«Οι ρωσικές φιλοδοξίες υπονομεύονται από τη δημογραφική καταστροφή». Ο τίτλος του πρόσφατου κεντρικού πρωτοσέλιδου (16/7/2009) της γνωστής γαλλικής εφημερίδας «Λε Μοντ», το οποίο κάνει εκτενή αναφορά στη δημογραφική κατάρρευση της Ρωσίας, στα χρόνια που ακολούθησαν την ανατροπή του σοσιαλισμού

Αν και η μελέτη της επιτροπής αυτής χρησιμοποιεί σαν άλλοθι τη διαπίστωση ότι «η χώρα δε συμμετέχει στη γενική μείωση της θνησιμότητας εδώ και 40 χρόνια», εν τούτοις τα γεγονότα την διαψεύδουν. Πέρα από το γεγονός ότι οι τωρινοί δείκτες είναι στην κυριολεξία εξωφρενικοί φέρνοντας τη Ρωσία, όσον αφορά το συγκεκριμένο πρόβλημα, στο επίπεδο του Μπαγκλαντές, η δημογραφική εξέλιξη ήταν σταθερά θετική με αυξομειώσεις καθ' όλη τη διάρκεια της ΕΣΣΔ και σε όλες τις Δημοκρατίες, με τον πληθυσμό να αυξάνεται περισσότερο από 2 εκατομμύρια το χρόνο εκτός των περιόδων του πολέμου και της εποχής της κολεκτιβοποίησης με τις πολυποίκιλες δυσκολίες και αντιξοότητες εκείνης της συγκεκριμένης περιόδου (βλ. επίσημους στατιστικούς πίνακες σε Wikipedia: Demographics of Soviet Union, Data of Andreev, E.M., et al., Naselenie Sovetskogo Soiuza, 1922-1991 και Demographics of Soviet Union, Data of FAO, έτος 2005).

Είναι αξιοσημείωτο, επίσης, ότι τα κυριότερα αίτια της δραματικής μείωσης του ρωσικού πληθυσμού αποδίδονται στον αλκοολισμό, στην κακή διατροφή και το κάπνισμα, αποφεύγοντας να θίξουν κατά κύριο λόγο την ουσιαστική αιτία των τάσεων αυτών, που δεν είναι άλλη από τη ραγδαία υποβάθμιση των υπηρεσιών Πρόνοιας, Πρόληψης και Υγείας, Εκπαίδευσης, κλπ., τα οποία ήταν αυτονόητες υποχρεώσεις του σοσιαλιστικού κράτους της ΕΣΣΔ.

Αλλά ας μπούμε μέσω μιας ευρείας περίληψης λεπτομερέστερα στα σημερινά δραματικά δημογραφικά δεδομένα της Ρωσίας, όπως αναφέρονται στο άρθρο της «Μοντ», τα οποία, αν μη τι άλλο, πείθουν ότι το καθεστώς καπιταλιστικής παλινόρθωσης της σημερινής Ρωσίας των ολιγαρχών ...βλάπτει σοβαρά την υγεία!

«Εδώ και πολλά χρόνια η Ρωσία γνωρίζει μια υπερθνησιμότητα των ανδρών. Ενας στους τρεις άνδρες πεθαίνει ανάμεσα στα 20 και τα 60 χρόνια, κατά τον Ανατόλι Βιτσνιέβσκι, διευθυντή του Δημογραφικού Ινστιτούτου της Μόσχας. Οι Ρώσοι άνδρες έχουν προσδόκιμο χρόνο ζωής πιο χαμηλό από του Μπαγκλαντές: 61,4 χρόνια (73 χρόνια για τις γυναίκες), σε σύγκριση με τα 63,8 χρόνια τη δεκαετία του '60.

