Η ορθότητα της πολιτικής γραμμής που χάραξε το 15ο Συνέδριο του Κόμματός μας έχει αποδειχθεί στην πράξη. Συνέβαλε στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης, στην προώθηση της συσπείρωσης δυνάμεων στη γραμμή της αντίστασης-σύγκρουσης-ρήξης με την εξουσία των μονοπωλίων. Αυτή η γραμμή είναι που βάζει δυσκολίες, ανησυχεί την άρχουσα τάξη. Γι' αυτό και πυκνώνουν ο αυταρχισμός, οι επιθέσεις κρατικών και παρακρατικών μηχανισμών, οι «υποδείξεις» για τη νομιμότητα του ΚΚΕ, η ενορχηστρωμένη ιδεολογική επίθεση. Στόχος της τελευταίας είναι η επίδραση στον περίγυρο του Κόμματος και μέσω αυτού στην πολιτική του γραμμή και τελικά στην ενσωμάτωσή του.

Σε αυτή την προσπάθεια βρίσκουν πολύπλευρη στήριξη από την άρχουσα τάξη οι απόψεις πρώην συντρόφων, που στοχεύουν ακριβώς στην καρδιά της στρατηγικής και του χαρακτήρα του Κόμματος, όσον αφορά τη στάση του απέναντι στον ιμπεριαλισμό, τη γραμμή συμμαχιών και την πολιτική ενότητας της εργατικής τάξης που αυτή προϋποθέτει, τις φυσιογνωμικές του αρχές. Ακόμα, αξιοποιούνται στην προσπάθεια ανώδυνης αναμόρφωσης του πολιτικού συστήματος, ώστε να απορροφηθούν κραδασμοί που μπορεί να απελευθερώσουν νέες λαϊκές δυνάμεις, ιδιαίτερα σήμερα που κυοφορούνται διεργασίες στο φόντο της αντιλαϊκής επίθεσης της ολιγαρχίας.

Η τακτική μας σήμερα παίρνει υπόψη τη λενινιστική υποθήκη για αντικειμενικό υπολογισμό όλων των ταξικών δυνάμεων στη χώρα μας και στο περίγυρο, τη διεθνή πείρα. Παρά το σημερινό αρνητικό συσχετισμό δύναμης αντικειμενικά διευρύνονται οι δυνατότητες συσπείρωσης ευρύτερων δυνάμεων στην πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, και στη χώρα μας και διεθνώς. Ωριμάζουν ακόμα περισσότερο οι υλικές προϋποθέσεις για το σοσιαλισμό και στη χώρα μας. Για να βαδίσουμε μπροστά πρέπει να βαδίσουμε προς το σοσιαλισμό.

Η επιστημονική πρόβλεψη πως «διαμορφώνονται συνθήκες απότομης όξυνσης όλων των αντιθέσεων του διεθνούς καπιταλιστικού συστήματος, των φαινομένων σήψης και διαφθοράς» δεν πρέπει ωστόσο να μας οδηγεί σε μια λαθεμένη άποψη ότι το σύστημα θα καταρρεύσει μόνο του, ή ότι η αντικατάστασή του θα έρθει αυτόματα. Η πρόβλεψη αυτή υπογραμμίζει την τάση να αποχτάει αυξημένη προτεραιότητα η πολιτική πάλη της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, καθώς η εξέλιξη θα βάζει επιτακτικά το πρόβλημα της εξουσίας. Τονίζει στο σήμερα την κεντρική θέση που αποκτά το πρόβλημα, μα και η δυναμική, της πορείας αλλαγής του συσχετισμού δύναμης. Απαιτεί ως βάση της συμμαχίας και της συσπείρωσης όχι γενικά κάποια συμφωνία σε κάποιους στόχους, αλλά ένα ορισμένο επίπεδο πολιτικής συμφωνίας.

