Αμερικάνοι αξιωματικοί στην άσκηση RIMPAC

Μια απέραντη περιοχή, όπου φιλοξενεί άνω του μισού του παγκόσμιου πληθυσμού και προσφέρει άπειρες ευκαιρίες για επενδύσεις, εμπόριο και φυσικά πρόσβαση στις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας. Η διέξοδος από την καπιταλιστική κρίση και η οικονομική ανάκαμψη σύμφωνα με Αμερικανούς αναλυτές εξαρτάται απόλυτα από την κρίσιμη αυτή περιοχή.

Αναμενόμενη λοιπόν η τάση αναβάθμισης του στρατιωτικού ανταγωνισμού στον Ειρηνικό Ωκεανό. Οσο ισχυρότερη καθίσταται η οικονομία της Κίνας και προχωρά ταχύτερα ο εκσυγχρονισμός των Ενόπλων της Δυνάμεων, τόσο πιο «δραστήρια» συμπεριφέρονται οι Ηνωμένες Πολιτείες στην περιοχή, ενώ ήδη χαράσσονται οι γραμμές της στρατηγικής αντιπαράθεσής τους, όχι μόνο στη θάλασσα της Νότιας Κίνας, αλλά σε πάμπολλα σημεία στην περιοχή. Με απλά λόγια, ζητούμενο η περικύκλωση και η επιβολή «όρων» στην Κίνα και όχι μόνο, μέσω του ελέγχου της περιοχής και κυρίως των θαλάσσιων εμπορικών οδών.

Το πλέγμα των βάσεων για την επίτευξη του στόχου στήνεται σταδιακά καθώς, όπως τονίζουν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι, προχωρούν γοργά τα σχέδια για τη δημιουργία των προϋποθέσεων ώστε να προχωρήσουν σε «σημαντικές επενδύσεις σε διπλωματικό, στρατηγικό και άλλο επίπεδο στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού» και όπως πάντα η οικονομική και η στρατιωτική στρατηγική είναι απολύτως συνυφασμένες.

Κλειδί της αμερικανικής εποπτείας της Ασίας και του Ειρηνικού μέχρι σήμερα για τις ΗΠΑ είναι οι βάσεις στην Ιαπωνία. Πρόκειται για διπλό κλειδί: από τη μια αυτές οι βάσεις αποτελούν «προκεχωρημένο φυλάκιο» στα δυτικά του Ειρηνικού από την άλλη, κι αυτό είναι ακόμα σημαντικότερο, «εγγυώμενες» αυτές οι βάσεις την «προστασία» της Ιαπωνίας από άλλους «εχθρούς», εμποδίζουν το Tόκιο να εξελιχθεί σ' αυτό που λέγεται «ένα κανονικό κράτος», δηλαδή ένα κράτος, με το δικό του πλήρη στρατό, και τις δικές τους στρατιωτικές επιδιώξεις. Εντούτοις, με αφορμή το τσουνάμι και την καταστροφή της Φουκουσίμα, ο στρατός έχει αρχίσει να κάνει την επανεμφάνισή του. Οι διενέξεις δε με την Κίνα, ειδικά με επίκεντρο τα νησιά Σενκάκου -που ελέγχονται από την Ιαπωνία, αλλά την κυριαρχία τους αμφισβητεί η Κίνα, η οποία μάλιστα τα αποκαλεί Ντιαογού- προσφέρουν την «αναγκαία νομιμότητα» για την άμεση επέμβαση των Ενόπλων Δυνάμεων Αυτοάμυνας ώστε να κινητοποιηθούν για να τα υπερασπιστούν, όπως τόνισε τις προηγούμενες ημέρες ο Ιάπωνας υπουργός Αμυνας Σατόσι Μοριμότο. Οι εντάσεις με την Ιαπωνία δε λείπουν, καθώς οι αμερικανικές βάσεις δεν είναι βάσεις επιμελητείας, αλλά βάσεις «πρώτης γραμμής»...

Παράλληλα, οι ΗΠΑ διατηρούν εκτός της Ιαπωνίας και βάσεις στη Νότια Κορέα, στην Ταϊβάν, την Ταϊλάνδη και το Γκουάμ, αλλά και αλλού, με συμφωνίες που ήδη έχουν υπογράψει με τις Φιλιππίνες, την αναθέρμανση των σχέσεων με τη Μιανμάρ και το Βιετνάμ -άλλο θερμό σημείο με την Κίνα- ενώ με τη δημιουργία της βάσης τους στην Αυστραλία εδραιώθηκε η «επιχείρηση ασφυκτικού ελέγχου της Νότιας Θάλασσας της Κίνας», της κύριας οδού τροφοδοσίας της Κίνας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και απόφαση της Κίνας να κατοχυρώσει τη νήσο Γιουνσίν, του αρχιπελάγους Σπράτλι της Νότιας Κινεζικής Θάλασσας, με τη δημιουργία της πόλης Σανσά (όπου εκλέχτηκε Δημοτικό Συμβούλιο). Η πόλη θα είναι το διοικητικό κέντρο του συμπλέγματος των νήσων Σίσα, Νάνσα και Τζούνσα και ήδη τοποθετήθηκε στρατιωτική φρουρά (επιπέδου μεραρχίας), υπεύθυνη για την ασφάλεια των χωρικών υδάτων των νησιών του αρχιπελάγους που διεκδικούν επίσης το Βιετνάμ και οι Φιλιππίνες, και η οποία θεωρείται πως διαθέτει πλούσια υποθαλάσσια αποθέματα υδρογονανθράκων.

