Η πρόσφατη διεθνής καπιταλιστική κρίση έφερε στο προσκήνιο και τη συζήτηση σχετικά με την τύχη του αμερικανικού δολαρίου και ειδικότερα τη θέση που κατέχει το αμερικανικό νόμισμα ως νόμισμα αναφοράς στις διεθνείς συναλλαγές.

Οι πρώτες φωνές για το «τέλος εποχής του δολαρίου» ακούστηκαν στην τελευταία σύνοδο G- 20, στην οποία πήραν μέρος οι εκπρόσωποι των είκοσι πλουσιότερων χωρών του κόσμου.

Οι χώρες που πρωτοστατούν στην κίνηση για την αντικατάσταση του δολαρίου ως νόμισμα αναφοράς είναι η Ρωσία, η Κίνα, η Βραζιλία και η Ινδία. Η «κίνηση» αυτών των χωρών ονομάστηκε BRIC από τα αρχικά των χωρών που τη συγκροτούν.

Οι χώρες της BRIC κατέχουν στις μέρες μας το 15% του διεθνούς εμπορίου. Τα συναλλαγματικά τους αποθέματα (εκτός χρυσού) ανέρχονται σε 2,8 τρισ. δολάρια και αντιστοιχούν στο 42% των αποθεμάτων διεθνώς.

Η Κίνα και η Ρωσία εκφράζουν όλο και πιο έντονη ανησυχία τον τελευταίο καιρό για την τύχη των δισεκατομμυρίων που έχουν σε δολάρια και αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Φοβούνται την ελεύθερη πτώση του δολαρίου, λόγω του τεράστιου ελλείμματος των ΗΠΑ. Μια τέτοια εξέλιξη θα μετέτρεπε τα αμερικανικά δολάρια και τα αμερικανικά ομόλογα σε χαρτιά χωρίς αντίκρισμα. Ετσι, προτείνουν την αντικατάσταση του δολαρίου με ένα «καλάθι νομισμάτων», στο οποίο θα μετέχουν το κινεζικό γουάν, το ρώσικο ρούβλι και το βραζιλιάνικο ρεάλ και θα είναι λιγότερο εξαρτημένο από την παντοκρατορία του δολαρίου.

Ηδη, Βραζιλία και Κίνα επεξεργάζονται σχέδιο για τη χρησιμοποίηση των εθνικών τους νομισμάτων αντί του δολαρίου στις μεταξύ τους συναλλαγές, ενώ η Ρωσία έχει κατά καιρούς προωθήσει την ιδέα να μετατραπεί το ρούβλι σε «περιφερειακό» αποθεματικό νόμισμα.