Μια οπτική γωνία που υποβιβάζει την πολιτική πάλη στο επίπεδο της οικονομικής, προσπαθώντας απλώς να της προσδώσει πολιτικό χαρακτήρα, ξεχνά ότι η ταξική πάλη έχει ως κύριο πεδίο την πολιτική, που στον πυρήνα της βρίσκεται το πρόβλημα της εξουσίας και του κράτους. Καμιά διεκδίκηση, κανένα πρόβλημα, όσο προωθημένα κι αν είναι, δεν οδηγούν από μόνα τους στην ανατροπή του καπιταλισμού.

Το πέρασμα από το μερικό στο γενικό, από το αίτημα στον άξονα συσπείρωσης και από εκεί στην κατεύθυνση της πολιτικής, από τα μέτωπα πάλης στο Μέτωπο και στον εναλλακτικό δρόμο διεξόδου και εξουσίας θα διευκολύνεται στο βαθμό που θα ανεβαίνει όχι απλά η ταξική ενότητα δράσης της εργατικής τάξης, αλλά και η πολιτική της ενότητα, η συσπείρωσή της γύρω από το ΚΚΕ.

Το Μέτωπο, ως κοινωνικοπολιτική συμμαχία της εργατικής τάξης με άλλα στρώματα, χτίζεται μέσα στις ταξικές συγκρούσεις και τους αγώνες, είναι όμως «μέτωπο πάλης», που δεν προβάλλει και παλεύει απλά ένα σύνολο αιτημάτων, έστω με πιο ανεβασμένη μορφή, αλλά αμφισβητεί τη μονοπωλιακή εξουσία, διεκδικεί τη διακυβέρνηση της χώρας.

Οικοδομείται σε ένα πλαίσιο αξόνων με εσωτερική συνοχή και κατεύθυνση, που περιγράφονται με το γενικό τίτλο «λαϊκή οικονομία», που αναδεικνύει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί διαφορετικά, προς όφελος του λαού, η χώρα μας, δυνατότητα που για να μετασχηματιστεί σε πραγματικότητα προϋποθέτει ανατροπές στο επίπεδο της εξουσίας, ανατροπές που θα προκαλούν ή θα συνδυάζονται με ανακατατάξεις στο διεθνή περίγυρο, με αναταράξεις και ρήγματα στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα.

Δεν αποτελεί όρο για τη συγκρότηση του Μετώπου η συμφωνία για πέρασμα της εξουσίας στην εργατική τάξη. Αυτό παραμένει διεκδίκηση του Κόμματος, όχι υποχρεωτική διεκδίκηση του Μετώπου.

Το πώς, πότε και με ποιο τρόπο και αφορμή θα μπει το πρόβλημα της εξουσίας στην ημερήσια διάταξη, δεν μπορεί να το προκαθορίσει κανείς. Η ιστορία δε χωρά σε διανοητικά κατασκευάσματα. Οι υποθέσεις για τον τρόπο εξέλιξης μάς δίνουν ενδείξεις μόνο, που μας χρησιμεύουν για να δίνουμε μια όσο το δυνατό πιο σαφή κατεύθυνση στην πρακτική δράση. Και η περιγραφή που κάνει το πρόγραμμα του Κόμματος και η θέση 20 μάς δίνουν τέτοιες κατευθύνσεις, που πατάνε στην ιστορική εμπειρία του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος.