Αποτέλεσμα: Μεταξύ του 1993 και του 2009 ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε από 148,9 εκατομμύρια σε 141,9. Και η κρατική στατιστική επιτροπή υπολογίζει ότι η Ρωσία θα χάσει μεταξύ του 2008 και του 2025 11 εκατομμύρια κατοίκους.

Οι λόγοι κατ' αυτήν: Η καπνιστική συνήθεια, η κακή διατροφή και, κυρίως, ο αλκοολισμός, που θεωρείται ότι ευθύνεται για 500.000 θανάτους το χρόνο, είναι οι κυριότεροι λόγοι μείωσης του πληθυσμού. Επιπλέον, η δημόσια υγεία υποφέρει από έλλειψη πόρων και μέσων: 4,2% του Ρωσικού ΑΕΠ διατίθετο το 2007 έναντι 8 με 10% στις δυτικές χώρες. Η δημογραφική κρίση, η οποία οφείλεται, επίσης, στη γήρανση του πληθυσμού, έχει ρίζες πιο μακρινές από την περίοδο των δυσκολιών της μετάβασης (στον καπιταλισμό) της δεκαετίας του '90.

Η θεραπεία: Χάρη στο διπλασιασμό των οικογενειακών παροχών και την υιοθέτηση ενός πριμ μητρότητας, η γεννητικότητα αυξήθηκε κατά 4% το πρώτο τρίμηνο του 2009 σε σύγκριση με αυτό του 2008. Αλλά οι Ρώσοι δημογράφοι θεωρούν αυτήν την αύξηση πρόσκαιρη. Μόνο η προσφυγή στη μετανάστευση θα μπορούσε να ισορροπήσει τη φυσική μείωση και να διατηρήσει ένα ανεκτό επίπεδο ενεργού πληθυσμού. Ετσι, ρωσικά εδάφη που γειτονεύουν με την Κίνα και μένουν ακαλλιέργητα λόγω έλλειψης χεριών προσελκύουν Κινέζους εργάτες».

«Στην πλειοψηφία των βιομηχανικών χωρών, η θνησιμότητα πέφτει και το προσδόκιμο ζωής μεγαλώνει, όχι όμως στη Ρωσία. Η γεννητικότητα, όπως, εξάλλου, στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, είναι χαμηλή (1,4 νήπια για κάθε μητέρα το 2007, 1,2 το 2006), αλλά η θνησιμότητα είναι ιδιαίτερα υψηλή, ιδίως στους άντρες. "Ενας στους τρεις πεθαίνει ανάμεσα στα 20 και 60. Αν δεν λύσουμε αυτό το πρόβλημα, ο πληθυσμός θα μειωθεί ακόμα πιο γρήγορα", εξηγεί ο Ανατόλι Βιτσνιέβσκι. Αυτή η ανδρική υπερθνησιμότητα εξηγείται από τη δυσμενή κοινωνικο-πολιτική κατάσταση. Αλλά οι κακές συνήθειες - αλκοολισμός, κάπνισμα, κακή διατροφή - παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή την κατρακύλα που τοποθετεί το προσδόκιμο ζωής των Ρώσων κάτω κι από αυτό μιας φτωχής χώρας σαν το Μπαγκλαντές. [...] Η αναμενόμενη συνέχιση αυτής της κατάστασης υπονομεύει τη φιλοδοξία του Κρεμλίνου να εντάξει τη Ρωσία στην ομάδα των ισχυρότερων οικονομικά χωρών του πλανήτη.

Εχοντας επίγνωση του προβλήματος - το πιο σοβαρό της χώρας, είχε δηλώσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν το 2006 - οι αρχές έχουν προσπαθήσει να ενθαρρύνουν τις Ρωσίδες να γίνουν μητέρες. Οι οικογενειακές παροχές έχουν διπλασιασθεί, ενώ προτείνεται ένα πριμ μητρότητας των 325.000 ρουβλίων (περίπου 7.386 ευρώ) για το δεύτερο παιδί.