Ωστόσο οι βάσεις που αν και από μόνες τους είναι ικανές να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για αντιπαράθεση ακόμη και απειλή δημιουργίας πολεμικών συγκρούσεων στην περιοχή, δεν επαρκούν.

Ικανή και αναγκαία συνθήκη η δραστηριοποίηση και του έμψυχου στρατιωτικού δυναμικού και ο συντονισμός των δυνάμεων. Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η μεγαλύτερη άσκηση που διεξάγεται από τις 27 Ιούνη στο δυτικό Ειρηνικό και συγκεκριμένα στη Χαβάη και θα διαρκέσει έως τις 3 Αυγούστου, σύμφωνα με το Πεντάγωνο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ναυτική άσκηση που διεξάγεται αυτή τη στιγμή στον πλανήτη, με τη συμμετοχή 42 πολεμικών πλοίων, περιλαμβανομένου και του αμερικανικού αεροπλανοφόρου «USS Nimitz», έξι υποβρυχίων -με τις ΗΠΑ να συμμετέχουν με πυρηνοκίνητα υποβρύχια-, 200 πολεμικών αεροσκαφών και 25.000 άντρες από τις 22 χώρες που συμμετέχουν: Αυστραλία, Καναδάς, Κολομβία, Γαλλία, Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Μαλαισία, Μεξικό, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Περού, Νότια Κορέα, Φιλιππίνες, Ρωσία, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη, Τόγκα, Βρετανία, Χιλή και ΗΠΑ. Υποσημείωση με σημασία, όσον αφορά τις συμμετοχές: Ρωσία και Φιλιππίνες λαμβάνουν μέρος στην άσκηση για πρώτη φορά, ενώ δεν προσκλήθηκε και ως εκ τούτου δε συμμετέχει η Κίνα, η οποία σχεδόν εκ παραλλήλου διεξήγαγε τη δική της άσκηση στην ανατολική Θάλασσα της Κίνας, μια άσκηση που περιελάμβανε γυμνάσια με πραγματικά πυρά κοντά στις αμφιλεγόμενες νήσους στα σινο-ιαπωνικά σύνορα.

Οι συμπτώσεις διόλου τυχαίες δεν είναι. Η άσκηση RIMPAC 2012, που γίνεται ανά δύο χρόνια έχει «αναβαθμιστεί», έχει λάβει διαστάσεις με τη διεύρυνσή της, όσον αφορά τις συμμετοχές, αλλά έχει και ειδική σημασία υπό το σκεπτικό ότι είναι η πρώτη που γίνεται μετά την υιοθέτηση του «νέου αμυντικού δόγματος των ΗΠΑ» για τη μετατόπιση του βάρους της εξωτερικής της πολιτικής και «εθνικής άμυνας», στην Ασία. Επισήμως το βασικό σχεδιάγραμμα της άσκησης είναι οι τακτικές κοινής αντιμετώπισης της πειρατείας και της τρομοκρατίας, καθώς να διεξαγάγουν επιχειρήσεις έρευνας - διάσωσης. Ωστόσο ραχοκοκαλιά της άσκησης είναι η διερεύνηση όλων των δυνατοτήτων για την εκτίμηση του περιβάλλοντος ειδικά σε μια περιοχή, αυτή του Δυτικού Ειρηνικού, όπου δεν μπορούν να μεταφερθούν μεγάλες δυνάμεις του στρατού ξηράς ενώ την ίδια στιγμή πολλά κράτη διαγκωνίζονται για τον έλεγχο ενός τεράστιου χώρου, όπου επίσης συνυπάρχουν και πολλά απομονωμένα νησιωτικά κράτη. Την ίδια στιγμή ακριβώς σε αυτήν την περιοχή, η περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού είναι και οι μεγαλύτεροι θαλάσσιοι οδοί του παγκόσμιου εμπορίου, οδοί που πρέπει να «διασφαλιστούν». Το βάρος συνεπώς μετακινείται στην αεροπορία, το ναυτικό και τις ειδικές δυνάμεις, όπου μπορούν να έχουν μεγάλη κινητικότητα και προσαρμοστικότητα σε εντελώς ξένα ή ακόμη και εχθρικά περιβάλλοντα.

Ενα πρόσθετο στοιχείο της άσκησης, που έχει «ειδικό βάρος» είναι η συμμετοχή της Ρωσίας. Μία συμμετοχή που κατά Ρώσους αναλυτές, «δείχνει ποιος έχει προτεραιότητα για τη Ρωσία στον Ειρηνικό, καθώς μέχρι σήμερα η Ρωσία αρνείτο τη συμμετοχή της, προσβλέποντας προς την Κίνα.