Την περασμένη άνοιξη, η Διάταξη Τηλεσκοπίων Αλεν, μια συστοιχία 42 ραδιοτηλεσκοπίων εγκατεστημένων σε τοποθεσία 500 χιλιόμετρα βόρεια του Σαν Φρανσίσκο, σταμάτησε να λειτουργεί όταν διακόπηκε η χρηματοδότησή της από την πολιτεία της Καλιφόρνια. Η συστοιχία Αλεν ήταν κοινό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Αναζήτησης Εξωγήινης Νοημοσύνης και του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, που σάρωνε το φάσμα εκπομπών ραδιοσυχνοτήτων από μακρινούς γαλαξίες, αλλά και ουράνια σώματα του γαλαξία μας, με κύριο στόχο τον εντοπισμό εκπομπών από νοήμονα όντα σε μακρινούς πλανήτες. Τώρα, μια σύμπραξη 70 οργανισμών από 20 χώρες ετοιμάζει ένα μεγαλύτερης εμβέλειας σύστημα, που όταν ολοκληρωθεί λίγο μετά τα πρώτα χρόνια της επόμενης δεκαετίας, θα υποκαταστήσει και θα υπερκεράσει κατά πολύ όλες τις λειτουργίες της Διάταξης Αλεν.

Πρόκειται για τη Διάταξη Τετραγωνικού Χιλιομέτρου (SKA από τα αρχικά της ονομασίας στα αγγλικά), που ονομάστηκε έτσι επειδή τα ραδιοτηλεσκόπια που θα την απαρτίζουν, το καθένα μεγαλύτερο και ισχυρότερο από εκείνα της αποκλειστικά αμερικανικής εκδοχής, θα είναι απλωμένα σε μια περιοχή περίπου 3.000 χιλιομέτρων και θα ισοδυναμούν με ένα τεράστιο τηλεσκόπιο εμβαδού ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου! Τα «πιάτα», που θα μπορούν να στρέφονται ταυτόχρονα προς το ίδιο σημείο, θα συλλαμβάνουν ραδιοκύματα από μεγάλα τμήματα του ουρανού, τροφοδοτώντας τα δεδομένα για επεξεργασία σε εγκαταστάσεις με ισοδύναμη ισχύ ίση με εκείνη ενός δισεκατομμυρίου σύγχρονων προσωπικών υπολογιστών. Αυτή η υπολογιστική ισχύς θα διαχειρίζεται και επεξεργάζεται κυκλοφορία δεδομένων ίση με εκείνη που έχει σήμερα ολόκληρο το ίντερνετ και θα επιτρέπει τη σάρωση του ουρανού 10.000 φορές πιο γρήγορα από κάθε προηγούμενο τηλεσκόπιο. Το προϋπολογισμού 2 δισεκατομμυρίων SKA θα είναι 50 φορές πιο ευαίσθητο από τον προκάτοχό του και ικανό να καταγράφει μηνύματα από πολιτισμούς μέχρι τα μισά του γαλαξιακού δίσκου. Η ευαισθησία του θα είναι τέτοια που θα μπορεί να ανιχνεύει ακόμα και ακούσιες εκπομπές, όπως αυτές που γίνονται από τα ραντάρ των αεροδρομίων ή τους τηλεοπτικούς σταθμούς μετάδοσης.

Ομως, το SKA δε θα επικεντρώνει αποκλειστικά στην έρευνα για εξωγήινη νοημοσύνη. Τα δεδομένα του θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη μελέτη της γενικής σχετικότητας, του σχηματισμού άστρων και πλανητών και πολλών άλλων αστρονομικών φαινομένων. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με το έργο ελπίζουν ότι παρά την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, αυτή τη φορά η ροή της χρηματοδότησης δε θα διακοπεί, επειδή θα προέρχεται από πολλές χώρες.