Εκείνο που θα αποφασίζει θα είναι ο κοινωνικός και πολιτικός συσχετισμός, η εξέλιξή του. Η γέννηση λαϊκών θεσμών στην πορεία της πάλης, ιδιαίτερα στην άνοδό της, είναι επίσης στοιχείο που επηρεάζεται από αυτόν. Οι θεσμοί (που δεν ταυτίζονται με τις νομικές μορφές που μπορεί να παίρνουν) δε δημιουργούν τις κοινωνικές σχέσεις, αντίθετα δημιουργούνται από αυτές, αποκρυσταλλώνουν ένα δοσμένο ή δυναμικό συσχετισμό. Ωστόσο, ρυθμίζουν και αντεπιδρούν στις κοινωνικές σχέσεις και στις αντιθέσεις τους: είτε στην κατεύθυνση της άμβλυνσης είτε στην κατεύθυνση της λύσης της αντίθεσης. Σε επαναστατικές καταστάσεις, ή σε φάσεις απότομης ανόδου του κινήματος, λαϊκοί θεσμοί μπορούν να εμφανίζονται ως σπέρματα της λαϊκής εξουσίας και σε αντίθεση με το αστικό κράτος. Σε συνθήκες πολιτικής κρίσης, που ωστόσο δεν αγκαλιάζει ακόμα ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό, αυτή μπορεί να εκφραστεί στο επίπεδο του κοινοβουλίου, σε κυβέρνηση αντιμονοπωλιακών δυνάμεων, κυβέρνηση που δεν ταυτίζεται με τη λαϊκή εξουσία. Να επιτυγχάνεται δηλαδή μια τέτοια στιγμιαία συγκέντρωση δυνάμεων που βάζει τέρμα στη λειτουργικότητα του κοινοβουλίου ως μορφής της πολιτικής διακυβέρνησης της άρχουσας τάξης. Σε αυτή τη στιγμή, που εκφράζεται η αδυναμία του δυνατού και η δύναμη των αδυνάτων, χωρίς ωστόσο να έχει αποκρυσταλλωθεί ακόμα ο συγκεκριμένος συσχετισμός, η ανάπτυξη των λαϊκών θεσμών και της οργάνωσης της εργατικής τάξης, σε συμπόρευση ή και σε αντίθεση με αυτή την κυβέρνηση θα αποφασίζει πάντα σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες.

Ακόμα και το πέρασμα της εξουσίας στα χέρια τέτοιων λαϊκών οργάνων δε συνιστά από μόνο του ολοκλήρωση της σοσιαλιστικής επανάστασης (είναι ενδεικτικό το πώς ο Λένιν έβλεπε το ζήτημα το Σεπτέμβρη του 1917, όταν ακόμη στα Σοβιέτ κυριαρχούσαν οι μενσεβίκοι και οι εσέροι. Τότε μίλαγε ακόμη για την πάλη των τάξεων και των κομμάτων μέσα στα σοβιέτ) στο βαθμό που δεν έχει κριθεί ο κοινωνικός και πολιτικός συσχετισμός και στα πλαίσια του μετώπου και στα πλαίσια της κοινωνίας.

Πολλά κρίνονται ωστόσο, όχι στο αόριστο μέλλον αλλά και στο συγκεκριμένο παρόν: από τον τρόπο, την κατεύθυνση και την πρωτοβουλία στην πορεία οικοδόμησης του Μετώπου σήμερα.

Το θέμα, για παράδειγμα, της αποφασιστικής πολιτικής, ιδεολογικής, οργανωτικής ισχυροποίησης του Κόμματος και της ανάπτυξής του στην εργατική τάξη πρώτα απ' όλα, ιδιαίτερα σε κλάδους και τομείς μεγάλης συγκέντρωσης, συσχετίζεται όχι μόνο με την οικοδόμηση του Μετώπου σήμερα, αλλά και με την πορεία του αύριο.

Η συσπείρωση δυνάμεων σε μέτωπα πάλης, αλλά ιδιαίτερα η αποκρυστάλλωσή της σε μορφές πολιτικής συσπείρωσης, θα αποκτά ολοένα και αυξάνουσα βαρύτητα.

Το ασίγαστο Μέτωπο σε λογικές ενσωμάτωσης αλλά και σε φαινόμενα αποξένωσης από τις πλατιές μάζες, όπου υπάρχουν, είναι προϋπόθεση για την επιτάχυνση της πολιτικής συσπείρωσης. Ιδιαίτερα σήμερα που, παρά τη δυσκολία των συσχετισμών και την απατηλή σταθερότητα του πολιτικού συστήματος, πληθαίνουν αυτοί που ακόμα κι αν ακόμη σκύβουν το κεφάλι μπρος στην Ιερά Εξέταση της «νέας τάξης», νιώθουν τους προσεισμούς και ψιθυρίζουν «και όμως κινείται!».

Μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