Αυτή η πολιτική έχει αποδώσει καρπούς. Η γεννητικότητα αυξήθηκε κατά 4% το πρώτο τρίμηνο του 2009 σε σύγκριση με αυτό του 2008. Αλλά κατά τον Α. Βιτσνιέβσκι: "Δυστυχώς αυτή η ανάπτυξη είναι πρόσκαιρη, το ζητούμενο, η γονιμότητα των γυναικών δεν αυξάνει. Και οι γενιές των γυναικών επιπλέον είναι αριθμητικά ισχνές".

Κατά τον ερευνητή αυτόν, είναι αδύνατο βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα να αντιστραφούν αυτές οι τάσεις. Μόνο μια ρεαλιστική πολιτική θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα. Η προσφυγή στους μετανάστες θα μπορούσε να ήταν μια τέτοια λύση. Το εμπόδιο σε μια τέτοια προοπτική φαίνεται να είναι η σταθερή εχθρότητα του ρωσικού πληθυσμού απέναντι στους μετανάστες και η (συνεπαγόμενη) έλλειψη συναίνεσης πάνω σ' αυτό το θέμα. [...] Κατά το σχεδιασμό δημογραφικής πολιτικής επεξεργασμένο το 2007, η κυβέρνηση προβλέπει ένα προσδόκιμο όριο ζωής τα 75 χρόνια και για τα δύο φύλα. Μια προοπτική που φαντάζει ουτοπική, όταν ληφθεί υπόψη το σενάριο της Rosstat επεξεργασμένο το 2008. Η Ρωσία θα χάσει μέσα σε 17 χρόνια (από το 2008 μέχρι το 2025) 11 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι προβλέψεις αυτού του κυβερνητικού Ινστιτούτου Στατιστικής προκαλούν κρύο ιδρώτα: 463.000 άνθρωποι το 2010, 600.000 το 2017, 800.000 το 2025».

«Η κατάχρηση του αλκοόλ, ειδικότερα της βότκας, θεωρείται η αιτία μισού εκατομμυρίου θανάτων στη Ρωσία κάθε χρόνο σύμφωνα με μια μελέτη με τίτλο: "Κατάχρηση του αλκοόλ στη Ρωσία: Κοινωνικο-οικονομικές συνέπειες και μέτρα αντιμετώπισης", που πραγματοποίησε η Αστική Λίγκα της Ρωσίας. "Αυτή η επιδημία του αλκοολισμού έχει καταλήξει η αντρική θνησιμότητα να είναι τρεις φορές μεγαλύτερη (για άτομα παρόμοιων ηλικιών) στους ελεύθερους απ' ό,τι στους φυλακισμένους".

Επιπλέον, πέρα από το ότι εξηγεί την υπερθνησιμότητα των ανδρών στη χώρα, ο αλκοολισμός είναι ταυτόχρονα φορέας ανασφάλειας και εγκληματικότητας. Πάντα σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα, που αναφέρθηκε και από το πρακτορείο ειδήσεων "Νόβοστι", "περίπου 40% των ατόμων που αυτοκτονούν είναι μεθυσμένοι", όπως και "το 80% των δολοφόνων κατά την ώρα του εγκλήματος".

Το συμπέρασμα; Η αποσάθρωση των κατακτήσεων του λαού μέσα από το σοσιαλιστικό σύστημα της Σοβιετικής Ενωσης δεν έχει οδηγήσει απλά στην απώλεια της ικμάδας του σοσιαλιστικού κράτους που γνωρίσαμε μέσα από τα επιτεύγματα της επιστήμης, της τέχνης, του πολιτισμού, του αθλητισμού σε όλες τις Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ. Υπονομεύει και τη βιολογική ζωτικότητα του ρωσικού λαού, γεγονός οπωσδήποτε αδιανόητο για ευρωπαϊκή χώρα, και, μάλιστα, πρώην υπερδύναμη, σε ειρηνική περίοδο.