειτουργίας του αγωγού, η εταιρεία «Nord Stream AG», ανήκει κατά 51% στο ρώσικο κολοσσό «Gazprom». Στο μετοχικό κεφάλαιο συμμετέχουν οι γερμανικές εταιρείες «E.ON Ruhrgas AG» και «Wintershall», με ποσοστό 15,5% η καθεμία, ενώ από 9%, έχουν μερίδιο, η ολλανδική «Gasunie» και η γαλλική «GDF Suez».

Η ΙΔΕΑ της διαφοροποίησης των διαδρομών εξαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου από τη Δυτική Σιβηρία προς την Ευρώπη, άρχισε να συζητείται στη «Gazprom» από την αρχή της δεκαετίας του 1990, λίγο μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης με στόχο την παράκαμψη της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας που έλεγχαν τους εξαγωγικούς αγωγούς φυσικού αερίου.

Η ιδέα προκάλεσε την έντονη αντίδραση των ΗΠΑ που εκδηλώθηκε με διάφορους τρόπους. Ομως η κατασκευή αυτού του αγωγού ήταν στρατηγική επιλογή των γερμανικών μονοπωλίων που από οικονομική άποψη είχαν κάθε συμφέρον από το φθηνότερο και καλύτερο ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ εξυπηρετούσε την πάγια στρατηγική θέση του γερμανικού κεφαλαίου για τη στενότερη σύνδεση με τη Ρωσία στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.

ΒΕΒΑΙΩΣ το Βερολίνο έδωσε ως αντάλλαγμα την υποστήριξή του στην κατασκευή του αμερικανικών συμφερόντων αγωγού «Nabucco» που θα εφοδιάζει την Ευρώπη με αζέρικο αέριο. Αυτό το «μοίρασμα» της υποστήριξης του γερμανικού κεφαλαίου για τους δύο αγωγούς εκφράσθηκε και στο ανώτερο πολιτικό επίπεδο. Ετσι, επικεφαλής της κοινοπραξίας για την κατασκευή του «Nord Stream» τοποθετήθηκε ο πρώην καγκελάριος Σρέντερ, ενώ επικεφαλής της κοινοπραξίας για το «Nabucco» τοποθετήθηκε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Φίσερ.